Foto: Bert Jansen VarkensOpinie

‘Red de varkens van ‘friendly fire’

Boerenwijsheid kan voorkomen dat nóg meer varkens het leven laten bij grote stalbranden, vindt varkenshouder Kees Scheepens, tevens dierenarts en consultant.

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog kwamen soms Engelse fosforgranaten, afgevuurd door de geallieerden, terecht op de rieten daken van Brabantse langgevelboerderijen. Zo ook bij mijn opa. Opa ging blussen met water en dat was chemisch helemaal verkeerd. Een mooie boerderij brandde tot de grond toe af door dit ‘friendly fire’. Dieren en mensen werden dakloos, het medeleven was groot.

‘De grote stalbranden eerder dit jaar kostten meer dan 10.000 varkens het leven’

In de huidige tijd, waarin chemische stoffen de vieze ammoniak uit de stallucht moeten zuiveren, is er opnieuw iets te vaak sprake van ‘friendly fire’. Nu onbedoeld veroorzaakt door de varkenshouder. De grote stalbranden eerder dit jaar kostten meer dan 10.000 varkens het leven.

Onbedoeld de dood van duizenden dieren op je geweten hebben: voor een varkenshouder is het niet makkelijk om daarmee verder te leven. Nu zulke dramatische branden steeds vaker voorkomen, vraagt dat om een moment van bezinning.

‘Wat moet en kan varkenshouder anders doen?

Wat moeten en kunnen we anders doen? In Brabant schrijft de provincie voor dat men met zogenoemde ‘best beschikbare techniek’ ammoniakreducties moet bereiken van minimaal 70%. Dat heeft ertoe geleid dat boeren hier nieuwe én grotere stallen moesten én konden bouwen. In die stallen is een centraal luchtkanaal dat alle vieze ammoniaklucht door een chemische luchtwasser trekt.

Probleem is centrale luchtkanaal

Dit centrale luchtkanaal is nu juist het grote probleem. Wanneer brand ontstaat bij de luchtwasser draait de luchtstroom zich om en verspreidt die verstikkende rook zich door de stal. Een beetje dom om hoogintelligente dieren als varkens zó te laten lijden en te sterven. De grote vraag is of een chemische luchtwasser nog wel de ‘best beschikbare techniek’ is? Het is een maatschappelijke en politieke plicht om deze vraag eerlijk te beantwoorden, vooral met het oog op het welzijn van het varken. Varkens zijn levende wezens waarmee we met respect om moeten gaan.

‘Is een chemische luchtwasser nog wel de ‘best beschikbare techniek’?

De associatie ‘varkensstank’ hebben we aan onze naoorlogse stallen met gierputten te danken. Daar komt (en blijft) urine in contact met vaste mest en door mestbacteriën wordt stikstof uit de urine omgezet in ammoniak.

Innovatieve oplossingen

Innovatieve varkenshouders en stalbouwers weten allang dat er betere oplossingen voor ammoniakreductie bestaan. Bijvoorbeeld in Oirschot, waar de afgelopen 3 jaar meer dan 10.000 varkens levend verbrandden, leeft het besef dat chemische luchtwassers iets van de vorige eeuw zijn. Op vernuftige wijze zijn verbrande stallen herbouwd en worden nu varkens gehouden in ruimtes (vrijwel) zonder ammoniakdamp en dus zonder de noodzaak van luchtwassers.

Wetende dat ammoniak pas ontstaat wanneer urine en mest (poep) bij elkaar komen, is een nog slimmer alternatief om het probleem bij de bron aan te pakken. Het is een andere varkenshouder in Oirschot gelukt om de slimme varkens, door ze te belonen, te laten plassen op het urinoir en te poepen op het gewone toilet. Géén ammoniak, geen stank en geen stinkputten. Biologische varkenshouders houden varkens in stallen met een uitloop naar buiten zodat er bij brand vluchtmogelijkheden zijn.

Voor de meer conservatieve varkenshouders helpen slimme brandblussers, fireblockers, brandvertragende tussenmuren (dus niet van plastic), valmuren, strikte veiligheidsprotocollen en regelmatige verplichte controles. Banken en verzekeraars hebben de morele plicht mee te werken om dit alles mogelijk te maken.

‘Varkenshouders zorgen graag én goed voor hun dieren, maar regelgeving en gebrek aan geld werken vaak verstikkend’

Voor zulke zaken hebben we nuchtere, dierminnende bestuurders nodig. Varkenshouders zorgen graag én goed voor hun dieren, maar regelgeving en gebrek aan geld werken vaak verstikkend. Organisaties als de Dierenbescherming, Wakker Dier én ZLTO denken hierover eigenlijk hetzelfde, maar zingen ieder hun eigen lied.

Hoogste tijd voor verbinding! Laat Brabant de eerste plek zijn waar nog meer varkens een ‘Beter Leven’ krijgen en waar een ster de opmaat is naar drie en uiteindelijk naar vijf sterren. Varkens verdienen geen ‘friendly fire’!

Beheer
WP Admin