‘Supermarkten laten zich chanteren’

De akkerbouw heeft veel bezwaren tegen het akkoord over Milieukeur. Het akkoord prijst de Nederlandse akkerbouw uit de markt.

Het akkoord tussen de supermarkten Albert Heijn en Jumbo en milieuorganisaties Greenpeace en Natuur en Milieu maakt veel los in de akkerbouw. Vanaf 2019 moeten alle in Nederland geteelde aardappelen, groenten en fruit voldoen aan de eisen van Milieukeur. Daarnaast komen 28 gewasbeschermingsmiddelen op een zwarte lijst.

Inventarisatie middelen

Albert Heijn meldt dat de supermarkt samen met zijn telers een plan gaat maken om het gebruik van de meest schadelijke middelen terug te dringen. De supermarkt streeft minimaal naar het niveau van Milieukeur, zegt een woordvoerster. “De eerste stap is een inventarisatie welke middelen worden gebruikt. Daarna kijken we welke middelen we kunnen missen. De ervaringen gebruiken we vervolgens ook richting buitenlandse telers. Zo verduurzamen we stap voor stap onze keten.”

De akkerbouw heeft een aantal grote bezwaren tegen het akkoord. De eisen voor Milieukeur en het verbod op die middelen geldt alleen voor in Nederland geteeld product. Dat maakt Nederlandse producten duurder ten opzichte van geïmporteerde producten. De boeren en hun organisaties LTO en NAV vrezen dat de supermarkten de goedkopere importproducten gaan gebruiken als drukmiddel voor de prijsvorming van de onder Milieukeur geproduceerde gewassen. De akkerbouw vreest dat de extra kosten volledig bij hen worden neergelegd, zonder dat daar een meerprijs tegenover staat.

Daarnaast komt het akkoord uit de lucht vallen zonder overleg met LTO en NAV. Alhoewel voorzitter Jaap van Wenum van LTO-Akkerbouw de bui wel zag hangen, toen Greenpeace in spotjes de supermarkten als een schuldige aanwees voor bijensterfte. Van Wenum: “Greenpeace zette met die spotjes de supermarkten onder druk. Dan kun je een reactie van de supermarkten verwachten. Maar duurzamer produceren moet wel haalbaar en betaalbaar zijn voor de sector. We kunnen ons zelf niet uit de markt prijzen met een hogere kostprijs.”

Chantage

Telers die reageren op de site van Boerderij, vinden dat de supermarkten zich laten chanteren door de milieuorganisaties. “Bij de pluimveehouders en varkenshouders is dit al gebeurd met Beter Leven-concepten”, luidt een van de reacties.

Een ander bezwaar vanuit de sector is dat de akkerbouwers voldoen aan de wettelijke eisen voor het produceren van veilig voedsel. De akkerbouwers vragen zich af of geïmporteerde producten wel net zo veilig zijn. De voedselautoriteit NVWA doet daar onderzoek naar en testte 8.400 partijen groenten en fruit tussen juli 2013 en juni 2015 op residuen. De NVWA concludeert dat 97% van het fruit en groenten in Nederlandse winkels voldoet aan de wettelijke eisen voor residuen van gewasbeschermingsmiddelen. Het voedsel kwam uit 26 landen. De meeste overschrijdingen van de normen werden gevonden op producten van buiten de EU.