Alarm voor ondergrond

Leo Tholhuijsen

redacteur akkerbouw

Zware machines belasten de ondergrond te zwaar. Werk aan de winkel, te beginnen met lagere bandenspanning.

Het risico op bodemverdichting is op de meeste landbouwgronden in Nederland matig tot zeer groot bij het huidige landgebruik en de gebruikelijke mechanisatie. Dat blijkt uit een studie van onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen UR. Om de verdichting preventief te kunnen aanpakken zijn de risico's op bodemverdichting in kaart gebracht.
Bij bodemverdichting door te hoge wiellasten vermindert het poriënvolume. De doorlatendheid en het vochtbergend vermogen van de bodem nemen af. Dit leidt tot wateroverlast en tot oppervlakkige afstroming inclusief voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen naar het oppervlaktewater. Tot slot geeft het opbrengstschade door moeilijke bewortelbaarheid en slechte luchthuishouding.
Het alarmerende in het rapport is dat juist de óndergrond grote kans loopt verdicht te raken. Verdichting in de bouwvoor kan nog worden opgeheven door ploegen. Verdichting in de ondergrond daarentegen is vrijwel niet op te heffen.
Om het nog concreter te maken: het is inmiddels al geen kwestie meer van 'kans op', bijna alle Nederlandse ondergronden zíjn volgens het rapport door het huidige machinegebruik al verdicht. De sterkte van de ondergrond wordt vrijwel zeker overschreden. Bijzonder is dat ook op zandgronden het verdichtingsrisico zeer groot is.
Ofwel, wat iedereen onderhand al aan zijn water voelde is nu duidelijk bevestigd; veel machines worden te zwaar om nog fatsoenlijk af te steunen. Tel daarbij op dat de mogelijkheden om voor voldoende structuur te zorgen vaak slecht zijn benut en dat die nu door aanscherping van de fosfaatwetgeving ook nog in de knel komen.
Dan wordt het duidelijk dat er voor het behoud van de bodemstructuur werk aan de winkel is. Te beginnen met de bandenspanning omlaag brengen, ook als het op het oog niet nodig lijkt. Er breken goede tijden aan voor leveranciers van drukwisselsystemen.

Laatste reacties

ikkethuis

16 apr 2013 08:34

In mijn ogen een raar verhaal, Bij ons zit er 25 cm zwarte zandgrond, en daaronder rodegrond, de vaste grond. Hierop worden funderingen van huizen gebouwd, omdat deze niet verzakt. Ik zie het niet zitten om dieper als 30 cm door de grond te trekken, omdat de grond daaronder toch niet inklinkt of losser wordt.
sallandseboer

16 apr 2013 11:05

Het zit hem net in dat die zwarte grond te verdicht raakt.
Die deeltjes raken dan te dicht op elkaar en vormen een hardere laag.
Water, zuurstof opname wordt zo verminderd.

Die rode grond worden net als 'ikkethuis' zegt ook huizen gebouwd.
natuurboer

16 apr 2013 14:04

Naast verticale verdichting is er ook horizontale verdichting van de grond.
Bij een rijdende en trekkende trekker drukken de trekkerbanden de grond naar achteren waardoor er horizontale verdichting optreedt.
Het is niet alleen bandingspanning verlagen. Het motorvermogen per band moet ook naar beneden.
ed12345

16 apr 2013 20:58

Het is helaas zo dat grond die je los maakt en daarna weer vast(rijd) vaster is als voorheen Mest uitrijden in het voorjaar en ploegen en daarna bijna direct zaaiklaarmaken zijn op de zwaardere gronden voor de verdichting ook niet zo best Volgens mij heeft de rupsband in de landbouw een toekomst al zullen de exploitative kosten duurder zijn dan een gewone lagedruk band
Mels

16 apr 2013 21:08

Ed,ik ga lang met je me maar helaas kan ik me in het rups verhaal niet helemaal vinden,kijk maar even wat Michelin op dit moment voor technologie in hun banden stopt,hier in de buurt rijd er een bietenrooier op de allernieuwste weet ik veel flex banden en het lijkt erop dat die het winnen van een rups voor wat betreft verdichting.Dit verhaal is nog lang niet af.
Bison

17 apr 2013 06:49

MF teffie maar weer van stal halen dan.lol
abtje

17 apr 2013 09:14

Wat? Slaat Ed de plank ALWEER volledig mis?:-)
(Deze had je nog tegoed Ed :-))
agropak

17 apr 2013 09:48

Abtjee wat een zielige opmerking, ben je de kinderschoenen nog niet ontgroeid ?
hakker

17 apr 2013 12:10

#bison slaat de spijker op zijn kop. Je kunt wel bandendrukwisselsysteem hebben, maar de aslasten moeten gewoon omlaag. Zeker bij die die idioot grote oogstmachines van tegenwoordig. Alleen rooicapaciteit telt. Ik zie ze liever gaan dan komen, maar heb als gewone boer weinig keus en ben dus ook genoodzaakt ze toe te laten op mijn land. Als ik het me kon veroorloven of rond zou kunnen zetten door het zelf te doen met lichter en goed materieel deed ik het vandaag nog.
Mels

