‘POV moet snel actie ondernemen’

Volgens Jan Schokker is het hoog tijd dat de POV het voortouw neemt bij de herstructurering van de varkenshouderij. ‘Het is kwart over twaalf.’

Varkenshouder Jan Schokker is in Raalte fractievoorzitter van Gemeentebelangen Raalte. Vanuit zijn rollen heeft hij een goed beeld van wat zich in het buitengebied van Raalte afspeelt, een gemeente met veel varkensbedrijven. Hij ziet veel boeren die in de knel zitten en soms noodgedwongen moeten stoppen. Veel groter is de groep die wel wil stoppen, maar dat niet kan.

“Laatst stelde ik de accountmanager van Rabobank voor eens met een touringcar rond te gaan en varkenshouders te laten instappen die graag willen stoppen. Ik weet zeker dat die bus snel vol zit.” Volgens Schokker is het de hoogste tijd voor actie. “Waarom halen we de bedrijven die willen stoppen niet naar voren?” Het is volgens Schokker vooral aan POV om actie te ondernemen.

Komt er na een slechte tijd niet vanzelf weer een betere?

“Er zijn nog steeds mensen die denken dat het vanzelf overgaat. Dat is niet zo. Dertig jaar geleden, toen ik begon met varkens, kon je met twintig biggen per zeug een goede boterham verdienen. Nu hebben we er dertig en verdienen we niets. Uiteindelijk is de stijgende productie de oorzaak van de problemen. Het is vooral zaak vraag en aanbod in evenwicht te brengen. Ik snap dan ook echt niet dat de EU aan de achterkant vlees opkoopt. Ze kunnen beter aan de voorkant zeugen uit de markt nemen. Het liefst zie ik dat er in EU-verband wat gebeurt, maar de kans daarop is gering. Daarom moet de Nederlandse houderij zelf aan de slag.”

Wat moet er gebeuren?

“Het zou goed zijn als 15 tot 20% uit productie wordt genomen. Dat kan worden betaald door het fosfaatschot tijdelijk tussen varkens en melkvee weg te halen. Door met een tender te werken en de handel tijdelijk stil te leggen is een prijsopdrijvend effect voor de blijvers te voorkomen. Veel bedrijven die geen opvolger hebben, moeten op termijn sowieso stoppen. Waarom halen we die bedrijven niet naar voren? Uit het oogpunt van milieu en dierenwelzijn moet er ook bij EZ interesse zijn om zo’n stap te zetten. Deze wat oudere bedrijven scoren niet het best op deze punten.”

Inzetten op zaken als afzetbevordering en mestverwerking zijn niet de oplossing?

“Met alleen verbeteren van de afzet en promotie komen we niet uit dit dal. Er is domweg te veel varkensvlees. Ook mestverwerking helpt ons niet om door de crisis te komen. Met verwerkingskosten van ruim €20 per kuub hebben we nog steeds een achterstand op een land als Denemarken. Daar kunnen ze de mest voor €5 per kuub afzetten. Met 5 kuub per zeug is dat een achterstand van €75 per zeug. Bij veel varkenshouders staat het mest tot aan de roosters. Er is geen geld om mest af te laten voeren. Intekenen voor mestverwerkingsprojecten is er dus ook niet.”

Waardoor gebeurt er niets?

“Er zijn blijkbaar grote jongens die behoefte hebben aan een overaanbod en denken dat zij wel bij de blijvers horen. Ook de periferie zit niet te wachten op krimp van de sector. Juist de periferie drukt een steeds grotere stempel op alles wat er gebeurt. In het verleden hielden we NVV-avonden in Salland waar 300 boeren op afkwamen. Nu komen er zestig, waarvan de helft uit de periferie.”

“Familiebedrijven die echt knel zitten, zie je niet op een POV-avond. Dat zorgt voor een vertekend beeld en vanwege de verdeeldheid gebeurt er niets. Het is hoog tijd dat er iemand opstaat en de kar trekt. POV heeft een poging gedaan, maar nu zien of horen we niets meer. Er is dringend behoefte aan boerenleiders die de praktijk goed kennen en staan voor het sectorbelang. Bij het ontbreken van voldoende leiderschap en eenheid vanuit de varkenshouderij is Rabobank genoodzaakt het voortouw te nemen. Ondertussen gaat de koude sanering volop verder. Het is nu zaak om door te pakken. Het is wat dat betreft geen 5 voor 12 maar kwart over 12.”

Wat kunt u doen vanuit de plaatselijke politiek?

“Hier in de gemeente heb ik de problematiek op de kaart gezet. Er is bijvoorbeeld animo om de bestaande rood-voor-roodregeling wat uit te breiden. Om mee te kunnen doen met zo’n regeling moeten varkenshouders echter ook zelf geld meenemen. Dat is er niet. Ook kan de gemeente helpen door agrarische gebouwen een ruimere bestemming te geven. Tot op zekere hoogte gebeurt dat hier ook. Verder kijk ik met belangstelling naar ontwikkelingen in andere gemeentes. Op steeds meer plekken wordt het probleem op de kaart gezet en wordt nagedacht over oplossingen.”