AkkerbouwOpinie

Octrooien op planten foute boel, natuur is van iedereen

Het is tijd dat de macht van rijke multinationals wordt doorbroken. Met hun octrooien op planteigenschappen remmen ze innovatie en veredeling wordt duurder.

De laatste tijd was het vaak in de pers: de ­mogelijkheid octrooi aan te vragen op planteigenschappen. Grote veredelingsbedrijven hebben de laatste maanden een octrooi aangevraagd op bijzondere planteigenschappen. In een aantal gevallen is dit octrooi ook verleend. Europese octrooien werden afgegeven aan het bedrijf Plant Bioscience Limited voor de eigenschap in broccoli met extra glucosinolaten en aan de staat Israël voor tomaten met minder vruchtwater. Tegen het octrooieren van planten (en hun vruchten) die zonder genetische modificatie kunnen worden ingekruist in een nieuw ras, is veel weerstand.

Kwekersrecht dat veredelaars beschermt is prima systeem

Het kwekersrecht, dat al sinds 1941 bestaat, beschermt veredelaars gedurende 25 of 30 jaar om het nieuwe ras exclusief te exploiteren. Het ras mag alleen onder afdracht van een licentievergoeding worden verhandeld. Andere veredelaars mogen het ras wel inzetten om een nieuw ras mee te ontwikkelen en een verbeterde versie op de markt te brengen. Een zeer goed werkend systeem, dat de zaadindustrie geen windeieren heeft gelegd.

Met octrooiering blokkeren grote partijen verbetering door veredelaars

Met het octrooieren van bepaalde planteigenschappen wordt het inzetten van deze rassen met de betreffende eigenschap voor veredeling en het ontwikkelen van een verbeterde versie door andere veredelaars geblokkeerd.

Deze blokkade heeft een aantal negatieve effecten. Als eerste wordt de innovatie en ontwikkeling van nieuwe rassen geremd. Om de gepatenteerde plant­eigenschap te gebruiken moet er geld worden overgemaakt naar de octrooihouder. Dit maakt veredelen duurder.

Multinationals slapend rijk en ze remmen echte innovatie

Daarnaast is het een rem op innovaties. De grote veredelingsbedrijven zijn kapitaalkrachtig genoeg om octrooien aan te vragen. De kleinere, vaak creatievere en innovatievere veredelaars hebben het nakijken, want zij zullen flink moeten schuiven om die ene bepaalde eigenschap in hun programma te kunnen gebruiken. Het grote verdelingsbedrijf, de multinational, zal meer op zijn lauweren rusten in plaats van te innoveren, want de omzet stroomt toch wel binnen.

Grote bedrijven krijgen monopolie op zaden, let op de zaadprijzen …

Wat ook niet onderschat mag worden is de prijs van het zaad. Het lijkt erop, met deze mogelijkheid van octrooieren van planteigenschappen, dat grotere bedrijven steeds meer een monopolie krijgen op rassen. Dit heeft ongetwijfeld invloed op de prijs van het zaad. Houdt u deze prijs de komende jaren maar eens in de gaten! Wanneer de politiek deze ontwikkeling niet stopt, dan zal de zaadprijs fors gaan stijgen.

Macht van de multinationals moet worden doorbroken

Tot slot: het wereldvoedselvraagstuk. Multinationals hebben vaak de mond vol van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bij stijgende prijzen van goed hoogwaardig uitgangsmateriaal wordt hun rol hierin wel erg ongeloofwaardig. Het is zaak dat alle belangenbehartigers en lobbyisten zich massaal inzetten om deze ontwikkeling van afhankelijkheid van een paar multinationals te stoppen en tijdig bij te sturen. Immers: de natuur is aan ons allemaal geschonken.

Beheer
WP Admin