17 apr 2013 18:54

Abtje,ed weet ook niet alles. Hij is nog niet op de hoogte van de nieuwste Michelin technologie dan kan je deze plank mis slaan. Zal ik jou even kritisch volgen.....?;):)
abtje

17 apr 2013 20:04

@mels, jij mag alles.
In een eerdere discussie kreeg ik totaal onverwacht en ook onterecht dezelfde messteek van Ed. Maakt allemaal niet uit hoor, maar dan zit er wat in het vat wat nu, misschien heel kinderachtig, ontsnapte.
Ik probeer eerlijk op alles te antwoorden als er wat gevraagd word, dat heet je eigen bloot durven geven, daar heb ik geen enkele moeite mee, maar dan wil ik niet neergesabeld worden, dan reageer ik ook.
En als een nitwit als agropak van toeten noch blazen weet en ook zich ermee bemoeit, ook geen enkel probleem.
Ik weet dat ik te goeder trouw en fatsoenlijk iedereen PROBEER te behandelen, maar verwacht wel hetzelfde terug.
Volgens mij is dat niets teveel gevraagd. En anders voel je vrij om het te melden, no hard feelings.
Mels

17 apr 2013 22:36

Ik vindt t allemaal best hoor,ik plaag ook maar een beetje,je hebt een klein kastje waar jij zo op zit en das wel es leuk om te merken dat t weer lukt,abtje.:)
Jan Zonderland

18 apr 2013 03:13

Het is een vicieuze cirkel: Kostprijs moet omlaag door capaciteit te verhogen.
Daardoor steeds grotere en vooral zwaarder machines. Daardoor steeds meer stuctuurschade en bodemverdichting. daardoor weer hogere kosten door mindere bewerkbaarheid van de grond. En daarmee is de cirkel rond.
Je moet 'outside of the box' denken om die vicieuze cirkel te doorbreken.
Probeer het eens met lichtere, kleinere machines en trekkers bijvoorbeeld.
Een paar jaar terug was ik bij een paar boeren in de NOP op bezoek die aan het bietenrooien waren. Bij de een rooiede de loonwerker met een Agrifac Big Six, bij de ander waren de heren zelf aan het rooien met een oude 3 rijige Edenhall. Er was op het oog duidelijk te zien dat de bieten gerooid met de Edenhall minder tarra bevatten dan de bieten gerooid met de Big Six. En het land had duidelijk veel minder te lijden van de Edenhall, ondanks dat men daar met een kieper mee naast moet rijden. De Edenhall werd getrokken door een Deutz DX 410 van zo'n 70 pk. Maar ja, het kost wel wat meer tijd op die manier. Tis maar net wat je wilt.
keuterboertje.nl

19 apr 2013 13:56

Ik heb het ook al jaren niet begrepen;een bietenrooier met een bunkerinhoud van 35 ton geeft minder bodemverdichting omdat tie op een stuk of 6 flexibib turbo banden staat van een meter breed.Uiteindelijk weegt die combinatie een ton of 50!!!! Het is inderdaad zoals jan zegt ,volgens mij doe je met 10 keer rijden met 5 ton nog steeds minder schade als een keer met 50 ton.Ik krijg ook liever 20 keer 25 kg door mijn handen als 1000 kg ineens.alleen kost 20 keer 25 kg 19 keer meer tijd en dat schijnen we niet meer te hebben.
farmer14a

19 apr 2013 14:41

ik weet het ook niet meer gierton met drie assen op het land en dan nog trekker er voor zit je ook zo op 50 ton. heb toch liever een drie poot op het land met 10 m3.(kijk maar eens bij de prei en sla boeren die merken ut wel sporen haal je er zo uit )
ed12345

19 apr 2013 15:09

mels waar ik een beetje kritisch tegenover sta . met de komst van de lagedruk radiaal kun je contact oppervlak groter maken maar er wordt zoveel asdruk op gezet dat de verdichting steeds dieper, gaat zeker de plaatselijke verdichting in pakweg de bovenste 35 cm zal minder zijn maar waar het vroeger boven inelkaar gekneed werd met bv. de voorbanden van de meeste engelse trekkers die waren amper 10cm breed werd dat met ploegen weer opgelost want diep zat het niet waar nu asdrukken van 10 ton en meer helaas geen uitzondering zijn ,daarom denk ik dat lange brede rupsen misschien een toekomst hebbenMaar zeker bedrijven zoals Michelin werken er heel had aan om verdichting te ondervangen
Leo Tholhuijsen

19 apr 2013 15:29

Lage druk, radiaal breed en ook groot (hoog), zodat de oppervlakte ook in de lengte kan worden vergroot.
Mels

