‘Wie heeft het gedaan?’

Omdat het mestdossier totaal verpolitiekt is, dreigt de derogatie te sneuvelen.

Zo, dat heb ik geweten. In de column van vorige week riep ik op tot ontslag van staatssecretaris Van Dam, vanwege het geklooi met de fosfaatrechten en de derogatie. Er kwamen tientallen reacties binnen. Veel via de website van Boerderij, maar ook op andere manieren. Ik geloof dat iedereen het wel zo ongeveer met me eens was. Dat geeft te denken, want een deel van de boeren die reageerde heeft de afgelopen paar jaar het eigen bedrijf snel en groot uitgebreid. Klaarblijkelijk onder gedachte dat andere boeren niet hetzelfde zouden doen. Die vallen in de categorie ‘krokodillentranen’.

Wie is er verantwoordelijk?

Maar veel interessanter waren de redeneringen over hoe het heeft kunnen gebeuren. Dat het ministerie niet gezien heeft dat de voorgenomen regeling tot staatssteun leidt. En nog meer, dat men de mening van Brussel helemaal verkeerd heeft ingeschat. Samenvattend vond u dat het een doortrapte zet van de PvdA is, die expres de zaak in het honderd heeft laten lopen, met als doel later hard in te kunnen grijpen. Je moet nooit iets uitsluiten, maar erg geloofwaardig is die redenering niet. Als de PvdA zo voor hard ingrijpen in de dierhouderij was, dat had de voorganger van Van Dam, Dijksma, dierrechten voor de melkveehouderij in kunnen voeren, in plaats van de verantwoordelijkheid bij de sector te leggen. Een verantwoordelijkheid die de sector, naar nu gebleken is, niet aan kon.

In een paar reacties werd er op gewezen dat het hele mesthoofdstuk totaal verpolitiekt is. Dat VVD en PvdA elkaar al een paar jaar in een soort van wurggreep houden, waardoor de staatssecretaris geen kant op kan. Lodders van de VVD die vindt dat groei mogelijk moet zijn, de PvdA die wat meer aan niet-groeiers, bio-producenten en het milieu denkt. Die verdeeldheid speelt op politiek niveau, maar het geldt ook voor de ambtenaren op het ministerie. Er zitten daar nogal wat groenige, linksige mensen, maar ook heel wat VVD-ers, ook op hoge posities. Er was zelfs iemand die dacht dat het een VVD-truc was om de PvdA in een moeilijk parket te brengen. Zoals gezegd, je moet nooit iets uitsluiten, maar ook die redenering is niet erg geloofwaardig.

Van Dam zat klem

Ik denk eigenlijk dat de redenering dat Van Dam klem zat tussen zijn eigen partij en de VVD, en dat hij daarom bewust het risico van gedoe met Brussel genomen heeft, het meest houdbaar is. Dan treft VVD en PvdA schuld, zij hebben dan samen de derogatie verkwanseld. Dus, misschien hebben eigen ambtenaren van links of van rechts de staatssecretaris niet goed voorgelicht. Dan was hij niet ‘in control’, zoals dat tegenwoordig heet. Het kan ook zijn dat die staatssecretaris een uitweg zocht die er niet was. Doet er niet toe, een bewindspersoon die verantwoordelijk is voor dit debacle, moet aftreden.