Bang en wantrouwend na actie Animal Rights

“En wie zegt dat jij niet ook zo’n dierenactivist bent?” Het wantrouwen van vader is groot als gevraagd wordt naar hoe het met hem gaat. Eind vorig jaar ging er op internet een filmpje rond met beelden van varkens die geschopt werden, in de mest lagen en onbehandelde wonden hadden. Het filmpje bleek undercover op het bedrijf van zijn zoon gemaakt door dierenrechtenorganisatie Animal Rights.

Nee, de boer en zijn zoon willen niet met hun naam in de krant. “Stel dat er straks nog meer van die idioten aan de poort staan?” Een dorp verderop is een collega-varkenshouder anoniem gebeld, wildvreemden maakten hem uit voor moordenaar en dierenbeul. Op zulke reacties zitten ze niet te wachten, dus willen ze de zaak liever laten rusten. Om die reden deden ze ook geen aangifte.

Kind gefilmd door Animal Rights

Dat er bij hen gefilmd was, daar kwamen ze pas achter toen de regionale krant belde. Zelf wisten ze van niks. Na jarenlang een vaste medewerker te hebben gehad, zochten ze een nieuwe. Dat bleek een wolf in schaapskleren, een lid van Animal Rights dat stiekem filmde.

De personen op het filmpje zijn onherkenbaar gemaakt, maar de buren herkenden evengoed meteen hun zoontje dat een groot dierenliefhebber is en in zijn vrije tijd graag op het gefilmde varkensbedrijf helpt. “Biggen laden, zeugen verplaatsen, hij vindt dat leuk.” Het filmpje keken ze niet tot het einde af. “Ik kon het niet”, zegt de vader van het kind. Niet de beelden zelf zaten hem dwars, maar de sfeer die werd neergezet. “Bij de voice-over zei de filmer bijvoorbeeld dat het kind liever bezig is in de stallen dan dat hij gaat voetballen. De toon was gezet, ik wist het toen verder wel. Weerzinwekkend vond ik het.”

Lees ook Zo doe je aangifte

Drie dagen had hij er buikpijn van. “Ik was bang dat de beelden op het journaal zouden verschijnen, dat het allemaal nog eens dunnetjes overgedaan zou worden. Dat was niet zo, de nasleep viel gelukkig mee. Hier in ons dorp is er ook weinig praat over geweest.”

Er zal altijd een kleine groep blijven voor wie je het als boer nooit goed doet

Zijn zoontje hield er niets aan over. “We hebben hem meteen het filmpje laten zien en hem verteld dat er misschien mensen zouden zijn die naar tegen hem zouden kunnen doen. Het is in dat filmpje namelijk net of hij de hele dag niets anders doet dan zeugen schoppen. Dat is echt onzin. Hij verplaatst één zeug en ja, een zeug doet nou eenmaal niet altijd vrijwillig wat jij wilt. We hebben hem echt heel duidelijk gemaakt dat hij niets verkeerd gedaan heeft. Gelukkig heeft niemand er tegenover hem vervelend over gedaan.” Het machteloze gevoel is gebleven. “Er zal altijd een kleine groep blijven voor wie je het als boer nooit goed doet.”

_{Lees verder onder de foto}

Boeren komen er meestal via via achter dat er stiekem in hun stallen gefilmd is door dierenactivisten. – Foto: Bert Jansen

Sollicitant een beetje een rare

Ook bij Gijs van de Lagemaat in Lunteren is vorig jaar stiekem gefilmd. Hoe het nu met hem gaat? “Het gaat heel best met ons”, zegt hij stellig. Boos is hij niet geweest. “Of nou ja, wat is boos? Ik vond het in elk geval geen manier van doen. Nog steeds niet trouwens.”

De filmer is bij hen niet stiekem binnengeslopen, hij was op proef aangenomen als medewerker. “We hebben personeelstekort en zochten nieuwe mensen. Deze vonden we meteen al wel een beetje raar. Hij kwam de eerste werkdag ook direct al te laat. Ik had er geen goed gevoel bij, was er eigenlijk al snel uit dat we maar niet met hem verder moesten. De volgende dag kwam hij helemaal niet meer dus dat gesprek hoefden we toen niet meer te hebben.”

Zulke fanatiekelingen gaan heel ver, straks doen ze mijn gezin nog wat aan

Dat de man intussen in de stallen gefilmd had, wist Van de Lagemaat niet. “Nee, niets gemerkt. Via een leverancier hoorden we dat er op internet een filmpje rondging en dat het leek of dat bij ons was. Nou, wij hebben toen ook gekeken en het was inderdaad bij ons.”

Aangifte en gesprek met minister Grapperhaus

Er was niks schokkends op te zien, vond hij. Daarom nodigde Van de Lagemaat de mensen van Animal Rights uit voor een gesprek en een rondleiding op het bedrijf. De organisatie zegde toe, maar het bezoek ging toch niet door. “Er was me aangeraden om het niet te doen. Het zou niks oplossen, we zouden elkaar toch niet nader komen. Dus op mijn eigen initiatief heb ik het niet door laten gaan.”

