Varken met krulstaart houden vergt grote inspanning

Het houden van varkens met lange staarten staat in meerdere landen op de agenda. Het ontbreekt vooralsnog aan gereedschap en geld om snel te stoppen met couperen. Bijterij kan onverwacht en snel de kop opsteken. Een goede verzorging van de dieren is cruciaal.

‘Een Duivels dilemma’, zo noemde Ingrid Jansen de keuze tussen stoppen of doorgaan met het couperen van staarten. Enerzijds constateert Jansen de maatschappelijke wens om geen ingrepen te plegen aan dieren. “Maar het kunnen stoppen met couperen kost geld en dat is er momenteel niet in de sector.” Jansen zet daarom in op een gecontroleerde en stapsgewijze aanpak bij het stoppen van castreren, zoals ook in 2013 is afgesproken in de ‘Verklaring van Dalfsen.’

Complex dossier

Dat Jansen voorzichtig is als het gaat om het stoppen met couperen heeft alles te maken met de complexiteit van het dossier. ‘Een moeilijk en gevoelig onderwerp’, aldus Theo Duteweerd, manager van VIC Sterksel. In de periode januari 2014 tot november 2015 werden 1.428 varkens gevolgd op het praktijkcentrum. De resultaten van het houden van varkens met lange staarten zijn wisselend. Een ‘gouden standaard’ om problemen te voorkomen is zeker niet gevonden.

Onderzoekster Marion Kluivers vergeleek het wel of niet voorkomen van staartbijten met een emmer die overloopt. Kleine tekortkomingen op het gebied van ventilatie, gezondheid en beschikbaarheid van afleidingsmateriaal hoeven niet gelijk tot problemen te leiden. Wanneer meerdere zaken niet in orde zijn ontstaan echter problemen. De bekende druppel die de emmer doet overlopen. Hoe meer ongunstige factoren, hoe eerder staartbijten optreedt.

Risico’s

De grootste risicomomenten zijn de eerste  weken na het spenen en na opleg in de vleesvarkensstal. Op dat moment is het zaak om problemen vroegtijdig te signaleren en snel in te grijpen. In die zin is de kennis en kunde van de dierverzorger van groot belang. Dat bleek ook in Sterksel, waar met name in de beginperiode de verzorgers erg aan het zoeken waren naar oplossingen. Aan het einde van het onderzoek werd het makkelijker om snel in te grijpen door bijvoorbeeld extra afleidingsmateriaal te verstrekken of een dier af te zonderen. Ook aanpassingen aan voer, klimaat en water bleken vaak nodig om te situatie te verbeteren.

Lastig in het dossier is ook dat er voor varkenshouders eigenlijk geen financiële prikkel is om varkens met lange staarten te houden, zo constateerde Ingrid Jansen. De afnemer betaalt er niets extra voor. Meer sturing vanuit slachterijen of kopers van biggen lijkt zodoende ook een belangrijke voorwaarde om stappen te zetten.