Lennert de Haan - Foto: familie De Haan BoerenlevenAchtergrond

Groningse boer pakte laatste vliegtuig naar Canada

Anderhalf uur na de landing sloot het luchtruim vanwege corona. Midden in de crisis begon het gezin De Haan aan een nieuw leven.

Als melkveehouder Lennert de Haan (45) uit Beerta om 10:30 uur op het vliegveld in Charlestone Ontario aankomt, heeft hij nog precies anderhalf uur over voordat het Canadese luchtruim dichtgaat vanwege het coronavirus. Op dinsdag 17 maart zit hij met zijn gezin in het laatste vliegtuig dat vanuit Amsterdam naar Canada vertrekt, het land waar ze een nieuw leven op gaan bouwen.

Lennert de Haan (45) bij een pasgeboren kalf. Hij emigreerde onlangs met echtgenote Inge en hun drie dochters Anouk (14), Mirthe (11) en Renske (10) van Beerta naar Fredericton in Canada. - Foto’s: familie De Haan

Lennert de Haan (45) bij een pasgeboren kalf. Hij emigreerde onlangs met echtgenote Inge en hun drie dochters Anouk (14), Mirthe (11) en Renske (10) van Beerta naar Fredericton in Canada. – Foto’s: familie De Haan

“Het was best spannend”, vertelt De Haan vanuit zijn nieuwe melkveebedrijf H & H Holstein in Fredericton, een gehucht op Prince Edward Eiland, in het oosten van Canada. Zijn compagnon, die later in die week met zijn gezin zou vertrekken, zit thuis te wachten tot er weer een vlucht gaat. Ook de huisdieren, twee honden en twee katten, mochten door een ‘foutje’ het vliegtuig niet in. Gelukkig konden ze nog weer mee terug naar Beerta. Het was natuurlijk wel een teleurstelling, want de dieren horen bij het gezin. Ook de drie paarden van Lennerts vrouw Inge moeten nog overkomen.

In Canada moest het gezin eerst veertien dagen in thuisisolatie, toen dat achter de rug was, kon Lennert een iglo gaan bouwen met zijn drie jonge dochters, want er lag nog sneeuw. De meiden, Anouk (14), Mirthe (11) en Renske (10), kunnen momenteel niet naar hun nieuwe school, vanwege corona is hij gesloten.

De afgelopen tien jaar heb ik voor Jan Lul gewerkt

Lennert mag het van zijn vrouw Inge eigenlijk niet vertellen, maar hij baalde ervan om opnieuw veertien dagen in isolatie te gaan nadat hij de containers met spullen had opgehaald. “Ik pak soms even de auto van mijn compagnon, zodat het niet te veel opvalt als ik toch even met de kinderen door de omgeving ga toeren.”

Nederland steeds moeilijker

Waarom de emigratie? Lennert vond het steeds moeilijker om in Nederland met een goed gevoel te boeren. Toen na de fosfaatregels ook de stikstofproblematiek erbij kwam, was hij het zat. “We zagen dat natuurlijk al aankomen, het betekende dat we opnieuw investeringen moesten doen. Ik ben niet tegen regels, maar ik wil ze wel begrijpen en we zagen het niet zitten om weer te investeren in gebakken lucht.”

Hij en Inge hadden altijd al wat met Canada. In 2003 keken ze al eens rond in Alberta en Ontario, maar toen kwamen de emigratieplannen niet van de grond. In 2017 besloten ze zich opnieuw in het land te verdiepen. “In 2018 zijn we weer twee keer geweest. De eerste keer hebben we geen boerderij gezien, maar het voelde meteen goed. Dit is waar we heen gaan, bedachten we. Als ik het over de afgelopen tien jaar bekijk, dan heb ik voor Jan Lul gewerkt en ik wil nog graag twintig jaar door.”

Ik vergeet mijn leven niet dat we in deze rare tijd zijn geëmigreerd

Veel Nederlandse boeren die emigreren, strijken neer in Ontario, maar dat was voor familie De Haan juist een reden om daar niet naartoe te gaan. Bovendien is het leven er duurder en de familie vindt de natuur op Prince Edward Eiland eigenlijk ook veel mooier met z’n glooiende heuvels en mooie stranden. De afstanden zijn er minder groot en scholen, universiteit en sportaccommodaties liggen dichtbij.

Ook de kinderen zagen het zitten. Lennert: “Ze hebben hier een mooie toekomst. Het verschil met Nederland is niet zo groot. Het is een sociaal, veilig land en minder hectisch dan Nederland. Mensen zijn niet zo gehaast. Afgelegen is het hier niet, maar we hebben wel alle ruimte.”

