Krimp varkenshouderij kan positief zijn

Minder varkens kan goed zijn voor de sector. Verbetering van het verdienmodel is dé oplossing.

Na lang dubben heeft de staatssecretaris dan besloten om de melkveehouderij te gaan beteugelen met een systematiek van fosfaatrechten. Wellicht een domper op de euforische stemming na de zogenoemde bevrijdingsdag, maar elke insider kon aanvoelen dat zoiets zou komen.

Gemiste kans: grondgebondenheid

Terzake van de gekozen route beschouw ik het wederom als een gemiste kans dat niet gekozen is voor grondgebondenheid. Dat blijft in mijn visie de ultieme basis om mestproductie af te stemmen op afzetmogelijkheden, waarbij dan in de rundveesector elementen als weidegang, regionale voervoorziening en mestafzet deels automatisch geborgd zijn. Bovendien weten we vanuit de varkenssector dat de fosfaatrechten en de toekenningsmethodiek reden zullen zijn voor een veelheid aan procedures, uitzonderingen en juridische haarkloverij. In onze eigen ­sector zijn de laatste zaken rondom varkensrechten­toewijzing nog lopende, let wel, inmiddels al 19 jaar!

Van varkensfosfaat naar rundveefosfaat

Maar so be it. Nu de fosfaatrechten verhandelbaar lijken te worden, komt collega Hogenkamp met het plan om tijdelijk uitruil van varkensfosfaat naar rundveefosfaat mogelijk te maken. Zoals wel vaker uit deze hoek een praktisch, direct en simpel voorstel, dat ik ten volle onderschrijf. Want dat het in de varkenswereld financieel stroef gaat is geen publiek geheim meer. Twee derde van de varkensboeren heeft liquiditeitsproblemen en ook bij de immer onaantastbare bovenlaag van onze collega’s begint het stilaan te knellen. Banken zijn kritisch en de voerboer trekt eerder de handrem aan.

Vastlopende bedrijven zijn meestal onverkoopbaar. Een korte interventie om hier en daar wat lucht, opening en ontwikkeling te creëren is dan ook zeer op zijn plek. Echt een soort list, waarbij je in één oplossing tegelijk drie problemen tackelt.

Uitruil moet tijdelijk zijn

Uiteraard moet deze actie een tijdelijk karakter hebben. We hebben immers de regiegroep die onder voorzitterschap van Uri Rosenthal een strategische visie over onze sector gaat formuleren. Daarin zal het toekomstige verdienmodel en de verdeling over de keten, op basis van maatschappelijke verbindingen, leidend moeten zijn. De aloude route van kostprijsverlaging en schaalvergroting is eindig. De zeugenhouder die van 1.000 naar 2.000 zeugen groeit of die van 30 naar 32 biggen gaat, staat enkele jaren later wederom voor hetzelfde dilemma.

Plan Hogenkamp verdient steun

In dit kader is het acceptabel dat de totale sector in Nederland met deze actie iets krimpt. Ik zeg niet dat we te veel varkens in Nederland hebben, maar een lichte daling van de aantallen kan voor de primaire sector positief uitpakken. Zeker ook omdat wegvallen van productie vaak op die plekken zal zijn, waar wellicht toch al minder perspectief voor de toekomst aanwezig is. Het plan van Hogenkamp verdient in mijn ogen dan nu ook alle bijval.