Nederland is sterke speler in suikerindustrie EU

Hoe staat het met de concurrentiepositie van de Europese suikerindustrie in het quotumloze tijdperk? Nederland zit in een goede positie. Duitsland minder, zo wordt geconcludeerd in een studie van de Landwirtschaftliche Rentenbank.

De concurrentiepositie van de EU-suikerindustrie op de wereldmarkt is na de opheffing van de quotering van land tot land verschillend. De belangrijkste factoren zijn de productie- en transportkosten. Nederland staat er wat dat betreft goed voor en behoort tot de landen die de productie kunnen opvoeren, onafhankelijk van de suikerprijsontwikkeling op de wereldmarkt. Alleen de productiecapaciteit is voor een land als Nederland de beperkende factor als het over bietsuiker gaat. Op 1 september 2017 verdwijnt de Europese suikermarktordening en komt het suikerbietenquotum te vervallen. Dat wordt geconcludeerd in een studie die is uitgevoerd in opdracht van de Duitse landbouwbankier Landwirtschaftliche Rentenbank.

Scenario’s voor prijsontwikkeling wereldsuikermarkt

De studie gaat uit van diverse scenario’s van de prijsontwikkeling op de globale suikermarkt. Andere ‘concurrentiesterke’ landen die ongeacht het wereldmarktprijsniveau de productie kunnen uitbreiden, zijn België, Groot-Brittannië, Hongarije, Kroatië, Litouwen en Polen. Hierbij moet wel worden aangetekend dat Polen, Kroatië en Hongarije een deel van hun concurrentiepositie te danken hebben aan overheidssubsidie. Deze landen hanteren nog steeds een aan de bietenproductie gekoppelde steun.

Nederland op grote afstand tot de koplopers

Nederland blijft ondanks de groeipotentie een kleine speler binnen de Europese suikerindustrie. Volgens de scenario’s van de studie produceert Nederland in 2020/21 zeker 1 miljoen ton. Dat is weliswaar goed voor een vijfde plaats op de EU-ranglijst, maar de afstand tot de koplopers Frankrijk en Duitsland is aanzienlijk. Frankrijk produceert over vier jaar ruim 4 miljoen ton en Duitsland 3,5 miljoen ton. Dit jaar (campagne 2016/17) produceert Duitsland uitgaande van de prognose van brancheorganisatie Wirtschaflicher Verein Zucker (WVZ) een kleine 4 miljoen ton. Terwijl de twee grote Duitse bietenverwerkers Südzucker en Nordzucker in hun financiële berichtgeving verzekeren, dat ze een sterke positie hebben voor het quotumloze tijdperk, menen de marktonderzoekers in hun studie dat Duitsland qua competitieve kracht slechts een middenpositie inneemt in de EU.

Frankrijk, Oostenrijk en Zweden

Dat geldt ook voor onder meer koploper Frankrijk, Oostenrijk en Zweden. Voor deze landen geldt dat de productie wordt geremd als de wereldmarktprijzen van suiker dalen. Duitsland is netto-exporteur van suiker en presteert qua kostenniveau in de EU relatief middelmatig. Dat betekent dat het moeilijk wordt om bij lage prijzen het overschot buiten de eigen markt af te zetten, mede ook door het transportkostennadeel tegenover de landen met een tekort die hun extra productie op de eigen markt kwijt kunnen, legt de studie uit. Overigens is het zo dat Duitse spelers als Süd- en Nordzucker niet alleen in Duitsland bieten verwerken, maar in tal van andere Europese landen, sterke zowel als zwakkere. Nordzucker produceert onder andere in Denemarken en Finland en die landen dat land bungelen voor wat betreft de concurrentiepositie onderaan Ook voor het Nederlandse Suiker Unie moet de zaak worden genuanceerd, want dit bedrijf produceert tevens in Duitsland.

Suikerbietensector gaat meer concurrentie voelen van isoglucoseproductie

Los daarvan moet in de suikerbietensector rekening worden gehouden met een sterkere concurrentie met de isoglucoseproductie, gebaseerd op de grondstof mais. De studie van de Landwirtschaftliche Rentenbank rekent met een marktaandeel voor deze in onder meer frisdranken veel toegepaste zoetstof van 10%.