‘Graanteelt bepaalt volksaard’

Washington – De graanteelt heeft een grote invloed op de volksaard. Tarwe telen leidt tot een individuele instelling en de teelt van rijst maakt mensen collectiever.

Dat schrijft de Amerikaanse psycholoog Thomas Talhelm in het tijdschrift Science, meldt het Vlaamse Informatiecentrum voor Land- en Tuinbouw (Vilt).

Westerlingen zijn doorgaans individueler en analytischer ingesteld dan oosterlingen, die collectiever en holistischer denken. Het verschil heeft volgens Talhelm te maken met de graanteelt. Rijst verbouwen is een arbeidsintensief proces dat samenwerking van het hele dorp vereist. Tarwetelers kunnen het werk grotendeels alleen aan.

Talhelm vroeg rijsttelers en tarwetelers om zichzelf en hun vrienden te tekenen. Op de tekening van de rijsteler zijn alle figuurtjes ongeveer even groot. Een tarweteler tekent zichzelf groter dan zijn vrienden. Talhelm denkt dat het komt omdat mensen in streken met rijstteelt elkaar nodig hebben. Er is een gemeenschappelijk irrigatie- en landbeleid nodig en dijken en kanalen moeten collectief worden aangelegd en onderhouden. Die onderlinge afhankelijkheid deed in de loop van duizenden jaren een collectieve psychologie ontstaan, denkt Talhelm. Tarwetelers kunnen het werk grotendeels alleen aan, wat hen individualistischer zou hebben gemaakt. Dat cultuurverschil merk je volgens Talhelm zelfs ten noorden (tarweteelt) en ten zuiden (rijstteelt) van de Jangtse-rivier in China.

Meestal wordt het verschil in volksaard tussen oost en west verklaard door de industrialisatie en modernisering, die samenlevingen individualistischer maakt naarmate burgers welgestelder worden en een betere opleiding krijgen. Maar Japan, Hongkong en Zuid-Korea zijn nog steeds in hoge mate collectivistische samenlevingen, ondanks een bruto binnenlands product dat hoger ligt per hoofd van de bevolking dan in de EU, redeneert Talhelm.