Spruitenoogst in volle gang

Bij Gert Klapwijk in Rockanje (Z.-H.) is de spruitenoogst in volle gang. Veel spruitenbedrijven lagen de afgelopen weken dagenlang stil vanwege de vorst. Klapwijk kon daarentegen slechts anderhalve dag niet plukken.
Foto's: Roel Dijkstra en Tekst: Karin Oonk-Nooren.

In Rockanje vroor het niet hard. Last van vorstschade heeft de teler dan ook niet. Overdag was het al snel 0,5 tot 1 graad boven nul op ooghoogte. Met een zonnetje is dat genoeg om te oogsten volgens de teler.

Het aanbod van spruiten liep flink terug na de kerst. De prijs liep op tot circa 50 cent per kilo. Nu daalt dat weer fors. Klapwijk schatte begin vorige week de prijs in op 45 cent per kilo. Gelukkig een heel stuk beter dan in november en begin december. Of de hogere prijzen echter genoeg zijn om de gemiddelde opbrengst tot het kostprijsniveau van 35 tot 40 cent op te trekken, betwijfelt Klapwijk.

Ook op deze foto is te zien dat het gewas weinig last heeft gehad van de vorst en sneeuw. De stammen staan nog netjes overeind. Dit betekent dat het merg in de stam niet is bevroren. Anders hangen de stammen scheef. Elders in het land heeft het gewas hiervan wel last. Dit heeft niet directe gevolgen voor de kwaliteit. Wel neemt de oogstsnelheid af en zijn de planten gevoeliger bij een nieuwe vorstperiode.

Dit hier is wel schade als gevolg van de kou. De eenden vraten massaal de bladeren op. Gelukkig vinden ze het blad lekkerder dan de spruiten zelf. Die bleven ongedeerd.

Trips, zoals op dit plaatje, geeft dit jaar de grootste schade. De minuscule beestjes vlogen de spruit in en waren erg lastig te bestrijden. Ze prikten de spruiten aan. Het gewas groeide op dat moment nog volop. Nu zijn de speldenprikjes uitgegroeid tot bruine vlekjes.

Vanuit de plukmachine lost Klapwijk de spruiten rechtstreeks in een kipper. De opbrengsten zijn dit jaar redelijk. Zeker Cyrus, het hoofdras van de meeste telers, gaf veel kilo’s. Nu overgeschakeld is naar de vorstresistente rassen, lopen de hectareopbrengsten terug.

Op dit moment plukt Klapwijk twee kippers spruiten per dag. Dit is ongeveer 7,5 ton per dag. De tweede kipper laat Klapwijk een nacht overstaan om de spruiten direct de volgende dag te sorteren. De kippers paste hij hiervoor aan. De tunnel in de kipper dient voor ventilatie. Desgewenst kan hij koelen of verwarmen door het ronde gat in het luik in het achterschot.

In de sorteerderij haalt Klapwijk eerst de grote tarra eruit. Dit is voornamelijk blad dat met de plukmachine is meegekomen. Samen met de spruitentarra gaat dit naar het veebedrijf van compagnon Arlee Tol. In de spruiten zit een hoop vitamine D dat goed is voor de koeien.

Vervolgens gaan de spruiten over een maatsorteerder. Iedere maat vangt Klapwijk in een aparte bunker op. Zo kan hij iedere maatsortering apart nalezen.

Het grove naleeswerk gebeurt grotendeels door een automatische uitleesunit. De helft van de tarra wordt er zo automatisch uitgehaald.

Op de computer kan Klapwijk nakijken hoeveel tarra er precies wordt uitgegooid. Desgewenst kan hij de sorteerinstallatie scherper afstellen, dan hoeft hij er later minder tarra met de hand uit te halen.

Het nalezen doet de spruitenteler meestal met twee personen. Zo’n 5 procent van de spruiten is tarra en rapen de sorteerders er met de hand uit.

Op deze foto is goed te zien wat eruit wordt gehaald. Links liggen mooie glimmende spruiten en rechts spruiten met een tripsaantasting of misvormde exemplaren.

De spruiten zijn nagelezen en kunnen naar de afnemer. Het sorteren van een kipper spruiten neemt evenveel tijd in beslag als het plukken ervan. Klapwijk werkt meestal met vier medewerkers. Twee plukken de spruiten en ondertussen starten de sorteerders vast met de overstaande kipper van de dag ervoor.

Meestal gaan de spruiten in kuubskisten weg. In dit geval tapt Klapwijk de spruiten af in blauwe bakken van 15 kg. Dit is wel een extra kostenpost. De teler krijgt hiervoor een kostenvergoeding van de afnemer.

Na het aftappen gaan de spruiten zo snel mogelijk de koeling in. Ze gaan nog dezelfde avond weg.