1943: precisiewerk met paard en machientje

Op deze foto uit 1943 worden knollen gezaaid met een Hela knollenzaaier.

Op de foto een precisieknollenzaaimachientje. De grootte van het loopwiel en het aantal gaatjes waar het zaad doorheen kon, bepaalden de zaaiafstand. Het meest ideaal was het als die tussen de 8 en 13 cm uitkwam. – Foto: Misset

Knollen waren een belangrijk wintervoer voor de koeien. Vooral op de schrale zandgronden waren ze van betekenis. Als nagewas gezaaid, leverden ze niet alleen knollen, maar ook loof. Veel voordelen voor de koeien dus, maar de arbeid die bij de teelt kwam kijken, was een verhaal apart. Na het vrijkomen van het bouwland moest de grond eerst eenmaal, liever nog tweemaal, ondiep geploegd worden zodat echt alle onkruid en opslag de kop was ingedrukt. Om een fijn kruimelig zaaibed te krijgen was op veel percelen aanvullend eggen een aanrader. Het zaad moest ook nog eens licht ondergewerkt worden. Al met al kostte de knollenteelt per hectare tussen de 160 en 200 manuren en 70 à 80 paardenuren.

Hoeveelheid arbeid halveren

Mechanisatie kon de hoeveelheid arbeid halveren en dat begon dus al in de oorlog. De knollenzaaier op de foto werd als ‘precisiezaaimachientje’ beschouwd. Het bevatte twee elementen die met de ploeg mee werden getrokken. Door eerst twee rijen te ploegen en daarna het machientje aan te koppelen, kon men rechtstreeks in de voor zaaien. Ploegen en zaaien tegelijk, dat scheelde flink veel tijd. Het Instituut voor Landbouwtechniek en Rationalisatie stelde in 1962 vast dat ‘we ons gelukkig mogen prijzen dat de destijds begonnen ontwikkeling van de mechanisatie van de stoppelknollenteelt heeft doorgezet.’

Dit artikel is te lezen in Boerderij 1 van dinsdag 1 oktober en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen