Wat als het kalf het mag bepalen?

Melkveehouders besteden liever tijd, energie en geld aan de kalveropfok, dan dat ze hun toekomstige veestapel blootstellen aan alle risico’s en gevaren, stelt melkveehoudster Carla Dekker.

Zoals iedere morgen was ik ook deze ochtend om zes uur in de kalverstal. De kalfjes zijn de toekomstige koeien van ons bedrijf. Die kalfjes zijn klein en daarom verzorgen we ze met veel liefde. Omdat we zo zuinig op ze zijn, voer ik ze zelf. Van mijn verantwoordelijkheid ben ik me bewust en de illusie dat ik dat beter kan dan de moederkoe, heb ik niet.

Het kalfje komt ter wereld zonder enige afweer en verschilt hierin van een mensenbaby. Een mensenbaby heeft dit namelijk wel. Het kalfje krijgt afweerstoffen door zo snel, zo veel en zo vaak mogelijk biest van de moederkoe te drinken. Van nature heeft het kalfje een instinct dat het op zoek gaat naar de uier van de koe. Als kalfjes niet binnen korte tijd na de geboorte biest krijgen, gaat het kalfje vaak dood. Dat wat in de natuur voorkomt, gebeurt op de boerderij ook!

Soms zoekt het kalfje wel naar deze biest, maar lukt het niet om op eigen kracht de biest binnen te krijgen. Soms is ook de moederkoe niet alert genoeg; bij een eerste kalfje is het moederinstinct nog niet altijd goed ontwikkeld. Het kan ook zijn dat de moederkoe geen of te weinig biest aanmaakt. Of het kalf is simpelweg te zwak om op zoek te gaan naar de moeder. In de natuur sterven veel jongen bij de grote graasdieren. Het sterftecijfer van jonge dieren in de Oostvaardersplassen is hoger dan dat van de oudere dieren.

Weerstand

Onze koeien krijgen hun kalfje in een groot hok met schoon stro. Het is belangrijk dat het jong na de geboorte op schoon en droog stro komt te liggen. Het is voor het kalfje niet goed als het in contact komt met de mest van koeien; hier zitten allerlei bacteriën en ziektekiemen in waar het jonge kalf zo vatbaar voor is. Zodra het kalf is geboren, krijgt de koe gelegenheid het kalf droog te likken. Als het kalf vlot is en de koe alert, kan het zelfs al bij zijn moeder gaan drinken. Omdat wij de risico’s kennen, melken we de koe al snel, om vervolgens de biest aan het kalf te geven. We weten dan zeker dat het kalf weerstand opbouwt.

Kleine zorggroep

De koe gaat vervolgens naar de groep met melkkoeien, maar eerst in een kleine zorggroep om haar welzijn goed in de gaten te houden. Deze ruimte is voor het kalf niet geschikt. Het pasgeboren kalf is te klein en kwetsbaar om tussen de melkkoeien te lopen. De koeien zullen het kalf omver lopen of kunnen er per ongeluk op gaan liggen. Het hekwerk is te groot voor het kalfje en er is een mestschuif die de mest wegschuift. Deze duwt het kleine kalfje zo omver en sleept het mee.

We brengen het kalfje, nadat het door de moeder is droog gelikt in een schone en droge eenlingbox. Hier kunnen we het kalf de eerste periode goed in de gaten houden en kan het niet ziek worden van andere kalfjes. Na twee weken gaat het kalfje met maximaal vijf leeftijdsgenoten in een groot strohok, waar ze samen kunnen dartelen.

Mijn kalfjes kunnen me niet vertellen wat zij liever zouden willen, maar kennen ook de risico’s en gevaren niet. Wel weet ik dat ik iedere morgen ook een aantal kalfjes mag voeren die er niet meer waren geweest als ze bij de moederkoe waren gebleven. Alleen al omdat ze – die eerste twaalf uur die zo cruciaal zijn voor het kalf – niet de zorg konden krijgen die wij ze wel kunnen geven.

Eeuwenlang gebruik

Het is in de melkveehouderij al een eeuwenlang gebruik om kalfjes en koeien na de geboorte van elkaar te scheiden. Er zijn onnoemelijk veel praktische en wetenschappelijke studies gedaan over wat het beste is voor het kalf. Is het vreemd dat de hele melkveesector van verbazing van zijn stoel valt wanneer de Tweede Kamer een motie aanneemt die de sector vraagt binnen een half jaar een plan op te stellen, om het kalf later van de koe te scheiden? Nog meer verbazing komt voort uit het feit dat deze motie niet is gebaseerd op een gedegen praktisch en vergelijkend onderzoek. Nee, nog erger: de motie is gebaseerd op een literatuurstudie. Dat deze motie is aangenomen zegt meer over de emotie die regeert, dan over de zorgzaamheid van de melkveehouders voor hun vee.

Melkveehouders besteden liever tijd, energie en geld aan de kalveropfok, dan dat ze hun toekomstige veestapel blootstellen aan alle risico’s en gevaren. Voor mij betekent het dat ik liever iedere morgen om zes uur in de kalverstal sta, om te zorgen dat onze kalfjes kunnen opgroeien tot robuuste koeien. Ik had ook langer kunnen blijven liggen en me zorgen kunnen maken om dezelfde kalveren.