Kleine brijautomaat geeft loodzware big

Voor de drie weken oude biggen is het geluid vertrouwd. Een zacht pufje, veroorzaakt door de perslucht, zorgt dat het ventiel opent en er wat verse brij in de trog loopt. Biggen die trek hebben, gaan naar de trog en nemen daar een paar happen brij uit. Het goed opneembare papje ruikt lekker.

Nutrix-voerinstallatie

Gedurende de dag loopt ergens in de kraamafdeling een beetje voer in de trog van de zogende biggen. Frank Kowski-Wille, varkenshouder in Wardenburg (D.), werkt sinds vorig jaar zomer met de Nutrix-voerinstallatie van stalinrichter Weda. Het is een eenvoudig uitgevoerde brijvoerinstallatie, speciaal voor zogende biggen. De kleinst mogelijke hoeveelheid die de Nutrix doseert is 0,1 liter.

Alles voeren

De varkenshouder zocht een systeem waarbij de biggen continu voer hebben, maar geen drinkcups voor melk. Een 
cupsysteem, waarbij het voer wordt rondgepompt door de kraamstal, is alleen geschikt voor melk. Ook dient de melk afkomstig te zijn van de leverancier van het cupsysteem. De Nutrix kan alles voeren: melk, prestarter of speenvoer, onafhankelijk van de leverancier.

Beweeg over het icoon voor meer bedrijfsinformatie en beelden.

Experimenteren

Van de onafhankelijkheid van voerleverancier maakt Kowski-Wille volop gebruik. Afgelopen jaar kocht hij van drie leveranciers biggenvoer, om te zien hoe de biggen het er op doen én wat de voerkosten zijn. De varkenshouder legt alles vast. Hij weegt de biggen bij spenen en weet exact hoeveel voer per kraamperiode in de Nutrix-installatie gaat. Hij werkt met een vijfwekensysteem en heeft zodoende maar een groep zeugen met biggen in de kraamafdelingen liggen.

Hoge voeropname

De voeropname is verbazingwekkend hoog: van de ene leverancier namen de biggen 740 gram voer op, van de andere 870 en van de laatste zelfs 1 kilo product. Alle drie de leveranciers starten met melk(poeder), schakelen daarna over naar prestarter en sluiten de zoogperiode af met speenvoer.

De voeropname is bruto. Soms wordt een trog geschoond waar nog wat voer aan de rand kleeft. Een big knoeit ook met vreten. Niettemin is de werkelijke voeropname extreem hoog, omdat de voerverliezen beperkt zijn. Er stroomt steeds maar een klein beetje voer in de trog, die zo ontworpen is dat morsen niet meevalt.

De Nutrix-brijvoerautomaat heeft een voorraadtank van 125 liter. Deze is zowel automatisch als handmatig te vullen.

‘Er ligt bijna een vleesvarken aan een zeug’

De voerkosten per gespeende big lopen uiteen van €1,05 tot €1,49. Van het voer van de leverancier met de hoogste voerkosten per big vraten de dieren het meest en was het speengewicht het hoogst. Al dat voer doet dus wel degelijk iets. De toomgewichten bij spenen op 26,5 dag variëren van 103 kilo tot 111 kilo in het meest extreme geval. Kowski-Wille: “Dan ligt er bijna een vleesvarken aan een zeug.” De speengewichten zijn zo’n 8 kilo per big, soms zelfs daarboven.

Geleidelijke voerovergangen

Voordeel van de Nutrix is dat voerovergangen tijdens de zoogtijd geleidelijk verlopen. Vanaf dag twaalf bouwt de varkenshouder de hoeveelheid melk af en gaat de dosering prestarter omhoog. Vanaf dag twintig bouwt hij de prestarter af en vervangt deze door speenkorrel.

Hygiëne en arbeid

Arbeidsgemak en schone voerkommen zijn cruciaal voor het bijvoeren van biggen. Het werk beperkt zich tot minder dan een half uur per dag, vertelt Kowski-Wille. Tweemaal daags maakt hij voer. Een voersoort loopt automatisch in de menger met 125 liter inhoud. Een tweede voersoort schept hij zelf in het mengvat. Soms moet hij handmatig een voertrog schoonmaken. Daarvoor heeft hij een slang bij de hand om deze leeg te spuiten. Om te voorkomen dat het water overal heen spat, houdt hij een sneeuwschuif bij de waterstraal.

Varkenshouder Frank Kowski-Wille reinigt een vuile trog met een waterslang met veel druk. Een sneeuwschuif voorkomt dat het water overal heen spat.

Controle

Voor de rest is controle heel belangrijk, betoogt de varkenshouder. Dagelijks bekijkt hij of de verwachte afgifte per dosator is gerealiseerd. Wijkt deze af, dan zit een valpijp dicht of gaat iets anders mis.

De Nutrix draait per etmaal vier blokken van vijf uur. Tussendoor staat de machine een uur stil, zodat alle troggen leeggaan. Per blok van vijf uur wordt 24 maal voer verstrekt. Om te desinfecteren wordt eens per etmaal zuur door de leidingen gepompt. De valpijpen reinigt Kowski-Wille alleen na een ronde kraamzeugen. Dat volstaat op zijn bedrijf.

Zeer tevreden over techniek

Het bedrijf is relatief klein. De investering in de Nutrix komt daarmee op €160 per kraamplaats. De varkenshouder is zeer tevreden over de techniek. Storingen zijn geen probleem, de voeropname van de biggen is hoog, de speendip is kleiner en een zeug brengt nu met gemak veertien biggen groot.

Na spenen vreten de biggen goed door. De eerste twee dagen na spenen vreten ze al 150 gram voer. Daarna schiet het omhoog. De groei staat amper stil. In de opfok groeien ze 490 tot 560 gram per dag, bij een aflevergewicht van 32 kilo.

De trog is toegankelijk voor de biggen. Er komt telkens maar een dun laagje voer in te staan. Een sensor bepaalt of de trog opnieuw wordt gevuld.