Lees ook: Schouten: dieractivisme overschrijdt grenzen

Wel gaf hij de zaak aan bij de politie en enkele weken geleden sprak hij er zelfs over met Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid. “Er wordt aan gewerkt, zal ik maar zeggen. Het is afwachten wat er verder gaat gebeuren.” Zo wantrouwend als sommige collega’s is Van de Lagemaat niet geworden. “Dat was ik al. Ik loop al 60 jaar mee en heb al zoveel meegemaakt.”

Geen schaamte, wel angst

Anderen hebben wel degelijk de schrik te pakken, zodanig dat ze ‘echt niet in de krant willen’. Een van de boeren vraagt zich af of voor sommige ‘van die gekken’, zoals hij ze omschrijft, dierenlevens meer waard zijn dan mensenlevens. “Zulke fanatiekelingen gaan heel ver, straks doen ze mijn gezin nog wat aan.” Hij weet niet hoe hij kan voorkomen dat activisten in zijn stallen komen. “Een hond? De deuren dag en nacht op slot? Camera’s? Ik word al kwaad als ik eraan denk. Jongens, ik doe niks fout, ik houd me aan de regels, wil gewoon mijn werk kunnen doen. Laat me met rust!”

Telefonische bedreigingen bij collega’s

Ze schamen zich niet voor wat er te zien is op de filmpjes die volgens hen totaal geen goed beeld geven van het reilen en zeilen op een varkensbedrijf. “Als je 3 dagen samenperst in 1,5 minuut dan is er weinig ruimte voor nuance.” Waar ze wel bang voor zijn, is dat mensen die het zien, voor eigen rechter gaan spelen. De boeren hebben gehoord over telefonische bedreigingen bij collega’s en recent de bekladding van een uitgebrand bedrijf in Biezenmortel. Daar is in het holst van de nacht ‘burn in hell’ op de muren geschreven. “We zijn dus wel bang ja. We hopen heel erg dat de mensen die dit soort dingen doen achter de tralies komen. Maar zolang er politieke partijen zijn die dergelijke handelswijzen niet afwijzen, blijven we de kop van Jut.”

‘Wij zijn een vredelievende organisatie’ Erwin Vermeulen is campagneleider van Stop de Slacht bij de Stichting Animal Rights. Filmen in stallen is volgens hem de enige manier om te laten zien wat daarbinnen gebeurt. De boeren waar jullie stiekem gefilmd hebben, zijn vaak wantrouwend en bang geworden. Speelt dat geen rol bij jullie afwegingen om dit te doen? “Absoluut wel. Ik wil echt duidelijk zeggen dat we niet bij mensen in huis komen, dat we niet aan hun spullen zitten, niets vernielen en we hebben het ook niet op henzelf of hun families voorzien. Echt niet. Maar wij staan voor het belang van de dieren en de enige manier om zaken naar buiten te brengen, is door ongezien te filmen. We begrijpen heel goed dat boeren dat vervelend vinden maar het kan volgens ons niet anders.” Sommige mensen worden telefonisch bedreigd en uitgemaakt voor moordenaars… “Wij keuren bedreigingen, intimidaties en geweld categorisch af. Wij zijn een vreedzame, geweldloze organisatie. We vinden het heel vervelend dat we door LTO, POV en politici als Jaco Geurts en Helma Lodders steeds op één hoop gegooid worden met organisaties die zich bedienen van bedreiging en intimidatie.” Lees verder onder de foto Campagneleider Erwin Vermeulen tijdens een recente bijeenkomst van Animal Rights. – Foto: Animal Rights Maar doen jullie niet precies hetzelfde? Jullie scheren alle boeren over een kam met zulke filmpjes. Alsof er overal misstanden zijn. “Dat ben ik niet met je eens, ik vind niet dat we een vertekend beeld geven. In een compilatie van 8 filmpjes over leghennenbedrijven bijvoorbeeld, laten we vieze bedrijven zien, maar ook schone. Maar ook al zijn ze schoon, dat neemt niet weg dat wij een wereld zonder veehouderij nastreven waarbij we een plantaardige levensstijl hebben.” Maar al die planten, die groeien niet vanzelf. Die hebben voeding nodig en die komt niet uit de lucht vallen. ‘We kunnen best zonder dierlijke mest als je dat bedoelt. Planten in het wild groeien en bloeien ook zonder dierlijke mest. Ja, we hebben veel planten nodig om mensen te voeden, maar nu worden veel planten gebruikt om dieren te voeden. Die kunnen beter voor mensen beschikbaar komen. En bemesten kan ook met compost bijvoorbeeld. De mens vindt altijd wel een oplossing, maar dat gaat niet van vandaag op morgen.” Even terug nog naar die bedreigingen. Jullie zijn daartegen, maar hoe houd je je mensen in de hand? “Ik kan niet instaan voor de mensen die voor ons werken, net zoals Jaco Geurts bijvoorbeeld niet kan instaan voor zijn achterban. Maar ik wil nogmaals bedrukken dat we bedreigingen absoluut afkeuren. Dat boeren bang zijn als wij gefilmd hebben, komt door LTO, POV en mensen in de Tweede Kamer. Zij creëren een sfeer van angst door de werkwijzen van allerlei organisaties op één hoop te gooien. Animal Rights heeft het niét voorzien op individuele boeren maar we willen wel de sector aan de kaak stellen.”