VarkensAchtergrond

UDD-regeling tijdrovend en duur

De varkenshouderij wacht met smart op een antibioticaregeling die onnodige bedrijfsbezoeken van dierenartsen voorkomt en boeren zo tijd en geld bespaart.

Varkenshouders en dierenartsen zien uit naar de aanpassing van de regeling UDD (Uitsluitend Door Dierenarts). Deze wordt gezien als onwerkbaar en kostprijsverhogend. Ook heeft de NVWA een aantal overtreders flink beboet.

Sinds maart vorig jaar geldt de UDD-regeling voor alle veehouderijsectoren. Het is een van de maatregelen om resistente bacteriën – gevaarlijk voor dier én mens – in te dammen. Voor het voorschrijven en toepassen van antibiotica gelden strengere regels. Zo mag bijvoorbeeld maar een kleine hoeveelheid antibiotica op het bedrijf aanwezig zijn.

De varkenshouderij ziet het nut van bestrijding van resistentie, zeggen ondernemers en dierenartsen, maar de uitvoerbaarheid van de UDD-regeling levert in de praktijk soms onwerkbare situaties op. Binnenkort komt het ministerie van Economische Zaken (EZ) met een evaluatie van de regeling.

Harde aanpak overtredingen

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert varkensbedrijven op de toepassing en eventuele voorraden antibiotica. Overtreders gaan op de bon. Dierenartsen en varkenshouders melden dat de NVWA overtredingen hard aanpakt.

Johan Kamp, dierenarts bij De Oosthof, hoorde van collega’s in het Zuiden dat daar in enkele gevallen flinke boetes zijn uitgedeeld. “Daarbij ging het om bedrijven waar preventief is gewerkt of resten voorraad zijn blijven staan.” In zulke gevallen is er eigenlijk niet zoveel aan de hand, maar toch kregen varkenshouders een boete van € 1.500 tot € 2.000, en waren er dierenartsen die € 4.000 tot € 5.000 moesten betalen, aldus Kamp.

Beweeg uw muis over de iconen voor meer informatie.

Meer info na evaluatie EZ

John Vonk, varkensarts bij De Varkenspraktijk Oss en voorzitter van KNMvD-vakgroep Gezondheidszorg Varken heeft een belronde gedaan bij varkenspraktijken. “Ik hoorde dat incidenteel boetes zijn uitgedeeld. Verder waarschuwt de NVWA vooral streng voor het verkeerd interpreteren van de regeling.”

Een woordvoerder van de NVWA geeft aan dat de organisatie nog niet met informatie naar buiten wil treden over boetes. Over de hoeveelheid en hoogte van de boetes wil zij pas mededelingen doen als het ministerie van EZ met haar evaluatie komt.

Veel extra bedrijfsbezoeken en tijd en geld

De UDD-regeling wordt door zowel varkenshouders als dierenartsen vooral erg onpraktisch genoemd. Een belangrijk knelpunt is dat de dierenarts steeds opnieuw een diagnose moet stellen op het bedrijf bij aandoeningen die al langer bekend zijn. “Bij een besmetting met zo’n aandoening, zoals streptokokken of APP, word ik gebeld en kom ik langs”, vertelt Vonk. “Maar volgt kort daarop bij hetzelfde bedrijf dezelfde besmetting, dan begint het hele verhaal opnieuw: bellen naar de dierenarts, langskomen, ­diagnose stellen, medicijnen verstrekken.” Voor de dierenarts betekent dit vele extra bedrijfsbezoeken en ook de varkenshouder kost dit tijd én geld.

[([002_rb-image-2661443.jpeg]:inzetgroot)]

Dierenarts op bedrijfsbezoek. Sinds de invoering van de regeling UDD (Uitsluitend Door Dierenarts) moeten dierenartsen vaker langskomen voor veelal bekende aandoeningen.

Risico’s voor het welzijn

De voorraad antibioticum is een ander probleem, signaleert Gert van Beek, zeugenhouder in Lelystad en portefeuillehouder Diergezondheid bij de Nederlandse Vakbond Varkenshouders (NVV). Van Beek heeft een bedrijf met een hoge gezondheidsstatus waardoor koppelbehandeling niet nodig is. Maar hij weet van varkenshouders waar de toegestane maxima voor antibiotica net niet voldoende zijn om bij alle zieke dieren toe te passen. “Dan ontstaan situaties waarbij je bezig bent dieren zorg te onthouden.” Hoe strakker je de regels maakt, hoe groter het risico op te weinig zorg, zegt Van Beek.

