19 jaar geleden: dat ándere besmettelijk virus

Om in 2001 het mkz-virus in te dammen, waren strenge maatregelen nodig. Pas na noodvaccinatie doofde het uit.

Het nieuwe coronavirus golft over Nederland en legt het openbare leven stil. Boeren kregen al eerder met beperkende maatregelen te maken als gevolg van virusuitbraken, al ging het daarbij steeds om virussen waar vee ziek van kon worden.

Net als met corona, heerste er grote onzekerheid

Een van de bekendste is het virus dat bij evenhoevigen mond- en klauwzeer (mkz) veroorzaakt. Uiterst besmettelijk en alleen met strenge maatregelen in te dammen.

Na lange afwezigheid dook het in 2001 weer in Nederland op en net als nu met corona, heerste er grote onzekerheid over het verdere verloop. Zou het bij die ene besmetting blijven? Al snel bleek van niet. Op 21 maart werd officieel de eerste besmetting vastgesteld in Oene, dezelfde dag nog werd een tweede bedrijf besmet verklaard, iets verderop in Welsum.

Noodvaccinatie tegen mkz

Toen ging het snel. Op 25 maart, vandaag 19 jaar geleden, hoorde een vijfde bedrijf de onheilstijding. De maatregelen volgden elkaar snel op, besmette bedrijven werden geruimd, bedrijven eromheen ook, uit voorzorg. Omdat het virus sneller bleek, werd de ultieme noodmaatregel van de plank gehaald: noodvaccinatie. Door dieren rondom de besmette bedrijven te enten, moest het virus gestopt worden.

‘De entdriehoek’

In het begin werden alleen bedrijven in een straal van 2 kilometer rondom een besmetting geënt, begin april werd opgeschaald, alle mkz-gevoelige dieren tussen Apeldoorn, Deventer en Zwolle werden geënt om zo het virus in te sluiten. Dit gebied zou bekend komen te staan als ‘de entdriekhoek’.

Hoe vreselijk ook, de maatregelen hielpen wel

De vaccinaties waren alleen bedoeld om het virus te stoppen, het vee werd later alsnog geruimd. Dat was nodig omdat geënte dieren niet te onderscheiden waren van besmette dieren. In totaal werden na noodvaccinatie 200.000 dieren geruimd.

Hoe vreselijk ook, de maatregelen hielpen wel. Het virus liep stuk en op 25 juni was Nederland opnieuw officieel vrij van mond- en klauwzeer.