‘Melkveehouders, even doorzetten én samenwerken’

De situatie in de melkveehouderij is anders dan in 2009. Melkveehouders kunnen veel meer samenwerken en daarin ondernemerskeuzes maken, schrijft columnist Pieter Schouten. ‘Keuzes maken!’

Is de melkveehouderij na 30 jaar verlost van de rem op schaalvergroting, is er binnen een jaar weer iets nieuws bedacht: fosfaatrechten. Wat was nu de daadwerkelijke aanleiding voor de quotering? Uiteraard overproductie. Er was te veel melk en dat moest worden ingedamd.

Ik heb het zelf niet actief meegemaakt, maar in mijn beleving en uit de verhalen van de generatie voor mij trek ik de conclusie dat de schaalvergroting in de melkveehouderij van 1975 tot 1980 groter was dan die van 1980 tot 2015. In die 5 jaar van 1975 tot ’80 gebeurde meer dan in de volgende 35 jaar.

Dom doorvaren als ondernemer en als sector is er niet meer bij

Het is een ongelukkige samenloop van omstandigheden dat sinds het moment dat de quotering werd afgeschaft, de melkprijs sterk is gaan dalen. De situatie is nu anders dan in 2009, toen de prijzen ook laag waren. Het wordt tijd dat de ondernemer aan het roer gaat staan, zijn koers uitzet en probeert het schip de juiste kant op te krijgen. Dom doorvaren – we hebben het altijd zo gedaan – is er niet meer bij.

Als met 50 koeien niets verdiend wordt, dan met 150 al helemáál niets

Waar zitten de kosten en waar zijn de opbrengsten? Als met 50 koeien niets verdiend wordt, dan met 150 al helemaal niets. De dynamische motor dient te worden opgestart. De creatieve geest van de ondernemer dient geprikkeld te worden en overuren te maken. Waar zitten de mogelijkheden voor de melkveehouderij om deze periode te overleven? Hoe gaan we verder als het langer aanhoudt? En uiteraard de belangrijkste: hoe voorkomen we dat we een volgende slechte periode weer in deze situatie terecht komen. Op de buienradar kijken helpt hierbij niet.

Hoe overleef je slechte tijd? Samenwerken!

Als er iets is vanuit het verleden om slechte periodes te overleven dan is het wel samenwerken. Kenmerken zijn overduidelijk in de landbouw aanwezig: coöperaties. Een aantal zeer grote agrarische coöperatieve bedrijven heeft hun roots in slechte tijden voor de landbouw. Iedere melkveehouder heeft zijn eigen schuitje, maar we zitten wel in hetzelfde vaarwater. Samenwerking levert nog steeds geld op.

Raar dat koeienbedrijven niet samengaan voor schaalvoordeel

Stel je voor: drie bedrijven van 50 koeien voeg je samen tot een bedrijf met 150 koeien. In de andere sectoren is zoiets heel gebruikelijk, in de landbouwsector bijna ondenkbaar. De zaken even goed voor elkaar maken, dat één man zich in het weekend kan redden, betekent wel een aantal weekenden vrij per maand. Je geeft een stuk vrijheid op maar krijgt er andere vrijheid voor terug.

Julius Caesar

Iedere ondernemer maakt zijn eigen keuzes. Denk hierbij aan de soldaten van Julius Caesar. Als die ergens aan land kwamen om nieuwe gebieden te veroveren, werden de schepen bij het verlaten daarvan in brand gestoken. Ze moesten doorzetten, opgeven was geen optie. Hetzelfde geldt voor ondernemers.