Merk geen prijsgarantie

De Parmaham bewijst dat een merknaam niet voor ieder in de keten rendabel hoeft te zijn.

Onlangs was ik in Parma (It.) bij het jaarcongres van netwerkclub European Pig Producers (EPP). De titel van deze bijeenkomst was Pigs, Parma and Prosciutto. Er werd vooral gesproken over het produceren van unieke producten onder merknaam, iets waar de Italianen goed in zijn. De keuze om eens in Parma te gaan kijken is zeker niet toevallig. Nu prijzen voor ‘regulier’ varkensvlees nogal eens onder druk staan, wordt vaak gesproken over concepten met toegevoegde waarde. In de beleving van velen is Parmaham het bekendste voorbeeld.

Dat sprake is van veel toegevoegde waarde in de keten voor Parmaham, lijdt geen twijfel. Met verkoopprijzen in de winkel van zeker €40 per kilo wordt flink wat waarde toegevoegd aan het product varkensvlees. Slachterijen, verwerkers en supermarkten varen daar wel bij.

In feite is de Italiaanse varkensvleesketen gestoeld op zware varkens voor gedroogdehamproductie. In tegenstelling tot wat vaak wordt geschetst, is deze unieke positie voor varkenshouders zeker geen garantie voor een goede prijs. Het tegendeel is momenteel het geval. De afzet van Parmaham staat flink onder druk. De vraag vanuit slachterijen en verwerkers loopt terug, met flinke prijsdruk tot gevolg. Er was jarenlang een flinke overproductie, wat resulteert in 12,5 procent minder zeugen in de keten voor Parmaproductie sinds 2010. Samen met hoge productiekosten voor de zware varkens zorgt de prijsdruk de laatste jaren voor slechte rendementen op het boerenerf. Dat boeren er uiteindelijk niet met een flink stuk van de taart vandoor gaan, komt omdat veel varkenshouders niet meer zijn dan leverancier van een grondstof.

Uitzonderingen zijn er natuurlijk. Ik 
bezocht een slachthuis in eigendom van honderd varkenshouders. Binnen deze integratie dacht men nadrukkelijk na over productievolumes, afzet en prijsvorming. Om een concept succesvol te laten zijn voor de primaire producent is sturing vanaf het boerenerf een vereiste.