Optimaal comfort in nieuwe stal

Wie het bedrijf wil bekijken heeft daar op 7 april (voornamelijk voor veehouders) en 8 april (voornamelijk voor burgers en buitenlui) de gelegenheid toe. Alice en Anke nodigen u op die dagen hartelijk uit tussen 10:00 tot 16:00 uur. Adres: IJkenweg 32, 8391 TN, Noordwolde (Friesland).

Anke Zijlstra (links) en Alice Booij (rechts) startten als nieuwkomers op de melkmarkt in 2009 met hun melkveebedrijf. Nu, acht jaar later, staat er al een nieuwe stal waarbij zoveel mogelijk tegemoet wordt gekomen aan de wensen van de koeien. - Foto's: Henk Riswick

De stal is uitgevoerd als een 0+4+0-rijige stal. Het dak is geïsoleerd, met name om de stal in de zomer koel te houden. De vloeren zijn voorzien van rubber om de belasting van de klauwen te verminderen. Om goed en comfortabel te kunnen liggen, zijn de boxen 1,20 meter breed en gevuld met zand.

Met de nieuwbouw hebben Alice en Anke bereikt wat ze wilden: een tevreden koe in een zandbed, in een brede box, lopend op rubber. En ze kan gemolken worden wanneer ze wil. Dan kan de koe optimaal presteren en vooral ook veel ouder worden dan ze waarschijnlijk in de oude stal zou zijn geworden.

Opmerkelijk detail is de lage plaatsing van de waterbakken. Op slechts 60 centimeter hoogte. Toch blijven de bakken super schoon en is er nog geen mest van koeien in terechtgekomen. Volgens Alice gebeurt dat juist als je de bakken hoger plaatst; dan gaan koeien zich eraan schuren en kan er mest in de bak komen. Nu drinken ze er alleen maar uit.

De ruimte voor de droge koeien is ook voorzien van zandboxen. De boxbreedte is hier 1,25 meter, om de koeien als ze op hun breedst zijn toch voldoende ruimte in de box te bieden. De koeien kunnen de melkgevende koeien en de andere droge koeien te allen tijde zien. De lage muurtjes helpen daarbij. De schoftboom en kopbuis van de laatste box zijn uitneembaar, zodat de koeien zo het strohok kunnen instappen als ze gaan afkalven.

Er is veel nagedacht om een stressvrije routing voor de droge koeien te organiseren. De ruimtes voor de droge koeien zijn direct voorin de stal geplaatst, nog voor de melkrobot. Het bestaat uit drie gedeelten: een ruimte voor de koeien die 0 tot 4 weken droog zijn, een ruimte voor koeien van 4 weken droog tot afkalven, en de afkalfruimte in de vorm van een strohok.

De pomp zorgt voor het spoelen van de mestgoot met dunne fractie. Met een hendel op de pomp kan de routing van de drijfmest gemakkelijk gewijzigd worden naar de andere slang, en dus naar de mestsilo. Voor de pomp zit nog een bak waar reinigingswater van robot en tank opgevangen wordt. Dat is nodig om de fractie dun te houden voor het spoelen. Dit is nog kort voor de bouw aangepast en is echt een aanrader voor bedrijven met een zandstal. Zo heb je altijd water bij de hand om te spoelen.

In de bezinkbak wordt zand en dunne fractie gescheiden. In de voorste ruimte blijft het zand achter. Dat moet af en toe leeg gemaakt worden. Het zand wordt met een vastemeststrooier over het land gebracht.

De giergoot vormt de afstort van het mengsel van zand en mest dat de mestschuif meeneemt. Kort voordat de mestschuif het mengsel afstort, wordt - aangestuurd via een sensor - de goot gespoeld met flink veel spoelwater en of dunne fractie. Zo wordt het mengsel van zand en mest direct weggespoeld naar de bezinkbak.

Achter op het erf staan de automatische spanners van de touwen die de mestschuiven voort trekken. Omdat de stal rondom afgesloten kan worden met windbreekgaas is een extra deur wel handig. Het geeft amper meerkosten. Direct achter de buitengevel loopt de giergoot.

De mestschuif neemt de mest mee naar de afstort. De schuif werkt goed. Er is nog geen ervaring met de rubbervloer in de zomer. Dat wordt nog even stoeien met het aantal keren schuiven, als de koeien buiten in de wei lopen. Doel is te voorkomen dat er een dun laagje mest achterblijft dat opdroogt. De tijd zal het leren.

De zandboxen worden regelmatig nagelopen en waar mest in de box ligt, wordt dat weggehaald.

De koeien krijgen het meeste krachtvoer in de melkrobot. Er is nog één krachtvoerstation voor de koeien die hoogproductief zijn en nog een extra portie toebedeeld krijgen. Ook de close-upkoeien, oftewel opstartgroep, krijgen zo'n twee weken voor het kalven krachtvoer om ze voor te bereiden op de lactatie.

De bedieningsruimte blinkt nog als nieuw. De ruimte wordt regelmatig gereinigd. Je werkt hier met producten voor humane consumptie, dus dit móet schoon, zo vinden Alice en Anke.

De koeien worden gemolken met een tweebox GEA MIone. Het inmelken van de koeien was in amper twee dagen tijd gebeurd. De machines werken naar volle tevredenheid. Er is nog wel veel overcapaciteit. Dat is overigens wel handig als de koeien straks weer weidegang krijgen.