‘Veldleeuwerik wil meepraten’

Hedwig Boerrigter (54) staat ongeveer een half jaar aan het roer van verduurzamingsinitiatief Stichting Veldleeuwerik. Ze volgde Henk Heinhuis op die de stichting en het partner- en ketennetwerk daaromheen opbouwde. Het aantal akkerbouwers dat zich aansloot bij Veldleeuwerik bleef steken op 400. Dat is nog geen 10% van de potentiële doelgroep.

Veel werk aan de winkel dus voor de nieuwe directeur?

“Groei is geen doel op zich. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Ik ben ervan overtuigd dat we een zwaan-kleef-aan-effect krijgen als telers het verhaal beter vertellen. Een trotse teler werkt veel beter dan koude acquisitie. Dit moet van binnenuit komen. Geen idee wat het ideale aantal deelnemers is. Ik vind 400 heel mooi. In omringende landen zijn ze onder de indruk van zo’n getal.”

Gezien het aantal akkerbouwers is de potentie vele malen groter. Waarom blijft dat aantal dan al jarenlang steken?

“Veel telers willen betaald krijgen, een investering terugzien in euro’s. Maar dat is hierbij niet het geval. Erkenning is echter ook een belangrijk goed en stimuleert soms meer dan een geldbedrag. Ik zie ook andere voordelen. Volgens mij hebben Veldleeuwerik-telers het beter geregeld met bedrijfsopvolging. Ze doen mee, omdat ze over 30 jaar ook nog willen boeren en dat zijn kinderen ook goed kunnen leven van de boerderij. Zoals het nu gaat, lukt dat niet. De grond raakt uitgeput, de maatschappij werkt tegen. Veldleeuwerik-telers willen toekomstbestendig boeren. Heel mooi dat een kwart van de deelnemers aan de Open Dag van de Akkerbouw deelnemer is van Stichting Veldleeuwerik. Als wij dat allemaal beter uitdragen, groeit de groep vanzelf. En nog belangrijker: we worden steeds belangrijker als gesprekspartner. Dat is mijn voornaamste doel.”

Veldleeuwerik-telers als gesprekspartner. Wat bedoelt u daarmee?

“Meepraten met beslissers. Veldleeuwerik is succesvol als zij zowel door de sector akkerbouw als door beleidsmakers, afnemers en toeleveranciers wordt erkend als een uniek kennisplatform. Een platform dat vooroploopt in de verduurzaming van de akkerbouw. Kennis actief delen en daarmee beleid beïnvloeden, is een belangrijke volgende stap. Meepraten is meebeslissen.”

Hoe krijgen jullie deelnemers zover dat zij zich zo profileren?

“Wij gaan ze helpen om aan tafel te komen bij beslissers. We zien al dat voor Veldleeuwerik-boeren deuren opengaan die voor andere boeren dicht blijven. Dat de provincie Noord-Holland zijn gronden met ingang van volgend jaar wil laten beheren door telers met een duurzaamheidscertificaat, zoals dat van Veldleeuwerik, is ook een prachtige erkenning. Hierover worden gesprekken gevoerd. En in Brabant zitten we bij het waterschap aan tafel. Water is een van de indicatoren van het duurzaamheidsplan dat alle deelnemers hebben. We zijn daar aantoonbaar mee bezig. Veldleeuwerik-telers onderscheiden zich door onderwerpen aan te zwengelen, door kennis te delen, door zich te laten zien. Het is een interessante groep als gesprekspartner. Wij helpen telers om de wereld te vertellen waarom ze bij Veldleeuwerik zijn aangesloten.”

De boer als marketinginstrument klinkt mooi, maar hoe pakken jullie dat aan?

“Bij het vertellen van het Veldleeuwerik-verhaal krijgen ze ondersteunende middelen, zoals een bord aan de weg, een nieuwe flyer en leskisten voor scholieren die op excursie komen. Ook leuk: sinds kort staat er een leuke film over Veldleeuwerik op onze website. Wat ook moet bijdragen aan erkenning zijn de zogenaamde broedplaatsen, oftewel demonstratieboerderijen. De eerste in Drenthe is open. Die broedplaatsen laten het verhaal van de teler en ketenpartners zien.”

In de afgelopen jaren is Veldleeuwerik regelmatig ‘wollig’ en ‘onduidelijk’ genoemd. Wat gaat u daaraan doen?

“Het zou helpen als we een beetje afkomen van die holle term duurzaamheid. Toekomstbestendig heeft meer mijn voorkeur. Het manco van het systeem is dat we geen cijfers vastleggen. Ik zou als oud-onderzoeker dolgraag duurzaamheid willen meten. Meten heeft het risico in zich van normeren, maar de resultaten zouden een sterk marketinginstrument zijn. Telers willen echter, tot nu toe, geen normering. Ze zijn bang dat de grenzen daarvan worden opgezocht. Met anonieme interviews kunnen we echter ook verder komen. Ik zou wel eens willen weten of bedrijven van Veldleeuwerik-telers meer dan gemiddeld verzekerd zijn van bedrijfsopvolging. Dat lijkt mij een prachtige indicator voor toekomstbestendigheid.”

In hoeverre is Veldleeuwerik al geslaagd in zijn missie?

“Toen ik bij Veldleeuwerik binnenkwam werd me verteld dat het fundament er stond, maar ik zag slechts de heipalen staan. De systematiek, de certificering en initiatieven als de vergroeningsmaatregelen zijn er. Daar moet nog iets overheen worden gelegd, zodat alles samen komt. Wat mij verder opviel is dat veel mensen Veldleeuwerik als een project beschouwen. Een project is per definitie tijdelijk, maar Veldleeuwerik wil een structureel onderdeel blijven van de gangbare akkerbouw. Verduurzaming is immers een oneindig proces. Veel gesprekken die we voeren gaan over de vraag: hoe blijven we relevant? Maar ook: hoe krijgen we erkenning voor onze inspanningen?”

Wat rolt uit die gesprekken?

“Ik heb veel positieve respons gekregen op mijn constatering dat Veldleeuwerik zich moet ontwikkelen als kennisplatform. Erkenning hoeft niet per se in geld te worden uitgedrukt.”

Op 21 juni 2017 houdt Stichting Veldleeuwerik een nationaal congres. Dan bestaat de organisatie 15 jaar.