Het komt ook voor dat varkenshouders bang zijn over de grens te gaan en daarom de dieren een te lage dosering verstrekken of te laat ingrijpen, ziet dierenarts Kamp. Ook dat levert risico’s op voor het welzijn.

Lage verdiensten problematisch

De lage verdiensten in de varkenshouderij vormen een extra probleem. “Als je al moeite hebt aan het einde van de maand de voerrekening te betalen, kan ik me voorstellen dat je een rest antibiotica niet zomaar in de prullenbak gooit”, zegt Van Beek. Kamp vermoedt dat de gezondheidsstatus op veel bedrijven veel hoger zou zijn bij een hogere opbrengst. “Het is nu voor veel varkenshouders verschrikkelijk moeilijk goede maatregelen te treffen.”

[([003_rb-image-2661470.jpeg]:inzetgroot)]

Varkenshouders mogen onder strenge voorwaarden zelf antibiotica toedienen. Deze moeten gericht zijn op behandeling van individuele dieren.

Uitzondering verdwijnt

In de huidige UDD-regeling geldt voor middelen voor veel voorkomende aandoeningen een uitzondering, maar vanaf volgend jaar maart moet ook dat verleden tijd zijn. Aan de haalbaarheid daarvan wordt in de sector sterk getwijfeld, zegt Van Beek van de NVV. “Zoals het er nu naar uitziet is het veel te vroeg om er dan mee te stoppen. Een verbod neemt de problemen niet weg, al zijn er vaak aanpassingen in het management mogelijk.”

Sectorspecifiek beleid

John Vonk verwacht niet dat bij een evaluatie de hele regeling op de schop gaat, maar hoopt wel op nuttige aanpassingen. “Een sectorspecifiek beleid is nodig. Bij vleeskalveren en pluimvee wordt veel meer met all in-all out gewerkt. Dan maak je een knip tussen koppels dieren en tussendoor neem je maatregelen tegen besmettingen. Bij bijvoorbeeld een vermeerderingsbedrijf is dat veel lastiger. Je ziet dat via de tonsillen van zeugen streptokokken steeds weer op nieuwe tomen biggen worden overgedragen.”

[([004_rb-image-2661214.jpeg]:inzetgroot)]

De medicijnkast van een vleesvarkenshouder. Als bij een NVWA-controle te veel voorraad wordt aangetroffen, kan een boete volgen.

Bedrijven verschillend benaderen

Van Beek pleit voor een verschil in benadering van individuele bedrijven aan de hand van hun resultaten: “Bedrijven ‘in het groen’, die structureel hebben bewezen dat ze de zaken op orde hebben, moeten meer mogelijkheden krijgen. Als ze daardoor weer in het oranje raken, hebben ze dat zelf in de hand. Bij bedrijven die langdurig ‘in het rood’ staan, waar meer aan de hand is en waarvan problemen bekend zijn, mogen de regels wel strakker worden gehanteerd.”

Dierenarts Kamp ziet graag dat met meer respect naar de professionele verantwoordelijkheid van 
dierenartsen en varkenshouders wordt gekeken. 
“Iedere keer terugkomen voor dezelfde aandoening voegt niets toe aan de behandeling.”

Geen onwil

Veelal is er bij bedrijven die ‘verkeerd’ omgaan met anti­biotica geen sprake van onwil, denkt Van Beek. “Varkenshouders zien de problematiek van resistentie, maar soms gaat het om zaken die eerst konden en nu niet meer. Omschakelen heeft ook tijd nodig.”

Ook Vonk en Kamp zien de betrokkenheid van hun klanten bij de resistentiekwestie. Vonk: “Uiteindelijk zijn hun dieren, en ook zijzelf, hun gezin en omgeving erbij gebaat dat resistente bacteriën zo min mogelijk voorkomen. Er is ook al veel gebeurd om antibiotica te minderen. Alleen is de eerste slag de makkelijkste; nu zitten we in een fase waarin soms structurelere maatregelen nodig zijn. Niet alle varkenshouders kunnen bijvoorbeeld zomaar een stal ombouwen.”

Het hele artikel is te lezen in Boerderij 44 van dinsdag 28 juli.

Beheer
WP Admin