1965: Buiten melken, binnen schrobben

Op een stevige buis waren pennen gelast waar de koeien met hun koptouw aan vastgezet konden worden. De afstand was 65 tot 80 cm. Per koe anders zouden ze zo schuin kunnen gaan staan dat het melkstel af viel. – Foto: Misset

Al in 1910 werden in Nederland melkmachines gebruikt, maar het was niet meteen een succes. Toen de zuigsystemen beter werden nam de animo wel toe, maar de crisis van de jaren 30 en de Tweede Wereldoorlog remden verdere ontwikkeling af. Na de oorlog leefde de belangstelling echter weer op, mede door een tekort aan melkers. Vanaf toen ging het razendsnel; werd in 1950 nog 5% van de koeien met de machine gemolken, in 1970 was dat al 90%.

De goedkoopste manier was een melkleiding in de stal. Het nadeel daarvan was dat de stal in de zomer nooit schoon was, iets dat wel wenselijk werd geacht; als ’s zomers het vee buiten liep, werd binnen de stalvloer geboend en de muren gewit.

Weidemelker was een uitkomst

Om dat te kunnen blijven doen, was de weidemelker zoals op de foto een uitkomst. Het Handboek Melkmachines, na de oorlog opgesteld door de ‘Landbouw Hogeschool te Wageningen’, gaf uitgebreide instructies over hoe en wat. Zo moesten pomp, motor en vacuümmeter in een apart verrijdbaar hokje komen en het geheel moest erg stevig en robuust zijn voor het geval dieren zich ertegen gingen schuren. Ook moest er plek genoeg zijn om alle koeien in het perceel tegelijk te kunnen melken, dit om de rust in de koppel te bewaren. Voor de boer op de foto betekende dat: 7 plekken.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 3 van dinsdag 16 oktober en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen