18 jaar geleden: maatregelen tegen sjoemelmest

Een erkenning met afzetovereenkomsten moest mestfraude tegengaan. Het hielp niet.

Op 31 juli 2001 werd het officieel in het Staatsblad gepubliceerd. Mesthandelaren, mestverwerkers en mestexporteurs konden een erkenning krijgen op grond van het ‘Besluit erkenning tussenpersonen, mestverwerkers en exporteurs Meststoffenwet.’

Een hele mond vol, maar het was 1 van de stappen om een eind te maken aan de zogenoemde zwarte mest, ofwel sjoemelmest.

Mestafzetovereenkomsten afsluiten

Om in aanmerking te komen voor een erkenning moesten tussenpersonen zich verzekeren van afzetmogelijkheden door mestafzetovereenkomsten te sluiten. In de praktijk werden die mao’s genoemd. Los daarvan moesten exporteurs en mestverwerkers afzetplannen hebben waarmee ze konden aantonen dat ze de mest – al dan niet na bewerking of verwerking – ook buiten Nederland kwijt konden.

Er was een waslijst aan zaken waar intermediairs in moesten voorzien voor het geval zij de afgesproken mest toch niet kwijt zouden kunnen

Satellietvolgapparatuur

Mestauto’s van erkende mestverwerkers en -exporteurs moesten ook gevolgd kunnen worden. Hun transportmiddelen dienden voorzien te zijn van satellietvolgapparatuur. Niet zomaar een gps-gevalletje, maar een officieel apparaat dat voldeed aan een hele lijst voorwaarden. Tevens was er een waslijst aan zaken waar intermediairs in moesten voorzien voor het geval zij de afgesproken mest toch niet kwijt zouden kunnen.

Mestfraude nog steeds wijdvertakt

Ondanks alle inspanningen kwam er geen einde aan het sjoemelen met mest. Keer op keer bleken allerlei partijen bereid om creatief om te gaan met gegevens. Het Openbaar Ministerie gaf vorig jaar aan dat mestfraude nog steeds wijdvertakt is, en dat alleen het strafrecht niet volstond om er wat aan te doen. Het Nationaal Dreigingsbeeld Georganiseerde Criminaliteit ging er in 2018 vanuit dat 25 tot 40 procent van alle mest in Nederland illegaal wordt verhandeld of gedumpt. Eind vorig jaar gaf minister Carola Schouten aan het net rond fraudeurs te willen sluiten. Bij haar aantreden in 2017 noemde ze het al als speerpunt.