Overbezetting van stal mag, geen normen voor runderen

Een veehouder mag veel meer koeien in zijn stal hebben dan er ligplaatsen zijn. Die opmerkelijke constatering kan worden gedaan na de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), afgelopen week.

De – bijna banale – reden is dat de regelgeving ontbreekt die daar iets over zegt. Het CBb schrijft letterlijk over het hebben van een ligplaats voor ieder volwassen rund: “Deze huisvestingseis is als zodanig niet in de regelgeving neergelegd.” Wel bestaan voor kalveren dergelijke duidelijke richtlijnen.

Volgens de NVWA had de betreffende melkveehouder de Wet Dieren en het Besluit houders van dieren overtreden, door veel meer dieren te houden dan waarvoor hij ligplaatsen in zijn stal beschikbaar had. Daarom was hem een dwangsom opgelegd die zou kunnen oplopen tot €98.000, als er geen einde aan deze situatie zou worden gemaakt en de stal niet zo werd aangepast dat ieder rund een eigen ligplaats zou hebben.

Te weinig houvast voor veroordeling

Volgens de staatssecretaris van Economische Zaken heeft de veehouder, door dieren geen eigen ligplaats te geven, in strijd gehandeld met een bepaling uit de Wet Dieren die de intrinsieke waarde van het dier erkent. Volgens het CBb is dit echter geen zelfstandige en handhaafbare gedragsnorm, waar houders van dieren zich aan moeten houden. Kortom: er is te weinig houvast voor de rechterlijke macht om alleen op basis hiervan een veehouder te veroordelen.

Wel stelt het CBb dat in de Wet Dieren een meer specifieke norm is opgenomen, namelijk dat er voldoende ruimte moet zijn voor de natuurlijke gedragingen en behoeften van het dier. Maar ook hier liep het CBb in zijn uitspraak tegen een probleem aan. Dat die eis om voldoende ruimte voor volwassen runderen op het bedrijf ook betekent dat elk dier over een eigen ligplaats moet beschikken, is het CBb niet duidelijk geworden uit de regelgeving. De staatssecretaris heeft dat niet onderbouwd, aldus het College.

Stelling niet onderbouwd

Het CBb is het met de NVWA eens; in het onderhavige geval van deze melkveehouder moet inderdaad sprake zijn van overbezetting van de stallen, die de diergezondheid zou kunnen schaden. Op zich zou een last onder dwang volgens het College daarvoor een passend dwangmiddel zijn, maar de staatssecretaris van Economische Zaken heeft – ondanks herhaalde verzoeken van het CBb daartoe – zijn stelling (dat ieder rund een ligplaats moet hebben) niet onderbouwd. Als voorbeeld noemt het CBb wetenschappelijke literatuur die de stelling van de staatssecretaris had kunnen onderbouwen. Nu dat niet is gebeurd is er geen sprake van een overtreding van de wet, aldus het College, en is het beroep dat de boer heeft ingesteld tegen de dwangsom gegrond.