Mooie grond en schone bieten op mistig bietenfeest

Demonstraties van bietenladers en rooiers in de mist.
Foto's: Peter Roek

Verladen over een mobiele reiniger is in Frankrijk steeds algemener. Daardoor tilt de teler wat minder zwaar aan schoon rooien. De 'muizen' lijken het ook in Frankrijk te winnen van de kraan, mede omdat de percelen zich er ook voor lenen.

De vakbeurs werd druk bezocht.

Bodemverdichting begint ook in Frankrijk meer aandacht te krijgen. Michelin toont met een profielkuil het verschil in vervorming van de bodem bovenin als gevolg van bandenspanning met het spoor van een rooier op Cerex Bib 1000/55R32 banden. 10.200 kilogram per band, 0,98 bar bodemdruk tegenover 1,86 bar bodemdruk in het band-grond contactvlak. Vooral in de bovenste 10 centimeter veroorzaken de nokken op de banden veel vervorming van de grond.

Case Row Track en overlaadwagen op rupsen. Een praktijkcombinatie die helaas niet werd gedemonstreerd. Wat rupsen betreft was alleen de Grimme Maxtron daarmee uitgerust.

Een lader met 3 reinigingszonnen en een 6 kuubs bunker achter. Een uitvoering met 20 kuubs bunker is er trouwens ook. De 6-kuubs versie, die werd gedemonstreerd, staat genoteerd vanaf €139.00. In combinatie met een frontrooier kan de trekker op brede banden. Gedemonstreerd werd op 710 brede banden.

De 2-asser Panter 2 van Ropa beleefde een wereldpremière. De vernieuwde 3-asser Tiger 6 werd al 2 weken eerder in Rusland voor het eerst ingezet. Nieuwe vormgeving, maar ook een vernieuwde cabine. Iets ruimer, iets stiller. Rooier en ontbladermachine kunnen nu als geheel omhoog klappen. Handig voor onderhoud. Opmerkelijk detail: je kunt bij Ropa kiezen voor een 768 pk motor om te voorkomen dat je aan de ad blue moet, zoals dat voor de 700 pk versie wel het geval is. Het predicaat pk-kampioen lijkt op zijn plaats.

De Vervaet Q-616, als opvolger van de 4-wieler 617, heeft door wijziging van het ontwerp 2.300 kilo minder op de vooras en verdeelt het gewicht over de volle breedte. De machine is modulair gebouwd, waardoor deze met méér of minder reinigingscapaciteit kan worden uitgerust. In plaats van met tasters heeft Vervaet op zijn rooiers nu een diepteregeling die door de tastwielen wordt gestuurd.

De aandrijving van de lichters bij Holmer. Rechts in beeld (groen) de elektronische voorziening voor de terugkoppeling van de individuele rooidiepteregeling.

De bieten die klaar lagen voor de muizen van Ropa en Holmer waren al eerder gerooid onder omstandigheden dat de grond wellicht nóg droger was dan tijdens de demo. Grondtarra die er niet in zit kun je ook niet verwijderen. De reinigers hadden er een makkie aan.

Frankrijk is het land van de grote kippers. Met tientallen aanbieders van vaak voor Nederlanders onbekende namen. De 24 tons drie-asser van Gourdon staat genoteerd voor €54.000. Voorzien van een schuifwand om productvriendelijker te lossen.

Gilles was in de hoogtijdagen van Riecam in Nederland een bekende naam. Kort na de ondergang van Riecam verdween Gilles ook van de kaart om later toch weer in andere handen te komen en de productie van zwadrooiers weer op te pakken. Feitelijk hebben we het over techniek van minimaal 25 jaar geleden.

Geen freak-show maar een confrontatie met het nut van zorg voor de bodem. Bieten in een profiel achter een glazen plaat, maar ook een zorgvuldig uitgegraven biet laten zien dat een biet inderdaad tot 2 meter diep kan wortelen.

Holmer, inmiddels ook Grimme, hebben een knikje op het eind van de bunkerlosklep om bietvriendelijker te lossen. Overlaadwagens winnen voorzichtig terrein en als er langs de rand van het land wordt gestort om met de muis te laden dan heeft dat ook zijn voordelen. Is het nat dan hoef je niet in diepe sporen te lossen en je kunt er een hele strakke afwerking mee maken.

Hondengang, zowel bij de rooiers al bij de Holmer overlaadwagen. Je kunt het opvatten als een manier om de bodem te sparen maar ook als het ultieme bewijs dat je vanuit oogpunt van bodemverdichting aan de basis verkeerd bezig bent. Verdichting die je niet aanbrengt hoef je ook niet te verdoezelen.

