Kamerleden willen opheldering over derogatie-onderhandelingen

De Tweede Kamer blijft volhouden dat staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) meer informatie moet geven over het onderhandelingstraject in Brussel over de fosfaatrechten en de derogatie.

Kamerleden van SGP, CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks willen van Van Dam een feitenrelaas van het onderhandelingstraject. Ze willen duidelijkheid wanneer met wie is gesproken en welke rol de staatssecretaris zelf heeft gespeeld tot nu toe.

Van Dam onzichtbaar

Aanleiding hiervoor is dat Kamerleden signalen krijgen uit Brussel dat Van Dam daar onzichtbaar is en veel afwezig is op momenten waar informeel over de derogatie gesproken kan worden.

Van Dam wil echter niets meer zeggen over de onderhandelingen dan hij eerder aan de Tweede Kamer heeft geschreven. “Ik heb meerdere keren met Eurocommissaris Hogan van landbouw en Commissaris Vella van milieu gesproken over het Nederlandse mestbeleid”, zei Van Dam tijdens de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer. Hij voegt er aan toe dat ook alle gesprekken op ambtelijk niveau onder zijn verantwoordelijkheid gebeuren.

Martijn van Dam. Foto: ANP

Staatssecretaris hoeft niet meer informatie te geven

Kamerleden nemen hier in de aanloop naar het debat over de fosfaatrechten van volgende week geen genoegen mee. Maar omdat ze geen meerderheid vormen, en PvdA en VVD de vragen over de onderhandelingen niet steunen, lijkt het dat Van Dam voet bij stuk kan houden en niet meer informatie hoeft te geven.

Carla Dik-Faber (ChristenUnie) probeerde het nog op een andere manier. “Als ik kijk waar de sector staat, zie ik een sector die het ministerie van landbouw moet missen. Een sector die het productschap uit handen is geslagen en een sector die geconfronteerd wordt met stapelende wetgeving, verplichte mestverwerking, grondgebonden groei, nu weer fosfaatrechten en uiteindelijk misschien straks ook nog de derogatie verliezen. Ik vind dat een ongelooflijk zorgelijke situatie en ik kan me heel goed voorstellen dat de sector vraagt of deze staatssecretaris wel hard genoeg voor hen loopt. Doet hij dat? Wat gaat de staatssecretaris doen om dat vertrouwen te herstellen?”, vraagt ze. Van Dam geeft geen krimp. Hij zegt dat hij knokt om derogatie te behouden, omdat Nederland een ijzersterk verhaal heeft.

Uit de hand

Hoewel de begrotingsbehandeling formeel niet over de fosfaatrechten gaat, kwam het toch ter sprake. SP, GroenLinks en SGP vragen hoe het mogelijk is dat het zo uit de hand is gelopen met de fosfaatproductie na het afschaffen van het melkquotum. Van Dam zegt dat er in 2013 en 2014 geen reden was voor ingrijpen, omdat wetenschappelijke onderzoeken uitwezen dat groei van de melkveehouderij binnen de milieurandvoorwaarden zou gebeuren. Ook de sector verwachtte dat. “Toen in 2015 duidelijk werd dat de normen wel overschreden zouden worden, zijn direct maatregelen genomen”, zegt Van Dam.

Van Dam: achteraf was begrenzing beter geweest

De staatssecretaris erkent dat het achteraf gezien beter was geweest als er na afschaffing van het melkquotum, wel een begrenzing van de melkveehouderij zou komen. Maar ook dat er destijds op basis van de wetenschap en toezeggingen van de sector geen aanleiding voor was. Van Dam vindt het ook niet zinvol om nu te kijken wie het toen fout heeft gedaan. Hij wil liever kijken hoe er op dit moment een oplossing gevonden kan worden voor de ontstane situatie.

De Tweede Kamer debatteert donderdag 1 december vanaf 17 uur over de invoering van de fosfaatrechten voor de melkveehouderij.