Ingelum-20180416 Nieuwbouw melkveebedrijf Jan Jetses Bakker. RundveeFoto

‘Minder ligplaatsen maar een gezonde veestapel’

Melkveehouder Jan Jetzes Bakker bouwde nieuw en voerde enkele verbeterslagen door. Onder de juiste omstandigheden kan hij doorgroeien naar 650 melkkoeien. “Maar dat is geen must.”

Via meerdere voergangbruggen lopen de koeien vanuit het nieuwe staldeel naar de wachtruimte. Bakker over het werken met personeel. "Ik geniet van het boerenwerk en werk het liefst met jongens uit de buurt. Daar kan je echt een team mee maken. Dat is voor mij van toegevoegde waarde."

Het celgetal daalde van 180 naar 124. Een scala aan maatregelen droeg daaraan bij. Bakker ging drie keer daags melken en introduceerde voorsprayen. Koeien met meer dan 150.000 cellen worden in een aparte groep gehuisvest. De melkveehouder investeerde in een zogenoemde watterinstallatie, voor kiemvrij water. "De waterkwaliteit is flink verbeterd."

Het nieuwe staldeel (op de achtergrond) bevat 240 ligplaatsen en is geïntegreerd in de bestaande stal. "We hebben een grotere wachtruimte gemaakt, extra doorsteken gecreëerd en een strohok gemaakt. Dat is ten koste gegaan van 60 ligplaatsen", aldus Bakker.

"Ik streef naar een gezonde veestapel en wil het iedere koe naar de zin maken. Deze oplossing draagt daaraan bij", aldus Bakker, wiens bedrijf vrij is van BVD, IBR, Paratuberculose en salmonella. "Ik zet in op kwaliteit en werk het liefst met eigen jongvee."

Bakker draaide een poosje proef met 20 vernieuwde ligboxen. Toen hij zag dat het goed was, besloot hij al zijn boxen te renoveren. "Ik vind het mooi om te zien hoe ontspannen ze liggen en hoe gemakkelijk ze overeind komen."

Bakker koos voor een nieuw type ligbox, met een verhoogde neusboom. Hij liet ook zijn bestaande ligboxen aanpassen. "Ik heb te vaak meegemaakt dat koeien zich ernstig bezeerden. Dat is zo zonde. Met een verhoogde neusboom hebben de dieren veel meer bewegingsvrijheid en kunnen ze eventueel vooruit de box uit lopen."

"De vloer zorgt voor veel loopcomfort. De dieren hebben veel grip. De omstandigheden zijn altijd gelijk", aldus Bakker, die een wat zachtere uitvoering heeft.

Bakker koos voor de emissiearme Groene Vlag-vloer. Mestschuiven houden de vloerdelen schoon. De koeien aan het voerhek staan op een voerstoep. "Terwijl de dieren blijven vreten, kan de mestschuif moeiteloos passeren", aldus Bakker.

Het TMR-rantsoen bestaat uit ruwvoer (70% gras en 30 % mais), aangevuld met tarwe, tarwegist, raapschroot en sojaschroot. Melkkoeien en droge koeien worden apart gevoerd.

Samen met Anne Feenstra van Allcad nam Jan Jetzes Bakker ruim de tijd om tot de meest ideale stalsituatie te komen. Daarbij lette hij scherp op de kostprijs. Na de planrealisatie is dat niet veranderd. "Mijn voerkosten zijn 8,5 cent per liter. Dat is acceptabel."

Bakker houdt ervan om scherpe doelen te formuleren. Hij greep de recente uitbreiding aan om enkele wijzigingen door te voeren op zijn bedrijf. "Er waren niet voldoende vreetplekken en we leunden zwaar op de oude stal. Ik wilde een hogere productie realiseren, maar de omstandigheden lieten dat niet toe."

Bakker rijdt met zijn zelfrijdende voermengwagen het nieuwe staldeel in. Hij beschouwt zichzelf als uitvoerder op en aanvoerder van een melkveebedrijf. Hij houdt ervan om te ondernemen en vooruit te boeren. Maar niet ten koste van alles. "Ik wil niet klem komen te zitten", aldus Bakker, die met enkele collega-akkerbouwers grond uitruilt.

Het melkveebedrijf bevindt zich op een paar honderd meter afstand van de dorpskern. Bakker en zijn gezin staan midden in de samenleving en zijn betrokken dorpsmensen. "Ik heb altijd open kaart gespeeld. De uitbreiding wordt ons gegund. We organiseren twee open dagen, één voor de sector en één voor burgers."

In 1974 bouwde Jetze Bakker een ligboxenstal voor 80 koeien (rechts). Deze stal werd in totaal drie keer verlengd, voor het laatst in 1998. In 2007 werd een nieuwe stal gebouwd (midden). Deze stal is in 2013 verlengd. Vorig jaar is de meest recente uitbreiding voltooid (links). "De nieuwe 2+2-stal is geïntegreerd in de bestaande 3+3-stal", aldus Bakker.

In 1938 vestigde de familie Bakker zich op deze locatie. "Het was ooit een gemengd bedrijf", vertelt Jan Jetzes Bakker. Na de ruilverkaveling in 1974 werd de akkerbouwtak afgestoten. "Mijn vader en ik hebben vol ingezet op melkvee."

Jan Jetzes Bakker (47) houdt in het Friese Ingelum 414 melk- en kalfkoeien en 283 stuks jongvee op 170 hectare (130 hectare eigendom). Hij nam het bedrijf in 2012 over van zijn ouders Jetze en Janny. Jan Jetzes Bakker woont samen met zijn vrouw Wilma en hun beide kinderen, Jetze en Anne-Wil, op de boerderij. - Foto's: Anne van der Woude

De kale bouwkosten bedroegen ¬ 700.000 (nieuwe staldeel en aanbouw loods). Bakker geeft niet prijs wat de stalinrichting en de fosfaatrechten kostten. "Ik moet de markt weer op." Over de toekomst: "Ik verwacht dat we eind volgend jaar met eigen aanwas groeien naar 550 koeien. Onder de juiste omstandigheden is 650 koeien in 2020 haalbaar. Maar dat is geen must."

Deze loods wordt gebruikt voor huisvesting van kalveren en opslag van machines en voer. De loods is 50 bij 25 meter en is vorig jaar uitgebreid.

Bakker investeerde in 30 nieuwe eenlingboxen. Over zijn ondernemersvisie: "Ik heb niet hard gewerkt en risico's genomen om het telkens drukker te krijgen, integendeel. Ik wil ook eens een week weg kunnen."

Met meerdere afkalvingen op een dag is het zaak om kalfjes goed en snel te verzorgen. Daarvoor is een structurele werkwijze nodig. Bakker heeft daaraan gedacht. In het verlengde van het strohok is ruimte voor 7 eenlingboxen. Dat zorgt voor korte looplijnen. "Ik wil niet dat extra afkalvingen voor stress zorgen."

Bakker maakte ruimte vrij voor een groot strohok. De komende maanden worden hier veel kalfjes geboren. Meer dan de helft van het jongvee is ouder dan een jaar. Tot 1 augustus moeten 90 vaarzen afkalven.

De melkploeg van Bakker bestaat uit 10 mensen. Hij werkt veelal met jongens uit de buurt. Er zijn 5 fulltime medewerkers op het bedrijf. Zelf melkt Bakker 1 a 2 keer per week. Het rollendjaargemiddelde is 10.133 liter, met 4,13 % vet en 3,55 % eiwit.

Sinds januari melkt Bakker driemaal daags, om 5.00 uur, 13.00 uur en 20.30 uur. Het melken gebeurt in een 2x16 Rapid Exit DeLaval-melkstal uit 2007. De maximale capaciteit is 190 koeien per uur. Gemiddeld worden er 140 dieren per uur gemolken.

Bakker is blij dat hij de kalverhuisvesting grondig heeft aangepakt en verbeterd. Ook dat zorgt voor rust en structuur.

Melkfeebedriuw Bakker organiseert deze week twee open dagen. Bezoekers zijn vrijdag tussen 10.00 en 16.00 uur en zaterdag tussen 10. 00 en 15.00 uur welkom aan de Tsjerkeleane 10 in Ingelum. De vrijdagse open dag is hoofdzakelijk bedoeld voor belangstellenden uit de sector.

Bakker werkt nauw samen met enkele collega-akkerbouwers. Dat biedt mogelijkheden. "Er is hier voldoende ruimte. Met ruim 22.000 liter per hectare zijn we vrij intensief. Het winnen van ruwvoer is geen probleem. Dat zorgt voor stabiliteit. We zijn niet afhankelijk van schommelingen op de voermarkt."

De schotten tussen de groepshokken zij van kunststof. Bakker kan ze gemakkelijk het voerpad opschuiven, zodat hij de stromest kan uitrijden.

Rechts op de achtergrond zijn de eenlingboxen zichtbaar. Koekalfjes en stierkalfjes worden apart gehuisvest. Stierkalfjes staan in de boerderij.

Beheer
WP Admin