In Nederland hebben we Gilles overwegend met aangedreven scharenlichters gekend. In Frankrijk demonstreerde de Belgische fabrikant deze met een schijvenlichter. Onder de omstandigheden zoals ze waren functioneert dat best goed.

Minder gewicht van de machine is een verkoopargument. En daar is nog winst in te halen, want Franquet heeft op de getrokken zwadlader 17 maal 40 kilo gewicht hangen om de balans goed te krijgen.

Nieuwe middeltjes en meststoffen lijken een trend. Midden juni 2 liter Alternazote (o.a. 1,6% glutaminezuur en algen extract) en 3 weken later 2 liter Supra Nitrate (2,5 % Azote (N), 1,5% P2O5, 1,5% K2O, 0,05 % ijzer uit zee slakken, algen, aminozuren en planten extracten), tegen €70 per ha geeft 10% meer opbrengst claimt BIO3G. Nu 3 jaar getest en dit jaar op 2.000 hectare toegepast.

Onder dekken met stro en vliesdoek is goed te mechaniseren als de bieten aan een lange hoop liggen. Gaan de bieten over een reiniger dan draait die het losse stro er wel weer uit.

25 jaar oud, maar nog springlevend, is de 12-rijer zwadrooier van JPS met bijbehorende zelfrijdende bunkerlader. En dat laten ze graag weten. Met een groot spandoek dat vrij vertaalt meldt dat het geneuzel over wat nieuws met 12-rijers maar eens klaar moet zijn, omdat JPS dat kunstje al 25 jaar geleden onder de knie had.

Opvallend is dat de zaaimachines die worden getoond, onder andere bij Vicon en Grimme, zijn voorzien van wat ze mulchzaaikouters noemen. Een dubbele zaaischijf tussen 2 rubberen banden. Snijdt altijd, stroopt nooit.

Rooiers maakten goed werk, hoewel er een enkeling tussen zat waar het op puntbreuk beter zou kunnen. En moeten. Wanneer je een deelnemer aanspreekt op het resultaat aan de hoop dan is het standaard antwoord dat het ook wel anders kan wanneer de chauffeur de rooier beter afstelt. Op zich hebben ze daar een punt. De rooiers zijn goed aan elkaar gewaagd en hoeven onder omstandigheden zoals op Beet Europe niks voor elkaar onder te doen. Die wetenschap maakt metingen overbodig. Anderzijds, als de rooier optimaal werk kan leveren, laat dat dan ook zien.

Ropa kan, in navolging van Holmer, ook per rij de rooidiepte wijzigen. Bij Ropa nu nog op handbediening, Holmer ook automatisch. Technisch hebben beiden een eigen oplossing. Hydraulisch gezien komt daar nogal wat aan te pas.

Tweefasen systemen en trekker kunnen een manier zijn om de bodem te ontzien. Fabrikanten zetten er niet echt op in en wijzen op de kosten, maar ook de bodemverdichting van het totale concept waar ook kipwagens of overlaadwagens bij horen. Ironisch genoeg worden ze het meeste verkocht in gebieden waar bodemverdichting niet de meeste aandacht heeft maar er meer wordt gelet op de prijs van de machine. Franquet heeft een ontbladeraar met aangebouwde rooier voor frontmontage. Lichter met ontbladermachine staat in het boekje vanaf €59.900.

Van iedere rooier was er al voorafgaand aan de demo een hoopje bieten gestort, maar dit jaar geen bemonstering op tarra, puntbreuk en overige verliezen. Dat voorkomt discussie over de uitslag en scheelt voor de organisatie een hoop werk. Anderzijds ook wel weer een gemiste kans. Niks meten is niks weten.

Was het altijd goed weer tijdens de oogst dan hadden de bunkerrooiers nooit de positie gekregen die ze nu hebben. Zoals gezegd, metingen zijn dit jaar niet gedaan maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat de Gilles en Franquet aan de hoop toch de indruk gaven per saldo meer puntbreuk en wellicht ook een fractie meer grondtarra te hebben dan de concurrenten.

's Morgens in de mist kon je soms wel horen maar niet zien wat er gebeurde. Even leek het of er verderop een Caterpillar D9 bezig was om de halve wereld te verschuiven, maar toen de mist optrok bleek dat de bunkerlader van JPS aan het werk was. Met een vliegende vaart kan die de 12 rijige zwadrooier voor blijven. En behalve het machtige geluid van de Caterpillarmotor blijft het een indrukwekkende combinatie om aan het werk te zien en trekt het niet minder publiek dan 25 jaar geleden toen de machine voor het eerst zijn opwachting maakte op het Franse bietenfeest.

Het was mistig. Maar dat was u waarschijnlijk inmiddels al opgevallen.