‘Ambtelijke molens’

De overheid kan haar burgers en boeren niet meer bijhouden.

In de landbouwpers staan steeds weer stukken over de Brabantse plannen om de veehouderij versneld te verduurzamen. Recent kwam DLV naar buiten met een kostenraming van een half miljard euro voor de komende 5 jaar, € 100 miljoen per jaar. Dus een investeringsbedrag van gemiddeld een halve of hele ton per bedrijf. De conclusie van DLV is dat zeker 10% van alle veehouderijen dat niet zal overleven. Die cijfers zijn niet wezenlijk anders dan eerder berekend is in opdracht van de provincie zelf. De Brabantse veehouders zijn terecht opgewonden over het vastgestelde beleid, en ik heb al eerder gepleit voor een stevige financiële compensatie, zonder het doel, minder overlast en minder dieren, uit het oog te verliezen.

Stalderingsvoorwaarden

Een deel van de opwinding betreft ook de onzekerheid over hoe alles zal lopen. Hoe worden termijnen precies vastgesteld, tellen alle vierkante meters van een halflege stal wel volledig mee, welke techniek is wel of niet toegestaan, en ga zo maar door.

Een deel van de Brabantse veehouders wil snel vooruit, de varkensprijzen zijn goed en het is dus aantrekkelijk om kosten te kunnen afschrijven. Nieuwbouw betekent echter dat voldaan moet worden aan de stalderingsvoorwaarden: 110% oude stal slopen voor 100% nieuwbouw. Maar de provincie heeft het verplichte loket daarvoor nog helemaal niet geopend.

Tempo ligt laag bij de overheid

Opnieuw blijkt er een mismatch tussen hoe overheden denken, en soms ook moeten denken, en de werkelijkheid van burgers en dus ook van boeren. Ik heb als burger, als vrijwilliger, en als bestuurslid van allerlei clubs volop te maken met overheden. Als een burger of een ondernemer eenmaal iets besloten heeft, dan wil hij of zij er direct mee aan de slag. Het tempo bij overheden ligt veel lager, en de frustratie bij boer en burger ligt om de hoek. Het antwoord op een simpele vervolgvraag, per e-mail gesteld aan een ambtenaar van een buurgemeente, liet maar zo een week of zes op zich laten wachten. En nog langer als ik er zelf niet achteraan was gegaan. En het contract voor het bermonderhoudproject in mijn eigen dorp wordt ergens in september getekend: we hebben dan al een heel seizoen gemaaid. Een beslissing over een lokaal goedgekeurde aanvraag voor een project via Leader, het Europese plattelandsontwikkelingsprogramma, kan maar zo driekwart jaar op zich laten wachten. Een ondernemer of een initiatiefgroep die een goed plan heeft en er Leader-geld voor nodig heeft, is dan al lang afgehaakt.

Zelfredzame burgers

Overheden willen dat ondernemers ondernemen en ze wil mondige burgers die zelfredzaam zijn. Dat is aardig gelukt, maar de overheid zelf heeft het tempo van boer en burger niet kunnen bijhouden. Om de snelle burger te kunnen bijhouden is een heel andere overheid nodig, een overheid 2.0, ook in Brabant.