1950: aardappelen stomen en tot veevoer verwerken

Enkele jaren na de oorlog, in 1950 om precies te zijn, werd deze foto genomen.

Vroeger werden aardappelen onder meer verbouwd om er varkensvoer van te maken. Vandaag de dag krijgt vee vooral de energierijke reststromen van consumtptieaardappelen. – Foto: Misset

In het handkarretje zitten kolen waarmee de verticale waterketel in het midden werd gestookt. De stoom die hierbij ontstond, werd naar de ketels ernaast geleid. In die ketels zaten aardappelen die door de hete stoom gaargestoomd werden. Zo werden ze geschikt gemaakt voor varkensvoer.

Alternatief werd afgeraden

Het was een hele klus, maar het alternatief – de knollen rauw voeren – werd ten stelligste afgeraden. De grote zetmeelkorrels zouden onverteerbaar zijn omdat ze de darmwand niet konden passeren. Door ze eerst te koken, gingen de celwanden kapot en kon het varken ermee overweg. Onderzoek van Wageningen uit 1943 ontkrachtte dit deels. Sommige varkens bleken prima in staat rauw zetmeel door te laten, maar bij grote hoeveelheden, ging de boel in de darmen gisten wat weer nadelig werkte op de groeisnelheid.

Scherpe stoffen

Een belangrijker reden om geen rauwe aardappelen of rauwe perssap te geven, was de aanwezigheid van ‘scherpe stoffen’ die de spijsvertering overstuur zouden doen gaan. Daarom mocht ook het stoomvocht niet naar de varkens, de scherpe stoffen zouden hierin opgelost zitten. Met de stof werd solanine bedoeld dat een toxische werking heeft. Bij koken of stomen valt het uiteen in de onschadelijke componenten saponine en glucose. Dat wisten boeren niet, ze zagen alleen dat gekookte aardappelen zwaardere varkens gaven dan rauwe, en die waarneming telde.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 6 van dinsdag 5 november en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen.