Foto: Misset BoerenlevenAchtergrond

1965: spoorrails verzaagd tot weidepaaltjes

Toen het smalspoor overbodig werd, verzaagden boeren de rails om er paaltjes van te maken.

De foto hieronder is genomen in 1965. Rechts een verbouwde boerderij, de hooizolder is vergroot door er een dakkapel op te zetten. Helemaal links is nog net de neus van een auto te zien. Op de daken liggen golfplaten. Dit bedrijf ging volop mee in de vaart der vernieuwingen. Interessant zijn de weidepaaltjes. Die waren juist niet nieuw.

Ze waren eigenlijk een vroege uiting van hergebruik van materialen, want dit betrof verzaagde smalspoorrails. Smalspoor werd veel gebruikt in de mijnbouw, bij de aanleg van wegen en vooral in de steenbakkerij.

Lees verder onder de foto

Door overbodige treinrails te verzagen kreeg je goedkoop en duurzaam afrasteringsmateriaal. Het staal rotte niet, paalworm kreeg er geen vat op en het was oersterk. Zulke paaltjes zijn nog steeds her en der te vinden, amper aangetast door de tijd. - Foto: Misset

Door overbodige treinrails te verzagen kreeg je goedkoop en duurzaam afrasteringsmateriaal. Het staal rotte niet, paalworm kreeg er geen vat op en het was oersterk. Zulke paaltjes zijn nog steeds her en der te vinden, amper aangetast door de tijd. – Foto: Misset

Spoorbaan die je kon verplaatsen

Deze rails vloeiden voort uit het veldspoor, een uitvinding van de Franse boer Paul Decauville. In 1875 legde hij voor zijn eigen boerderij een spoorbaan aan die te verplaatsen was. Je kon de rails eenvoudig oppakken en elders neerleggen, als een grote Lego-spoorbaan. Het werd een enorm succes, daarom begon Decauville een eigen fabriek. Ook in Nederland is veel veldspoor gebruikt, denk alleen al aan de turftreintjes in de veenkoloniën.

De ontwikkelingen gingen echter snel, het veldspoor kon geen zware locs en lorries aan. Het verplaatsbare spoorlijntje werd meer en meer vervangen door smalspoorlijntjes die soms opmerkelijk veel gewicht aankonden. Toenemende automatisering en opschaling maakten de smalspoorlijntjes echter overbodig. Veel rails werden ‘gerooid’ en opgeslagen op de voormalige rangeerterreinen. Tot boeren ontdekten dat ze prima bruikbaar waren om er afrasteringen mee te maken.

Dit artikel is ook te lezen in Boerderij 34 van dinsdag 19 mei en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen

In de rubriek Zo ging het toen gaan we terug in de tijd. Boerderij bestaat al meer dan 100 jaar en aan de hand van foto's uit het archief kijken we naar de agrarische sector in de vorige eeuw. Benieuwd naar meer historie? Check het dossier Zo ging het toen.

Beheer
WP Admin