Vion heeft substantieel geld nodig om bestaande productielocaties verder te moderniseren en eventueel de capaciteit uit te breiden. ZLTO lijkt bereid een deel van de aandelen te verkopen.
Vleesbedrijf Vion gelooft te kunnen groeien in de export van rundvlees en varkensvlees naar Azië, waar China steeds meer koopt, en zet in op groei met concepten.
De kans dat Vion straks niet of niet helemaal in boerenhanden is, lijkt groot. De bekendmaking, zonder bedragen en deadlines, lijkt bedoeld om geesten rijp te maken. Als Vion een banklening zocht en verkoop van aandelen voor ZLTO geen optie was, zou het bedrijf de pers niet zoeken.
Vion nu eigendom van 16.000 boeren
Vion is nu volledig eigendom van NCB Ontwikkeling, een investeringsvehikel van boerenorganisatie ZLTO. Daarmee is de onderneming eigendom van 15.000 boeren en tuinders in Noord-Brabant, Zeeland en zuidelijk Gelderland. Daarom rekende de Nationale Coöperatieve Raad het bedrijf jarenlang tot de grootste agrarische coöperaties van Nederland.
Spectaculaire overnames onder Van Doorn
Voor groei sprak Vion traditioneel banken aan. Rabobank financierde grotendeels de spectaculaire serie overnames die Vion deed onder topman Daan van Doorn. De vloedgolf van overnames liep op een deceptie uit en Vion raakte gebrouilleerd met huisbankier Rabobank.
Uiteindelijk stapte ’s lands grootste agrofinancier uit ’s lands grootste vleesverwerker. Het bedrijf ging schuldenvrij verder met een beperkte werkkapitaalsfinanciering.
Herkemij vertrok na 1 jaar
Michiel Herkemij, die leiding gaf aan onderdelen van FrieslandCampina, Heineken en Sara Lee werd aangetrokken om een nieuwe koers uit te zetten. Zijn analyse: er moet €200 miljoen bij om te investeren in modernisering en groei. Een bankfinanciering zat er niet in, dus moest het bedrijf volgens Herkemij splitsen of een deel van de aandelen verkopen.
ZLTO en een goed deel van de Raad van Commissarissen voelde hier niets voor, wat één van de redenen was waarom Herkemij al na een jaar vertrok.
Huidige topman heeft groot geld nodig
De huidige topman Francis Kint hield aanvankelijk vol dat het bedrijf - anders dan Herkemij oordeelde - geen groot geld nodig heeft. Nu lijkt de Vlaming toch tot een vergelijkbare analyse te komen.
Een beursgang lijkt niet waarschijnlijk. Het is de vraag hoe enthousiast beleggers zijn om geld te steken in een bedrijf met zo’n bewogen geschiedenis, lage marges en blijkbaar zonder de mogelijkheid investeringskapitaal bij banken op te halen. De op winst en de korte termijn gerichte cultuur die bij een beursnotering hoort, lijkt ook niet te passen bij het beleid van ZLTO.
Voorzitter van ZLTO Hans Huijbers heeft altijd volgehouden dat een gezond Vion essentieel is voor een gezonde Nederlandse varkenshouderij. Langjarige verbanden tussen boeren en slachterijen en loyaliteit zijn dus nodig voor duurzame groei. Met een beursgang verliest ZLTO zijn kleine beetje greep op de keten. Waarschijnlijk wil ZLTO niet alle aandelen kwijt.
Geld ophalen bij boeren is optie
Een andere optie is dat Vion geld bij de boeren wil ophalen. Hierbij geldt echter dat varkenshouders graag de handen vrijhouden om te leveren aan wie op een bepaald moment het meeste betaald. Het bedrag is voor leden van ZLTO of voor veel veehouders ondanks de prijzencrisis waarschijnlijk wel te behappen, maar het is sterk de vraag of de wil er is.
Aandelen verkopen meest realistisch
De meest voor de hand liggende optie is dus dat de aandelen of een deel ervan wordt verkocht. Binnen Europa is in het verleden wel interesse getoond, aldus een ingewijde, maar altijd in delen van het bedrijf. De grote spelers zijn de coöperaties Danish Crown en Westfleisch uit respectievelijk Denemarken en Duitsland, en het Duitse familiebedrijf Tönnies.
WH Group nam eerder de Amerikaanse varkensslachter Smithfield Foods over en wordt genoemd als mogelijke koper. Chinese interesse is niet vergezocht. Chinese bedrijven roerden zich de laatste jaren met de overnames van gewasbeschermingsconcerns Syngenta en Adama en de Rotterdamse graanhandelsreus Nidera. De Chinezen zoeken leveringszekerheid en knowhow. Het Chinese bedrijfsleven kan bij overnames vertrouwen op zachte leningen van staatsbanken.
Het is ook goed denkbaar dat private equity geld inbrengt, al liep een eerdere poging op niets uit. Partijen als CVC, 3G Capital en KKR hebben de afgelopen jaren wel geïnvesteerd in de agribusiness, maar dan vooral in bedrijven met sterke merken. Bedrijven ook die binnen afzienbare tijd met winst kunnen worden doorverkocht.