Vlastelers gaan desnoods naar Europese rechter voor gelijk

Den Haag – Tien Zeeuwse en Vlaamse vlastelers lopen per jaar gezamenlijk naar schatting tenminste €1 miljoen aan hectaretoeslagen mis, doordat de Nederlandse overheid heeft besloten alle verwerkingssteun door te sluizen naar de grondeigenaren. De telers stonden vrijdag tegenover het ministerie van Economische Zaken bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven.

De telers verwerken het vlas dat zij telen. In het verleden kregen de vlastelers productiesteun voor de teelt en de verwerking van vlas. Bij de ontkoppeling van de steun en de omzetting daarvan in toeslagen heeft Nederland besloten de toekenning van toeslagrechten te koppelen aan de jaarlijkse meitelling.

De betrokken vlastelers hebben de teelt van vlas echter niet in de meitelling opgegeven, dat lieten ze over aan de grondeigenaren. Gevolg is dat bij de ontkoppeling in 2012 de verwerkingssteun werd omgezet naar toeslagrechten, die toebehoorden aan de grondeigenaren. De Belgische overheid koos een andere systematiek, waarbij de telers wel de steun kregen, ook al hadden zij de de opgaven daarvan overgelaten aan de grondeigenaren.

Het ministerie maakte vrijdag duidelijk dat het uitgangspunt bij de toekenning van de toeslagrechten was, dat ze bij de boeren moeten terechtkomen. Dat gold niet alleen voor de vlasteelt. Ook bij de zetmeelsteun en de steun voor de droge voedergewassen is aansluiting gezocht bij de meitelling en ging de steun rechtstreeks naar de boeren.

Er is echter wel een verschil tussen die boeren en de boeren op wier grond vlas werd geteeld, zo werd vrijdag duidelijk. De vlasteelt gaat in feite voor rekening en risico van de verwerkers. De grondeigenaren stellen hun grond en soms ook nog enige arbeid ter beschikking en daar staat een vaste vergoeding tegenover. In feite zijn de verwerkers de telers, al stond het niet zo op papier in de meitelling.

Toen de ontkoppeling een feit was heeft staatssecretaris Henk Bleker geprobeerd de vlasverwerkers tegemoet te komen, maar daar stak de Europese Commissie een stokje voor. Wat de Europese Commissie eerder nog had toegestaan aan de Belgische overheid, bleek in 2013 niet meer mogelijk.

Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven legde de vertegenwoordigers van het ministerie van Economische Zaken vrijdagochtend het vuur na aan de schenen op onder meer dat punt. De vlastelers opperen bij monde van hun gemachtigde Hans Mieras dat de Europese rechter maar moet oordelen of de vlastelers in de Nederlandse situatie niet kunnen worden aangemerkt als landbouwers, die gerechtigd zijn toeslagrechten te krijgen. Of de rechter dat doet zal over een week of zes blijken, ‘of zoveel langer als nodig’, aldus rechter S.C. Stuldreher.