Fotograaf werkt aan boek over Limburgs boerenleven

Tientallen boeren en boerinnen heeft Annie van Gemert afgelopen jaar voor haar camera gehad. Elke keer is ze weer verrast. Bij boeren is sprake van echte liefde: voor hun dieren, de gewassen, het familiebedrijf dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Dat wil ze via haar foto’s aan de toeschouwer overbrengen.

Eenzijdig en vooringenomen beeld

Ze ergert zich aan de eindeloze reeks berichten in de media over mest, gif en dierenleed. Het voorgeschotelde beeld is eenzijdig en meestal vooringenomen. Zij wil als fotograaf een ander verhaal vertellen. Namelijk het verhaal van de mensen achter het vlees, de melk en de aardappelen. Van hen die elke dag keihard werken om de rest van de wereld van voedsel te voorzien. En dat doen met de beste bedoelingen. Met haar foto’s wil ze boeren in hun kracht zetten.

Annie van Gemert: “Ik wil boeren in hun kracht laten zien.” – Foto: Henk Riswick

Boek

Documentair fotograaf Annie van Gemert (59) werkt aan een imposante serie foto’s van Limburgse boerengezinnen. Haar project mondt later dit jaar uit in een tentoonstelling in het Limburgs Museum in Venlo. De Limburgse Land- en Tuinbouw Bond verzorgt een randprogramma met discussieavonden. Als ze via crowdfunding genoeg geld bij elkaar krijgt, komt er een boek. De titel weet ze al: Boerenkracht, generaties in beweging.

World Press Photo

Van Gemert is opgegroeid op een boerderij aan de rand van het Brabantse Vught; een gemengd bedrijf met 26 koeien en 400 varkens. Zij en haar zeven broers en zussen zijn daar opgegroeid. Een van haar broers heeft het bedrijf voortgezet. Zij ging naar de kunstacademie en werd fotograaf. Ze deed projecten met grote gezinnen, kloosterbewoners en jongens en meisjes. Voor een van haar series won ze in 2010 een tweede prijs in de World Press Photo. Decennia later keert ze terug naar haar vroegere leven. Ze herkent het nog, zeker, het voelt als thuiskomen.

De dag voor het interview was ze op bezoek bij een ouder echtpaar in Midden-Limburg. De boer, 80 jaar, is nog steeds aan het werk. Hij hooit met paard en wagen, een traditie waar hij geen afstand van wil nemen. ‘De paarden geven mij levensvreugde, ze corrigeren mij als ik te snel wil’, zei hij tegen Van Gemert. “Die man gaat zijn eigen gang, trekt zich niets van de buitenwereld aan. Ik herken dat van mijn eigen vader. Die ging ook maar door. Boeren kunnen niet een boek lezen of een stukje fietsen. Ze werken door tot ze niet meer kunnen.”

Oude manier van denken verdwijnt

Ze was ook met haar camera op bezoek bij het bedrijf Kipster in Oirlo, naar eigen zeggen de meest dier-, mens- en milieuvriendelijke kippenboerderij ter wereld. “Indrukwekkend en totaal anders dan ik van vroeger ken. De agrarische sector verandert in hoog tempo. De techniek verandert, de productie gaat flink omhoog, maar de mensen erachter zijn nog even betrokken en gedreven. Het traditionele boerenleven bestaat ook nog, zeker in Limburg. Ik denk wel dat we op een kantelpunt in de geschiedenis staan. De oude manier van werken verdwijnt en dat vind ik toch jammer.”

Boeren zijn trots op wat ze doen

50 bedrijven heeft ze bezocht. Een burgemeester gaf haar een paar adressen, boeren leverden namen aan en soms liep ze gewoon het erf op. “Ik reis met het openbaar vervoer. Dan zie vanuit de bus een mooie boerderij en stap ik uit. Vrijwel altijd ben ik welkom. Boeren zijn trots op wat ze doen, willen dat graag laten zien. Als je daar respect voor toont, hebben ze geen moeite met een camera.”

In eerdere projecten maakte ze vooral portretten, nam uitgebreid de tijd voor de enscenering. “Dit project is anders. Neem nou de koeien, zij laten zich niet regisseren. Datzelfde geldt voor het licht. Voor mij is dat een nieuwe uitdaging.”