Weerstand koe cruciaal in terugdringen mastitis

De weerstand van de koe speelt een belangrijke rol in het voorkomen van mastitis. De weerstand kan een handje worden geholpen door managementmaatregelen.

Weerstand bij melkvee tegen uierinfecties is een optelsom van twee delen: de weerstand van de koe en het verlagen van de besmettingsdruk. Dat is de algemene conclusie die kan worden getrokken uit de inleidingen die tijdens het congres Gezonde Melkveehouderij in Zwolle werden gegeven.

In het kader van preventie is verbeteren van de omstandigheden voor de natuurlijke weerstand van de koe belangrijk. Tine van Werven van Faculteit diergeneeskunde geeft aan dat witte bloedcellen belangrijk zijn om indringers tegen te houden. Maar bij het droogzetten zijn het ook de witte bloedcellen die de restmelk na droogzetten moeten wegwerken. Hoe meer restmelk, hoe meer de witte bloedcellen daarmee bezig zijn en hoe minder effectief ze zijn op het tegenhouden van infectieuze bacteriën. Juist daarom is het van belang om de koeien met liefst minder dan 12 kilo melk droog te zetten. Bij veel restmelk geldt ook dat het langer duurt voor de slotgaten dicht zitten. Voor steeds meer koeien geldt dat de slotgaten zelf de hele droogstand open zijn. Onderzoek toont aan dat ze bij 23% van de koeien na zes weken nog open zijn.

Weerstandsdip rondom afkalven verminderen

De weerstand komt ook onder druk te staan in de weken voor, tijdens en na het afkalven. Dat is een natuurlijk gegeven, verklaart Angelique Rijpert, dierenarts bij Elanco. Door alle andere omstandigheden optimaal te maken, kan de weerstandsdip rondom afkalven worden verminderd. Denk aan weinig stress bij omhokken, wisselen van rantsoen, niet te zwaar afkalven (stierkeuze) en geen overbezetting.

Als de weerstand dan toch nog een probleem is, kan het op sommige bedrijven zinvol zijn om koeien twee keer te behandelen met Imrestor. Een middel dat bijdraagt in de aanmaak van extra witte bloedcellen die de eventuele bacteriën te lijf moeten gaan. Zo’n behandeling kost wel rond €40 per dier.

Weerstand verbeteren met vaccins

De weerstand kan ook worden verbeterd door gebruik van een vaccin. Een veldproef op vier bedrijven in de Achterhoek toonde aan dat voor de voet weg vaccineren met Startvac op drie van de vier bedrijven leidt tot een lager celgetal bij de tweedekalfskoeien, en dat het op alle bedrijven leidt tot een lager celgetal bij de vaarzen.

En vaarzenmastitis wordt onderschat. Ryan van Egmond van GD geeft aan dat gemiddeld 10% van de vaarzen in de eerste maand na lactatie wordt geconfronteerd met klinische mastitis. Nog eens 15% heeft na 30 dagen nog een verhoogd celgetal, boven 150.000 cellen per milliliter melk. Bij een bedrijf met 100 koeien en een insteek van 30%, gaat het dan om zeven à acht vaarzen die aan een van beide criteria voldoen. Dat is een aantal dat niet erg opvalt. Maar als veehouders het zouden bijhouden, kunnen ze meten of ze iets aan vaarzenmastitis zouden moeten doen.

Acties tegen vaarzenmastitis

Acties zijn onder meer voorkomen van melkzuigen, hygiëne, dippen van spenen vanaf twee weken voor afkalven, of spenen beschermen met een externe of interne teatsealer.