Melkproductie weer terug op niveau

Bea (44) en Rinus (44) Bronzewijker staan voor hun 3+0-ligboxenstal die ze begin 2012 lieten bouwen. Bronzewijker heeft op dit moment 80 melkkoeien, 50 stuks jongvee en 35 hectare land (waarvan 19 eigendom). Sinds de eerste fotoreportage (juni 2012) is de melkveestapel met 20 dieren gegroeid. Bronzewijker heeft nu een volle stalbezetting.

Dit is de ligboxenstal gezien vanaf de weg. De open zijkant springt meteen in het oog. Aan die kant kan de stal gespiegeld worden. Áls Bronzewijker dat doet, levert dat 35 extra ligplaatsen op. Zo’n uitbreiding is voor hem nu echter niet aan de orde.

Een overzicht in de 3+0-ligboxenstal. Tijdens de stalbouw stonden arbeidsgemak, dierenwelzijn en veel lucht en licht centraal. De stal telt onder meer twee lichtstraten en de 4,20 meter hoge rechterzijkant van de stal zorgt ook voor veel extra licht en vooral ventilatie. De lagere linkerzijkant is voorzien van een ventilatiegordijn.

Hier is de open zijkant nog eens goed te zien. Het open karakter van de stal gaf nauwelijks problemen, stelt Bronzewijker. "De vorige winter viel niet tegen. De roosters waren wel een paar dagen bevroren, maar de koeien pasten zich snel aan. Qua gezondheid gingen ze ook nauwelijks achteruit. En stuifsneeuw of regen met verkeerde wind was ook geen groot probleem. Dan was de voergang nat, maar niet de roosters."

Voordat deze ligboxenstal er was, stonden de koeien in een grupstal. Een flinke overgang dus. Toch ging dit relatief snel goed. De nieuwe krachtvoerboxen en 2x10-melkstal wenden vlot. De dieren moeten het meest wennen aan de ligboxen. Zeker in de eerste maanden gingen ze vaak op de roosters liggen. Maar dat speelt nu niet meer. Op dit moment heeft Bronzewijker nog één damslaper.

Bronzewijker maakte de roosters in de eerste maand nog met een trekker schoon. Maar dat kostte te veel tijd en was bovendien lastig in de zomer. Daarom schafte hij deze mestschuif aan. Die bevalt hem prima. Een mestrobot of automatische schuif waren voor hem geen opties. Die waren te duur.

De koeien liggen in diepstrooiselboxen. In het begin lagen de dieren op zaagsel, maar dat was geen succes. In een open stal was dat met veel wind te snel weggewaaid. Bronzewijker stapte daarom over op paardenmest. Dat haalt hij uit de directe omgeving van zijn bedrijf. De mest rijdt hij eens in de drie weken in de boxen. Dat kost hem een uur. Echt arbeidsintensief is het dus niet.

Door de paardenmest is de bodem harder en hierdoor is de gezondheid van de dieren er ook op vooruitgegaan. De koeien hebben nauwelijks nog kale hakken. Ze lopen nu echt beter, stelt Bronzewijker.

De koeien waren ook vrij snel gewend aan de krachtvoerboxen in de stal. Bronzewijker wil hier op korte termijn nog wel een aanpassing doen: hekken achter de boxen. Nu verdringen de koeien elkaar soms nog te vaak.

Bronzewijker had de meeste problemen met de mestput. Daar was namelijk een verkeerde berekening gemaakt. In twee van de vijf mestgangen kon de mest er niet goed uit. De veehouder ging in december 2012 pas voor het eerst mest mixen, dus de bouwers hadden de tijd om een oplossing te bedenken. Een extra zuiggat in een van de muurtjes met twee extra, kleine mixers bood uiteindelijk uitkomst.

In februari 2013 liet Bronzewijker dit opdrijfhek monteren. Het hek bevalt hem redelijk. Het gros van de koeien loopt zo keurig naar de melkstal, maar een aantal koeien moet hij toch nog steeds ophalen.

Dit is die melkstal: een 2x10. De melkstal is vanwege het open karakter van de ligboxenstal geïsoleerd. Melken gaf de vorige winter ook geen problemen. De melktijd is de afgelopen anderhalf jaar flink gedaald. In de eerste weken moesten de koeien nog behoorlijk wennen. Bronzewijker molk zijn 60 dieren toen in 1 uur en 45 minuten. Nu melkt hij 80 melkkoeien in 1 uur en 30 minuten.

De overgang van de grup- naar de ligboxenstal kostte in het begin flink wat melkproductie. De koeien moesten wennen aan de melkstal, krachtvoerboxen en vooral de ligboxen. De productie daalde het eerste jaar dan ook , van 9.000 naar 7.800 liter per jaar. Inmiddels zit de melkproductie weer op het oude niveau.

De terugloopgang tussen het strohok (linkerkant) en de melkstal. Bronzewijker houdt hier nog een van de twee oude klaphekjes vast. Die zijn inmiddels verwijderd. Ze bleken in de praktijk vooral een obstakel. Bovendien wisten de koeien ze vrij succesvol te 'slopen'.

Rinus Bronzewijker en zoon Michiel (6) separeren hun koeien zelf, zoals hier bij het strohok. Dat kost iets meer tijd, maar het bevalt de veehouder prima. "Ik heb erg rustige koeien, het is goedkoper en de extra tijd die het kost valt me reuze mee."

Dit is het 6 bij 4 meter grote strohok. Dit hok bevindt zich direct aan de open zijkant van de ligboxenstal. Ook aan het strohok waren de koeien, na de grupstal, snel gewend.

Een aanpassing aan het dak. De opzetnokken in de nok van de stal waren eerst 30 centimeter hoog. Dat bleek onvoldoende; op regenachtige dagen kwam er te vaak water op de roosters terecht. Maar dat werd vlot aangepast. De opzetnokken zijn nu 40 centimeter hoog. Dat scheelde direct waterinval.

De waterbakken in de stal zijn aangesloten op een rondpompsysteem. Dat systeem bevalt Bronzewijker erg goed. Ook tijdens de langere vorstperiode begin 2013 waren er geen problemen.

Ook aan koecomfort is gedacht. Achterin de stal hangt deze automatische koeborstel.