19 apr 2013 20:39

Ed,volledig mee eens,mij al lang een doorn in mijn oog dat machines steeds groter en zwaarder worden.Wat is het nut van 3 rondjes met een kar te kunnen rijden?,ja het is efficienter ja,maar met 1 rondje kun je in je volgende gewassen wel eens een meeropbrengst krijgen die de extra kosten ruim goedmaken.Nu dit voorjaar wordt er alweer een en ander verknoeit,trekkers van 200pk met voor een kopeg en achter een hakenfrees,gutte gut wat hebben we mooie spullen,ja prachtig maar je gebruikt ze verkeerd.Laat die frees dit jaar maar in de schuur en ga kopeggen met een 90pk trekker op de banden die onder die 200 pk trekker zitten en zet die dan voor de kipper met pootgoed.Kan natuurlijk niet want die grote heeft GPS en die ander niet.
De frees moet je gebruiken als het nodig is en niet standaard en al helemaal niet met die kopeg voorop,frees draait in losse grond en kluiten mept ie drekt door naar achter.Als je wilt frezen hang dan een koppensneller voorop,heeft de frees vaste grond.Ook is het nog niet echt droog en versmeer je als het even tegenzit je onderlaag,iets wat met een kopeg niet snel gebeurt.
Mels

19 apr 2013 20:47

keuterboertje,Is een palletiseer machine de oplossing voor die ander 19x,:),plaag plaag.Ik denk dat veel boeren de berekening maken zonder de structuurschade door de capaciteits vergroting in mindering te brengen van de opbrengst van het volg gewas.Land wat lang gerust heeft geeft meer opbrengst dan intensief gebruikt land en daar is een gulden middenweg in,misschien ook wel in de gewas keuze in de rust jaren,tarwe lijkt goed maar kijk eens naar de machines die er allemaal voor nodig zijn als je stro ook nog eens afvoert.Het mindere rendement van die andere gewassen kon zich wel eens terugbetalen in de hoog renderende gewassen.
marten87

19 apr 2013 22:02

Ik moet er niet aan denken om met een slecht werkende koppensneller en dan met een rotoreg het aardappelland klaar te maken. Een frees slaat een mooi stevige plaat in de grond waar aardappels niet onder groeien. Die kopeg smeert wat rondjes in de onderlaag en die aardappels groeien lang niet allemaal even diep. Gevolg, diep rooien door harde grond waar de kopeg niet geweest is.
Kopeg verdeelt het kunstmest mooi door de grond en de frees maakt er een mooi ruggetje van, ideaal!
Als de structuur goed is verlaag het toerental dan gewoon en rij je 6 km/h, of harder. Dan kost het weinig tot niks meer als met de kopeg aan het rondhobbelen.
Bison

19 apr 2013 22:29

Je kan ook een houten poot aanbinden en net als vroeger aarpel gaten gaan steken op 1 bundertje, hou je netto mischien meer over dan 50 bunder machinaal doen.lol
Mels

19 apr 2013 22:34

Nee,Bison,je hebt de voorjaarskolder,ik zei de gulden middenweg en alle parameters gebruiken in een berekening........;0
trekker123

22 apr 2013 11:10

Of een frees een plaat in de grond slaat is volgens mij nog maar de vraag, maar ik begrijp nu opeens dat een verdichting/versmering net onder de poter het ideale pootbed is? Zo leer je nog eens wat.
Mels

22 apr 2013 12:50

Das weer nieuw. Grond aan de kant. Wals erover plantbed weer retour.....
ed12345

27 apr 2013 00:23

Ik kwam vroeger met mijn oom ,die boerde in Kappelle Biezelingen Zld, soms langs het groot landbouwbedrijf Wilhelminapolder mijn oom zei dan toen nog alles met de paarden gebeurde stond er minder water op het land Daarme wil ik maar zeggen we kunnen niet terug naar vroeger maar we moeten wel nadenken om zo min mogelijk over het land te rijden .
Meerijdende kiepers met rooimachines en combines ben ik geen voorstander van
ed12345

27 apr 2013 00:23

Ik kwam vroeger met mijn oom ,die boerde in Kappelle Biezelingen Zld, soms langs het groot landbouwbedrijf Wilhelminapolder mijn oom zei dan toen nog alles met de paarden gebeurde stond er minder water op het land Daarme wil ik maar zeggen we kunnen niet terug naar vroeger maar we moeten wel nadenken om zo min mogelijk over het land te rijden .
Meerijdende kiepers met rooimachines en combines ben ik geen voorstander van
Venstra

27 apr 2013 23:53

Beetje diepwoelen tijdens de vorst, probleem opgelost.
jan10

28 apr 2013 10:42

Venstra; kijk daar mee uit want bovenop lijkt het mooi terwijl eronder gewoon bagger zit. hoe fout kan je het doen!!

Rotoreg voorop heeft een groter vlakkend vermogen dan een koppensneller,rotoreg kan veel meer grond zijdelings doen bewegen en hoeft alleen de bovenlaag te doen(zeer oppervlakkig),want een frees egaliseert nu eenmaal niet.
Met een beetje trekker heb je al 4 aftakas snelheden ,dan nog 3 op de frees dus keus genoeg om de grond niet tot poeder te slaan.