Bieten machinaal ‘op enen zetten’

In 1965 is de foto die je iets verder naar beneden ziet, gemaakt van een gemotoriseerde bietendunner. De bietenteelt was in die jaren een van de meest arbeidsintensieve teelten. Hoewel veel boeren de potentie zagen, hadden ze er soms simpelweg te weinig mankracht voor.

Meerkiemige zaden

Het bietenzaad was destijds volop in ontwikkeling. Sommige boeren gebruikten meerkiemige zaden, wat wilde zeggen dat uit elk zaadje een heel bosje kiemen ontsproot. Anderen gebruikten eenkiemig zaad, maar hadden nog niet de mogelijkheid dat op regelmatige afstand te zaaien. Het werden vaak kluitjes in de rij. Als daar niks aan gedaan zou worden, zou het uitdraaien op een kluwen aan bieten ter grootte van radijsjes.

Op enen zetten

Dus moesten die bietenbosjes uitgedund worden tot er nog één krachtig kiempje overbleef. ‘Op enen zetten’, noemden de boeren dat, en het was heel vroeger allemaal handwerk. Ook kinderen werden ingezet. Op hun blote knietjes kropen ze over de harde grond, niet zelden in de hete zon. En maar dunnen… uur na uur.

_{Lees verder onder de foto}

Bieten dunnen moest vaak twee keer. In de eerste ronde diende met brede mesjes minimaal de helft van de kiemen uit de rij gehakt te worden, later kon met smallere mesjes verder gedund worden tot 10 à 12 bbd (bietenbevattende duimen). – Foto: Misset

Nee, dan het motordunnertje. Linksonder op de foto, tussen het voor- en achterwiel, is het mechaniekje te zien waar het om ging. Een ronddraaiend wiel met uitstekende hakjes die overtollige kiemen uit de rij sneden of hakten. Voorwaarde voor succes was wel dat de bodem gelijkmatig en vlak was.

Het dunnen was niet een eenmalig iets; het moest minimaal twee keer. Het dunnertje scheelde flink arbeid, maar al met al bleef de bietenteelt intensief.