‘Waarom wordt iemand nog boer(in)?’

Jongelui willen nog steeds het bedrijf overnemen. De passie is er, nu nog een kwetsbare opstelling.

Nogal wat boeren hebben het idee dat het vroeger allemaal makkelijker was. Maar boerzijn is nooit makkelijk geweest. Vroeger was het werk vooral lichamelijk zwaar, tegenwoordig vooral mentaal. Vroeger had je rugpijn, nu misschien vaker hoofdpijn.

Maar als het dan altijd al een bestaan vol zorgen was, waarom was en is er bij velen dan zo’n gedrevenheid om boer of boerin te worden en vooral om het te blijven? Vroeger werd je boer omdat je de oudste was. En als je het niet leuk vond: pech gehad. Maar er waren er niet veel die het niet leuk vonden. Ze wilden maar al te graag.

Er zijn onderzoeken die uitwijzen dat dat inmiddels niet meer zo is. Agrarische jongeren anno nu willen net als leeftijdgenoten een leven met vakanties, vast salaris en een luxe leaseauto voor de deur.

Bedrijfsopvolger: vaak de oudste

Andere onderzoeken vinden deze uitkomsten niet. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat de nadruk van ouders nog steeds, net als vroeger, ligt op de oudste. Die is in beeld als opvolger en meestal heeft hij of zij daar ook veel zin in (of die oudste daar ook de meest geschikte voor is, is een andere vraag).

Zin om in het bedrijf te stappen, het is er dus nog steeds. Ondanks lange dagen, geen lange vakanties en een hobbelig inkomen. Waarom kies je voor zo’n bestaan?

Geen boer staat ’s ochtends op met het idee om weer eens fijn een dagje voedsel te gaan produceren

Als ik dat vraag aan de jongelui, gaan ze meestal glimmen. Ze proberen uit te leggen wat ze zien in een boerentoekomst. Werken in de natuur, met planten en dieren wordt veel genoemd. Voedsel produceren is ook een veelgenoemde reden al geloof ik dat eerlijk gezegd niet zo. Geen boer staat ’s ochtends op met het idee om weer eens fijn een dagje voedsel te gaan produceren. Ze vinden het werk gewoon leuk: lekker maaien, kuilen, rooien en voeren. De kick is dan om het zo goed mogelijk te doen, om er met alle kunde en kennis die je hebt, uit te halen wat erin zit. Ook als de overheid halverwege de rit obstakels opwerpt. Rijden over een weg met hindernissen is een uitdaging die velen nog steeds, vrijwillig, aan willen gaan.

Familiebedrijven

Dat is niet uniek voor de landbouw, het is iets van familiebedrijven in het algemeen. De passie en de drive om er vol voor te gaan, is enorm. Maar er zijn ook valkuilen. Op Boerderij.nl vertellen twee opvolgers van een familiebedrijf in de agribusiness hoe het proces bij hen ging en waar zij tegenaan liepen. Samen met nog vijf andere bedrijven willen ze hun kennis er ervaringen gaan delen.

Wat een goed initiatief. Leren van elkaar, van je successen en je missers, dat gebeurt nog te weinig. Vaak is er angst om je kwetsbaar op te stellen. De gedachte is: als ik een fout maak, vinden ze me vast een slechte ondernemer. Niets is minder waar. Bij deze leen ik een uitspraak van Nelson Mandela: ‘De grootste roem in het leven ligt niet in nooit vallen, maar in telkens weer opstaan.’

Lees ook: Jonge ondernemers leren van agro-familiebedrijven