In Groningen had hij een groter bedrijf dan nu, daar molk hij 140 koeien. Hij heeft de boerderij goed kunnen verkopen en een Canadees melkveebedrijf overgenomen met twee woonhuizen, 75 melkkoeien en 70 stuks jongvee op 130 hectare. “Voor hier is dat niet zo’n klein bedrijf hoor”, legt hij uit. Aanvullend: “De beesten lopen zomers vier maanden buiten. Het seizoen is korter, maar met hogere temperaturen. De grond hier kost ongeveer 10.000 CAD per hectare (€ 6.500).”

In deze stal staan de 75 melkkoeien van De Haan.

In deze stal staan de 75 melkkoeien van De Haan.

Lennert is als echte ondernemer alweer bezig met de toekomst. Zo wil hij volgend jaar een stuk land van 30 hectare bijkopen om er krachtvoer op te verbouwen, zoals granen, soja, mais en gerst. Ook denkt hij erover om grond te verhuren aan de vele aardappeltelers in de omgeving. “Het is goeie grond, lichte klei.”

Canadese regels soepeler

In Canada is de regelgeving volgens hem veel soepeler, er is geen of weinig milieuwetgeving en welzijnscommissies bestaan niet. Het land is 250 keer groter dan Nederland. Veel boeren werken met personeel. Personeel verdient hier ongeveer 50.000 CAD per jaar (€ 32.500). De Haan doet alles zelf en straks helpt zijn compagnon ook mee. “Ze zijn hier minder arbeidsproductief en het gaat ook niet efficiënt; overal staan schuurtjes en de looplijnen deugen niet, maar ja, ze verdienen hier wel gewoon geld.”

Geen idee wat de toekomst brengt, maar we gaan ervoor

Hij geniet van de waardering die de agrarische sector in zijn nieuwe land krijgt. “We worden in deze tijd iedere keer bedankt voor de voedselvoorziening. Dat heb ik premier Rutte niet horen zeggen. Je wordt in Nederland weggezet als een subsidieverslindende milieuvervuiler. De sector wordt afgewaardeerd. Ik heb het idee dat ze ons liever kwijt dan rijk zijn. Nu weet ik dat dat een gevoel is, maar dat deel ik met meerdere boeren.”

Canada werkt met een intern melkquotumsysteem waardoor de melkprijs stabiel is en waarmee het land de eigen markt beschermt. De prijs voor een liter melk ligt op 80 dollarcent (€ 0,52). De Holstein-koeien geven 31 liter per koe per dag. De percentages vet en eiwit zijn hetzelfde als in Nederland. Het krachtvoer, 1 kilo op 3 liter melk, is volgens de melkveehouder wel van veel betere kwaliteit. 80% komt van eigen land en is van hoogwaardige grondstoffen, zoals gerst en soja. Ze hebben geen snijmais.

Lennert voert zijn koeien.

Lennert voert zijn koeien.

De helft van de omzet is de boer kwijt aan directe kosten als voer, machines en de veearts en van de andere helft moet hij de hypotheek en de belastingen betalen, maar er blijft genoeg over om van te leven en herinvesteringen te kunnen doen.

“De voornaamste reden om naar Canada te gaan, is dat het rendement op je geïnvesteerde geld hier al gauw op 10% zit. Het gaat er niet om hoeveel koeien je melkt, maar wat je eraan overhoudt. Dat is toch de essentie van wat we doen, dat we er ook geld mee kunnen verdienen. Dat was in Nederland niet mogelijk. Daar was het een doodlopende weg van schaalvergroting naar schaalvergroting om je inkomen op peil te houden, maar zonder een goed verdienmodel.“

Mazzel gehad

De melkveehouder heeft echt mazzel gehad dat ze nog net het laatste vliegtuig naar Canada konden pakken. “Ik vergeet mijn leven niet dat we in deze rare tijd zijn geëmigreerd. Als je er nu aan moet beginnen, ik weet het niet. Wij hebben het in twee jaar tijd klaargespeeld en dat is best vlot, maar dit hele coronagedoe gaat echt veel tijd en geld kosten.

Als je na verkoop van je bedrijf nog je nieuwe stal moet afbetalen, wordt het lastig. Ik heb alles wat ik in Nederland aan stallen en schuren had staan, zelf neergezet. Nu had ik er geen euro meer voor gekregen.

Andere boeren met emigratieplannen wachten het nu ook even af, want ze weten niet wat hun boerderij waard is en wat ze er voor terug kunnen kopen. Ook het stikstofbeleid moet nog handen en voeten krijgen.

Wij hebben hiervoor gekozen, het kwam op ons pad. Wat de toekomst brengt, geen idee, want ik heb geen glazen bol, maar wij gaan er voor.”

Beheer
WP Admin