Chauvinisme is de varkenshouder niet vreemd

Dicht bij huis liggen volop interessante exportmarkten. Helaas hebben deze landen zelf ook meer dan genoeg varkens die voor veel minder geld geproduceerd worden. Daarnaast zijn er die chauvinistische trekjes die onszelf ook niet vreemd zijn.

Ik heb afgelopen woensdag tijdens de thema-avond Markt en Vlees veel opgestoken van de vleesdemonstratie die Ad van Kasteren gaf. Voor wie er niet bij was: donderdag 19 februari gaat ze in herhaling op ‘Ons Boerenerf’ in Nederweert. Hoe komt een kilo varken van €1,40 op een winkelprijs van €7,00? Wat gebeurt er met onze varkens nadat we ze als boer uitgezwaaid hebben? Betreffende vlees en markt een eigen boerenimpressie, als zijnde een varken doorspekt met cijfers en feiten.

Vleesspecialist Van Kasteren liet uitgewerkte sheets zien voor zowel regulier als conceptvlees. Slacht- en verwerkingskosten, verliezen en verkoopbaar vlees, grossier- en kostprijzen vlogen over het scherm. Na afloop hebben we een tijd nagepraat en na de avond heb ik me er nog wat verder in verdiept. Discussies over vleesprijzen en marges komen vaak niet veel verder dan die van de eigen Hollandse supermarkt, zie deze week Radar, maar ook de kiloknaller- en andere hot items.

Half karkas op het bord

Met een ‘verbruik’ van 41 kilo varken per hoofd van de bevolking lijkt het alsof we voor elke Nederlander bijna een half karkas moeten produceren. De werkelijke hoeveelheid op het bord is echter niet groter dan zo’n 25 kilo. Hiervan gaat 21 kilo ‘consumptie’ de mond in en er gaan enkele kilo’s botten richting vuilnisemmer. Wetende dat een grote slachterij alles van het hele varken vermarkt en niets weggooit, slaan we jaarlijks hooguit een kwart varken per inwoner in.

Met bijna 17 miljoen Hollanders kopen we slechts 17% van de eigen varkensproductie, 10-15% gaat via de supermarkt. De supers hebben wel 7 tot 8 miljoen varken nodig, 30% van de Nederlandse productie, om voldoende gewilde winkelartikelen te kunnen plaatsen. Je kunt immers niet het volledige varken uitsnijden aan bijvoorbeeld varkenshaas. Er gaat weliswaar een groot deel van de productie al levend als big of varken de grens over, andersom wordt er echter ook veel vlees geïmporteerd.

Meer productie per bedrijf

In Nederland produceren we circa 25 miljoen varkens, daar waren we 30 jaar terug nog 1,2 miljoen zeugen voor nodig, enkele jaren terug nog 1 miljoen en over een aantal jaren nog slechts 0,8 miljoen zeugen. De grote krimp in zeugen heeft tot op heden nog niet geleid tot productiebeperking. De invloed van schaalvergroting en productieverhoging is enorm. Met 100 zeugen per bedrijf was je vroeger nog 12.000 bedrijven nodig, met 800 zeugen op korte termijn nog 1.000 zeugenbedrijven.

Niemand is blind voor deze opschaling in bedrijfsgrootte en productie die ertoe geleid heeft dat de afgelopen 40 jaar duizenden varkensbedrijven gestopt zijn. Het FarmFocus plan betreft vrijwillige opkoop en zal veel minder bedrijven aangaan dan de aantallen die we eerder met droge ogen uitzwaaiden. Wetende dat bij niets doen de sanering even koud zal blijven, zijn de meeste tranen tegen het plan krokodillentranen en niet geplengd op basis van feiten en cijfers.

Exportmarkten

Nederlandse varkenshouders zien graag dat Nederlandse supermarkten alleen hún vlees verkopen. Voor andere landen geldt exact hetzelfde, Duitsland ‘5xD’, ‘Buy British’, om over de Fransen maar te zwijgen. Nederlandse supermarkten kunnen bij uitsluitend Nederlandse inkoop maximaal 30% van onze varkens voor de helft aan courante delen verkopen, de andere helft minder courante delen moet naar elders. Met 70-80% gaan we dan nog steeds de strijd aan op de exportmarkt.

Dicht bij huis liggen volop interessante exportmarkten. Helaas hebben deze landen zelf ook meer dan genoeg varkens die voor veel minder geld geproduceerd worden. Daarnaast zijn er die chauvinistische trekken die onszelf ook niet vreemd zijn.

Op de verre exportmarkten spelen concepteisen geen rol en voor de grote bulkmarkt ligt onze kostprijs veel te hoog. In Nederland produceren we volgens het POV nu al 19 eurocent per kilo duurder dan het gemiddelde van de EU.

Het ligt niet aan onze varkens of aan onze boeren, wel aan de postzegel waarop we leven, samen met 17 miljoen anderen. Productie- en kostprijsvoordelen zijn volledig verdampt. Samengevat zijn we als Nederlandse varkenshouders internationaal gekend en tot veel in staat, maar met z’n allen bij een kleinere Nederlandse varkensstapel gebaat. Een vrijwillige opkoopregeling is niet onbekend vanuit het verleden, zal zeker leiden naar een gezondere toekomst na een kwakkelend heden.

Bron: FarmFocus