Sector profiteert niet van DuRPh-project

WUR maakte met overheidsgeld aardappelen resistent tegen phytophthora. De aardappelsector profiteert er nog niet van.

Het DuRPh-project loopt dit jaar af. Wageningen UR ontwikkelde in het project een methode om aardappelen volledig bestand te maken tegen phytophthora. De overheid stak er €10 miljoen in. Maar het is onduidelijk of de nieuwe techniek ooit ten goede komt aan de Nederlandse aardappelsector.

Resistent

WUR isoleerde genen uit wilde aardappelplanten die het gewas resistent maken tegen phytophthora. De genen zijn kunstmatig ingebracht in het aardappelras Désirée, dus zonder klassieke veredeling. WUR gebruikt alleen aardappelgenen, zegt projectleider Anton Haverkort. “De plant blijft bij deze cisgene-techniek 100 procent een aardappelplant.”

Op het DuRPh-proefveld even buiten Wageningen laat WUR-onderzoeker Geert Kessel zien hoe goed aardappelen bestand zijn te maken tegen de aardappelziekte. Het veldje Désirées zonder resistentie-gen, is weggevreten door de phytophthora. Dat geldt ook voor het veldje aardappelen dat één gen ontving, constateert Kessel. “Je moet meerdere resistentiegenen stapelen, om de planten zonder chemische bestrijding gezond te houden. Aardappelen met één gen kun je spuiten met 25 procent van de normale dosering om het gewas phytophthora-vrij te houden.”

Brussel: cisgenese is geen klassieke veredeling

De techniek mag dan heel goed werken, het is onduidelijk of de Nederlandse aardappelsector er ooit gebruik van kan maken. Cisgenese wordt door Brussel gezien als genetische modificatie en niet als klassieke veredeling, ook al worden alleen soorteigen genen gebruikt. Dat maakt de sector huiverig de techniek te omarmen, gezien de kostbare toelatingsprocedures voor GMO-gewassen en de lastige discussies omtrent genetische modificatie. Dat is jammer omdat phytophthora de Nederlandse sector jaarlijks zo’n €100 miljoen kost, zegt Haverkort. “Voor de hele wereld is dat rond de €9,5 miljard.”

Volgens Haverkort heeft WUR €130.000 voor vijf jaar aan de overheid gevraagd om de resistentiegenen en cisgene aardappelen uit het DuRPh-project te bewaren voor de toekomst. Het ministerie van Economische Zaken heeft de subsidie afgewezen, zegt Haverkort. “De overheid wil dat na tien jaar financiering het bedrijfsleven het stokje overneemt. Maar de kweekbedrijven zijn terughoudend. De belangstelling voor deze techniek is in het buitenland veel groter dan in Nederland. Er zijn bedrijven die nauw betrokken zijn bij het DuRPh-project. Zodra cisgenese in de wetgeving wordt beoordeeld als een klassieke veredelingstechniek, gaan zij daar gebruik van maken.”