‘Vraagtekens bij varkensplan’

In het langverwachte ‘Actieplan Vitalisering Varkenshouderij’ wordt het overaanbod op de Europese markt aangewezen als een belangrijke oorzaak van de problemen in de varkenssector. Die situatie kan niet los worden gezien van de ontwikkeling van de varkensvleesconsumptie. Als die daalt, moet hoe dan ook de productie omlaag, en dat is een moeizaam proces.

Het actieplan bevat geen voorstellen om daaraan iets te doen, maar leunt sterk op de gedachte dat de Nederlandse varkenshouderij door bijvoorbeeld samenwerking en ketensturing kan ontsnappen aan de malaise van een Europees overaanbod. Daarover heb ik mijn twijfels: de opbrengst van het Holland Varken zal altijd nauw verbonden zijn met de prijsvorming op de totale Europese varkensmarkt.

Is varkenshouder beter af met krimp veestapel?

In het plan staat terecht dat een inkrimping van de Nederlandse varkensstapel op dat laatste weinig invloed heeft. Maar voor de milieukosten ligt dat anders; die hebben alles te maken met de grote dierdichtheid in Nederland. Zwart-wit gezegd: de laatste kuub mest is de duurste. In het plan wordt wel voorgerekend hoe belangrijk de varkenssector is voor de economie, maar de vraag komt niet aan de orde of de primaire producent met een krimp van bijvoorbeeld 10% of 20% niet beter af zou zijn dan nu. En daar ging het toch om?

Herstructurering geen garantie voor uitblijven problemen

Volgens het plan zou de sector door herstructurering en sanering toekomstbestendig (moeten) worden. Sinds 1985, de start van de mestwetgeving, is het aantal bedrijven met varkens met ruim 85% gedaald en werd het aantal varkens per bedrijf meer dan zeven keer zo groot. Herstructurering vormt kennelijk geen garantie dat problemen zoals die van vandaag de dag niet voorkomen.

Ambitieuze doelstelling

Al met al kun je diverse vraagtekens zetten bij de analyse uit het actieplan. En als een diagnose twijfelachtig is, kan het effect van de therapie wel eens tegenvallen. De doelstelling van de therapeuten is overigens ambitieus: 6% à 7% rendement op het eigen vermogen. Dat komt voor de gemiddelde varkenshouder neer op een bedrijfsinkomen van een kleine €150.000. Ik heb geen enkel jaar gevonden waarin zelfs maar de helft daarvan werd behaald.