<em>Foto: Koos Groenewold</em> RundveeOpinie

‘Koetjes en kalfjes bij elkaar’

Volgens Marianne Thieme zijn er naast dierenwelzijnsargumenten ook zakelijke argumenten die ervoor pleiten koe en kalf niet direct te scheiden.

Na het boerinnenprotest waarin ervoor werd gepleit kalfjes direct weg te halen bij hun moeders, is deze week het in opdracht van de melkveehouderij geschreven rapport ‘Vroegtijdig scheiden van melkkoe en kalf‘ van onderzoeker Hans Hopster verschenen.

Hopster komt in zijn onderzoek vooral met bezwaren om kalfjes bij de moeder te laten, omdat de huidige bedrijfsvoering er niet geschikt voor zou zijn: de ligboxenstal leent zich niet voor kalveren en de boeren zien het niet zitten. De laatste conclusie is opmerkelijk, aangezien de deelnemers in de door hem georganiseerde workshops aangaven niet afwijzend tegenover het langer houden van het kalf bij de koe te staan.

Een meerderheid van de Kamer steunde de motie van de PvdD voor een plan van aanpak om kalveren na hun geboorte langer bij hun moeder te laten blijven.

Hechtingstheorie toepassen bij kalveren

Kalveren worden direct na de geboorte bij de moederkoe weggehaald en 8 weken lang in eenlingboxen opgesloten. Geïsoleerd, omdat volgens Hopster kalveren aan mensen zouden moeten wennen, in plaats van socialiseren met hun eigen soortgenoten. Bij 5 weken oud worden ze door de boer met een brander onthoornd, zodat ze andere kalfjes later niet beschadigen.

Volgens Hopster zou het een misverstand zijn de hechtingstheorie van John Bowlby – dat een goede hechting bij kinderen later allerlei psychologische problemen voorkomt – toe te passen op kalveren, omdat tussen zoogdieren grote verschillen bestaan in de mate waarin hun jongen bij de geboorte afhankelijk zijn van moederzorg. Dat kan zo zijn, maar kenmerkend – juist bij runderen – is dat zij hun kalf 8 tot 11 maanden zogen.

‘Melkveehouders met kalf bij de koe hebben veelal lagere dierenartskosten’

Hopster stelde eerder in interviews dat ‘als je het kalf direct weghaalt, het maternaal gedrag van de koe snel uitdooft, vooral bij koeien die geen ervaring hebben opgebouwd met het grootbrengen van een kalf’.

Onderzoek van het Louis Bolk Instituut en ervaringen van boeren die kalfjes bij hun moeder laten, tonen een heel ander beeld. Melkveehouders met kalf bij de koe zien gezondere kalfjes met grotere weerbaarheid en moederkoeien met minder stress. Ze hebben veelal lagere dierenartskosten.

Kuddegevoel ontwikkelen

Boeren hebben methoden gevonden om geleidelijk te spenen. Ze zorgen dat de koeien zich melden bij tijdelijk apart gehouden kalveren. De tijdsduur waarbinnen zogen via het hek mogelijk is, wordt zo geleidelijk afgebouwd. Doordat de kalveren vaak door het koppel koeien lopen, zijn de jonge dieren eerder rustig dan wild. Omdat veel kalfjes gewend raken om met het koppel mee te lopen, ontwikkelen ze een kuddegevoel. Uit praktijkonderzoek blijkt dat de kalfjes feilloos meegaan in de dagelijkse routine.

Een aantal boeren ziet bedrijfskansen voor andere activiteiten met consument en burger, door het open en diervriendelijke karakter van de familiekudde.

Melkgift meer dan verdrievoudigd

Hoe anders is dit beeld dan dat van de gangbare melkveehouderij, met koeien die een onnatuurlijk hoge melkproductie moeten leveren en al na 3,5 lactatieperiodes zijn afgeschreven en worden geslacht. De melkgift is via kruising van hoogproductieve dieren en toediening van krachtvoer in 100 jaar meer dan verdrievoudigd; van 2.500 liter per jaar in 1910 tot gemiddeld 8.000 liter per jaar nu, met uitschieters tot 16.000 liter.

Volgens wetenschappers vraagt een dergelijke melkgift evenveel energie als het een mens zou kosten om dagelijks 8 uur hard te lopen. Toch blijft er geen melk over om hun eigen kalfjes te voeden. De Gezondheidsdienst voor Dieren constateerde dat spenen spontaan van de uiers vallen door het intensieve melken. Een kwart van de koeien lijdt aan uierontstekingen, meer dan de helft heeft pootproblemen.

Welk doel?

De boeren kunnen overigens niet rondkomen van wat ze van de koeien vragen, zelfs niet met subsidie (meer dan €24.000 per jaar). De helft van de gangbare melkveehouders heeft financiële problemen. Een liter melk is goedkoper dan een liter mineraalwater. Dat rechtvaardigt de vraag welk doel deze onethische en onrendabele situatie dient. Is het de boer? De belastingbetaler? Het klimaat? De burger?

‘Boeren kunnen overigens niet rondkomen van wat ze van de koeien vragen, zelfs niet met subsidie’

Voor mensen is koemelk helemaal niet gezond; meer dan 80% van de wereldbevolking is lactose-intolerant. Wereldgezondheidsorganisatie WHO zegt dat stimulering van zuivelconsumptie door de Europese Unie leidt tot duizenden menselijke gezondheidsslachtoffers per jaar.

Geen reden om kalfjes en moederdieren van elkaar te vervreemden of hun belangenbehartigers selectieve verontwaardiging of sentimenteel denken te verwijten. Het is geen gegeven dat dieren nu eenmaal in dienst van mensen moeten leven. Er zijn tal van rationele gronden om daarin verandering te brengen.

Beheer
WP Admin