Weinig aanbod met meer exportkansen

De aardappelopbrengsten blijven nog altijd achter bij die van voorgaande jaren. Augustus gaf verlichting – zeker in de laatste paar weken viel er veel regen – maar de aardappelen hebben de achterstand nog steeds niet ingehaald. Dat blijkt ook uit de eerste proefrooiingen van Verenigde Telers Akkerbouw (VTA), die eind augustus werden bekendgemaakt.

Grote verschillen

VTA noteerde een gemiddelde hectareopbrengst van 41,9 ton en een laag knolaantal van 188 stuks per monster van 2 bij 3 meter. Die 41,9 ton was nog altijd krap 8 procent minder dan het vijfjarengemiddelde: 45,6 ton per hectare. In vergelijking met 2014 was het verschil helemaal groot. Toen was de gemiddelde hectareopbrengst 49,9 ton. Uit een recentere proefrooiing van Aviko Potato blijkt dat de verschillen door de regen nu weer iets kleiner zijn. Maar de opbrengsten komen hooguit nog in de buurt van het meerjarengemiddelde.

Op de termijnmarkt van Leipzig noteren aardappelen nu nog € 3,80 per 100 kilo hoger dan in 2014.

Minder aardappelen

Er zijn gewoon minder aardappelen, want los van hectareopbrengsten is het areaal ook kleiner. Volgens het CBS is dat dit jaar 71.700 hectare, ongeveer 3 procent minder dan in 2014.

Het droge Zuidwesten had eind augustus veel regenval. Hierdoor naderen tegenvallende opbrengsten in deze regio die in andere gebieden. Het Zuidwesten heeft een inhaalslag gemaakt. De laatste weken gaan uitmaken wat de groeipotentie nog is. De kwaliteit van de aardappelen lijkt nu goed.

Hogere prijzen

De nog altijd lagere opbrengsten werken door in de prijzen, die zijn fors hoger dan vorig jaar. De vroege aardappelen noteerden vorig jaar in week 36 € 6,50 per 100 kilo (VTA). Dit jaar is dat € 16,00. Bij het Belgische PCA is het verschil zelfs nog groter: € 1,50 om € 13,50 per 100 kilo. Op de aardappeltermijnmarkt van Leipzig is de notering door de regen eind augustus wel flink gezakt. Maar de notering is met € 17,80 per 100 kilo nog altijd € 3,80 hoger dan in dezelfde periode in 2014 (notering bij contract april 2016).

Voor vroege aardappelen noteert PCA € 13,50. Minder dan de week ervoor, maar veel meer dan een jaar eerder.

Goed perspectief

Het perspectief voor de komende pe­riode lijkt goed. Het Duitse aardappelhandelshuis Weuthen durft in een prognose zelfs al te rekenen met fritesaardappelprijzen van € 16,00 tot € 20,00 per 100 kilo voor de periode van november tot en met juni 2016. Het handelshuis verwacht dat de prijzen tot het einde van de oogstperiode nog wel onder € 15,00 liggen door het dan hogere aanbod. Daarna verandert dat marktbeeld snel.

Algemeen is de tendens daar vergelijkbaar met die in Nederland. Er is in Nederland een kleiner areaal, minder opbrengsten in de vroege aardappelen en lagere hectareopbrengsten in het Zuiden.

VTA rekent in 2015 met een gemiddelde opbrengst van 41,9 ton. Het meerjarengemiddelde is dan weer 45,6 ton.

Perspectief qua export

In tegenstelling tot vorig jaar is de aardappelmarkt dit jaar een aanbodmarkt. Telers krijgen betere prijzen. Er zullen zeker geen grote overschotten zijn. Bovendien zijn er exportkansen. Nederland exporteert de meeste aardappelen naar België, Noord-Frankrijk en Duitsland. Zeker die eerste twee gebieden noteren vergelijkbaar matige opbrengsten als in Zuidwest-Nederland. Daar is extra vraag.

In Groot-Brittannië lijkt dit – ondanks het veel kleinere aardappelareaal in 2015 – dan weer mee te vallen. Maar de echte kansen liggen verder naar het zuiden en oosten. In Zuid-Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Zuid-Polen heeft de droogte er flink ingehakt. Daar is extra behoefte aan (Nederlandse) aardappelen. Op langere termijn stijgen de prijzen.

Het areaal aardappelen bedraagt in 2015 71.700 hectare. Dat was een jaar eerder nog 74.068 hectare.