Boerderij
9 tips voor werken in de zon
Een lekker zonnetje is niet altijd zo lekker. Boeren vormen een risicogroep voor huidkanker, ook als ze nooit verbranden.
Afgaand op gegevens van Weeronline.nl staat er wederom een warme zonnige zomer voor de deur. Meerdere hittegolven en temperaturen tussen de 35 en 40 graden zijn ook dit jaar niet uit te sluiten, al zullen tussendoor periodes met wisselvalliger weer zitten. Voor veel koelte zullen die niet zorgen, het zeewater is dusdanig opgewarmd dat westenwind geen deuk in de temperatuur zal slaan.
Veel zonuren
Bij die hoge temperaturen, horen ook veel zonuren en dat is oppassen geblazen. De zonkracht zegt iets over de hoeveelheid ultraviolette (UV) straling in zonlicht die de aarde bereikt. Deze straling maakt dat een onbeschermde huid kan verbranden. Hoe hoger de zon aan de hemel staat, hoe meer UV-straling het zonlicht bevat en hoe hoger de zonkracht is. Ozon, wolken en luchtvervuiling hebben er invloed op, zij werken enigszins als parasol.
En daar zit nu net de crux: door de coronacrisis nam de luchtvervuiling sterk af. Minder vliegverkeer, minder auto’s op de weg, dat alles scheelde behoorlijk. Met als verrassend bijeffect dat meer UV-straling de aarde bereikt. Nu het auto- en vliegverkeer weer op gang is gekomen, is dat effect niet ineens weg. Het komt bovenop een trend die al jaren aan de gang is: de luchtvervuiling neemt af en daarmee de beschermende parasolfunctie. Je moet dus zelf aan de bak.
Verhoogde kans op huidkanker
De schaal van de zonkracht loopt van 1 tot 8, waarbij 1 heel weinig is en 8 het maximale. Bij zonkracht 5 kan een onbeschermde huid al binnen een kwartier verbranden. Dat is niet alleen pijnlijk, het verhoogt ook de kans op het ontstaan van huidkanker. Inmiddels is dit de meest voorkomende soort kanker in Nederland, met vorig jaar 70.000 diagnoses. Dat is de helft meer dan tien jaar geleden en de belangrijkste oorzaak van de stijging is overmatige blootstelling aan UV-straling.
9 tips voor werken in de zon
- Als je buiten moet werken, draag dan lange mouwen en broekspijpen;
- Nog veiliger is speciale UV-werende kleding;
- Smeer onbedekte huid in met zonnebrandcrème, ook al voelt het vies en plakkerig;
- Let op dat de crème beschermt tegen UV-A en UV-B-straling;
- De crème mag niet over de houdbaarheidsdatum heen zijn;
- Smeer elke twee uur opnieuw, als je erg zweet zelfs vaker;
- Vergeet niet je oren in te smeren;
- Draag een hoed of pet en een zonnebril;
- Zoek tussen twaalf en drie uur de schaduw op.
Buitenwerkers risicogroep
Het Nederlandse Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) schaart buitenwerkers onder de risicoberoepen, zij hebben vergeleken met binnenwerkers wel 30% meer kans om huidkanker te ontwikkelen. Buitenwerkers zijn bijvoorbeeld mensen in de bouw, maar nadrukkelijk ook boeren. Hoe vaak huidkanker bij hen wordt vastgesteld, is niet duidelijk; artsen houden dit niet per beroep bij. Ook het NCvB heeft die cijfers niet, simpelweg omdat er geen meldingen binnenkomen.
Huidkanker is ook meestal geen acuut iets, het kan langzaam groeien tot er pas na vele jaren sprake is van een dodelijke situatie. Zoals bij het melanoom, een kwaadaardige vorm van huidkanker die kan uitzaaien. Deze vorm betreft 10% van de huidkankerdiagnoses en openbaart zich meestal pas als je tussen de 45 en 74 jaar bent. Zijn er eenmaal uitzaaiingen, dan is er 40% kans dat je drie jaar later nog leeft. Dat kleine bruine moedervlekje op je dertigste is dus niet altijd zo onschuldig als het eruit ziet.
-
Wouter Reijers, akkerbouwer in Wieringerwerf (N.-H.) “Ik zet een pet op en tijdens het pootgoed sorteren staan we onder een parasol. Dat is het wel zo’n beetje. Als het heel gek gaat met de zon, smeer ik me in, maar dat is maar weinig. Nee, ik verbrand nooit. Mijn huid is aan de zon gewend denk ik.” – Foto: Lex Salverda
-
Garrelt Perdok, akkerbouwer in Woldendorp (Gr.) “Een pet op mijn hoofd en altijd een lange broek, dat beschermt mij tegen verbranden. Je moet ook je gezonde verstand gebruiken. Als ik nu ineens een korte broek aan zou doen, dan gaat het mis, want mijn benen zijn geen zon gewend. In mijn diensttijd heb ik zeven maanden op Curaçao gezeten. Daar schijnt altijd de zon en daar lopen ze altijd met een muts op en lange mouwen. Dat is niet voor niks.”
-
Egbert Bosma, melkveehouder in Appingedam (Gr.) “Beschermen tegen de zon? Nee, daar doe ik eigenlijk nooit aan. Ik smeer me niet in en heb altijd blote armen. Verbranden? Nee, nooit. Ik word juist helemaal bruin. Eigenlijk houd ik wel van zon en warmte. Liever 30 graden dan vorst.”
Tussen twaalf en drie uit de zon blijven
De kans om huidkanker te ontwikkelen, is te verkleinen door je in te smeren met beschermende zonnebrandcrème, kleding met lange mouwen en lange broekspijpen te dragen, een hoed of pet met extra bescherming voor nek en oren op te zetten en door tijdens de gevaarlijkste uren, namelijk tussen twaalf en drie, uit de zon te blijven.
Voor veel boeren is dat laatste echter niet zo makkelijk te organiseren, maar beschermende kleding dragen en smeren met crème zijn goed in te passen. Toch gebeurt het niet veel. Met name die crème is weinig populair, stof en pluis blijft erop plakken en het laagje geeft het gevoel dat je niet goed kunt transpireren. En die beschermende kleding blijft er ook nogal eens bij, veel te warm, vooral als het kwik flink stijgt.
Heetste uren het meest gevaarlijk
Het KWF heeft verder de indruk dat de urgentie niet zo erg gevoeld wordt. ‘In Spanje krijgen ze toch ook geen huidkanker?’, is een veelgehoord argument. Maar in warme landen houden mensen een siësta omdat het dan te heet is om buiten te zijn. De heetste uren zijn meteen de gevaarlijkste en dan zijn de mensen dus binnen.
Bruin worden beschermt niet
Een ander argument dat medewerkers bij het KWF vaak horen, is dat bruin worden beschermt tegen verbranden. Maar bruin worden is juist een opeenstapeling van huidbeschadigingen waardoor het risico om huidkanker te krijgen elk jaar iets verder toeneemt. Alleen de bewering dat men ‘een dikke huid heeft’ van het vele buiten zijn, stoelt op enige waarheid. Door vanaf het vroege voorjaar veel buiten bezig te zijn, wordt de opperhuid dikker. Dat biedt inderdaad enige bescherming, maar het kan niet op tegen factor 30. Ook voor dikhuidigen luidt het advies: zoek schaduw op tussen twaalf en drie. En verder geldt voor alle boeren en boerinnen die de komende weken veel buiten zijn: neem de zon serieus.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht