1941: 30 kilometer lopen om 1 hectare te ploegen

Zo ploegen ging met gemiddeld 3 km per uur. Het ging niet hard, maar het ging wel goed. Boeren die later met een trekker gingen ploegen, vonden dat achteraf dat paardenwerk fijner verkruimelde. – Foto: Misset

Ernaast is nog een span bezig, mogelijk betrof het een demonstratie. Hoe dan ook, de ploeg is altijd onderwerp geweest van veel studie. Een onderzoek uit die tijd van de Landbouwhogeschool in Wageningen, omschrijft de ploeg zelfs als het anker waarmee de mens aan de aarde gebonden is.

Kilometers maken

Het paardgetrokken ploegen, betekende dat de persoon die erachter liep behoorlijk wat kilometers maakte. Bij een werkbreedte van 25 à 30 centimeter legde iemand die een hectare moest ploegen al snel zo’n 30 à 40 kilometer af, aldus onderzoekers destijds. Het streven was om deze ‘langeafstandsmarsen’ te verminderen. Dat kon toen jaren later de trekker echt doorbrak. Sommige boeren bleven daarna liever achter de ploeg lopen al waren dat er niet veel.

Verdichting van de bodem

Het ploegen met paarden had nauwelijks impact op het verdichten van de bodem, werken met trekkers juist wel. Daar repten onderzoeken meteen na de oorlog al over. Eind jaren 60 werd dat het terrein van de gronddynamica die ging uitzoeken hoe bodems zich gedroegen bij bepaalde belasting. Luchtige grond had de neiging links, rechts, voor en achter de trekkerband omhoog geperst te worden, zware grond werd vooral in elkaar gedrukt. Over de effecten daarvan op de gewasgroei rezen er zorgen, men raadde aan voorzichtig te zijn en niet nodeloos met zwaar materieel het land op te gaan.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 19 van dinsdag 5 februari en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen