Martijn van Dam - Foto: ANP RundveeOpinie

‘Van Dam kiest de makkelijkste weg’

De melkveehouderij staat voor een immens probleem nu de fosfaatrechten niet in 2017 ingevoerd kunnen worden. Einde van de derogatie dreigt. Van Dam kiest de makkelijke weg: hij legt de bal bij de sector.

Verbazing, boosheid en teleurstelling. Dat zijn nog de voorzichtige woorden die in de politiek gebruikt worden over de nieuwe situatie rondom de fosfaatrechten in de melkveehouderij. Boeren voelen zich bela(ar)zerd nu blijkt dat het wetsvoorstel voor invoering van de fosfaatrechten niet aan de Europese regels voor staatssteun voldoet. Op social media posten boeren video’s waarin ze hun laarzen uittrekken omdat ze zich zorgen maken over de toekomst van hun bedrijf. De Tweede Kamer wil het naadje van de kous weten over de onderhandelingen in Brussel rondom de het wetsvoorstel fosfaatrechten.

Zeker nu staatssecretaris Martijn van Dam zelf zegt dat het oordeel van de Europese Commissie over ongeoorloofde staatssteun rauw op zijn dak is gevallen, lijkt het erop dat het ministerie de invoering van het fosfaatrechtenstelsel veel te licht heeft opgenomen. Omdat de invoering van de pluimvee- en varkensrechten ook geen probleem was rondom staatssteun, was gedacht dat dit nu ook niet het geval zou zijn. Maar de situatie blijkt anders te liggen.

Mist rondom onderhandelingen in Brussel

Rondom onderhandelingen in Brussel hangt een dikke mist. Het ministerie en de Europese Commissie willen geen details delen over de gesprekken die gaande zijn. Gesprekken zijn op ambtelijk niveau en daar doen we geen mededelingen over, is steevast het antwoord. Dat maakt het lastig voor het parlement om het functioneren van de staatssecretaris te controleren. Zeker met de slechte resultaten voor de Nederlandse veehouderij roept het ook veel wantrouwen op. Is er wel onderhandeld in Brussel? Zou Van Dam een dubbele agenda hebben en is er met opzet geen vooroverleg geweest?

Feit is nu dat er een immens probleem ligt. Met de huidige situatie krijgt Nederland geen nieuwe derogatie, zeggen bronnen dichtbij het nitraatcomité. Dat zou een miljoenenstrop betekenen. Omgerekend betekent dit dat er geen ruimte meer is voor de mest van een kwart van de melkkoeien.

Eigenbelang boven sectorbelang gesteld

Van Dam legt de bal bij de sector: die moet haar verantwoordelijkheid nemen en zorgen dat de mestproductie in 2017 onder het fosfaatplafond komt. Hij voegt er aan toe dat hij zelf geen wettelijke mogelijkheden heeft om maatregelen te nemen. Het standpunt van Van Dam is nogal makkelijk. De zuivelsector heeft geprobeerd om de fosfaatproductie te verlagen om te voorkomen dat er fosfaatrechten zouden komen. Het resultaat is bekend: dit is totaal niet gelukt. Boeren gaan voor het eigen belang boven het sectorbelang en dus groeide de melkveestapel.

Hoe wordt dit opgelost?

Daar wordt nu ook tegenaan gehikt. Grote vraag is hoe dit opgelost kan worden. Aan vrijwel alle maatregelen zitten grote juridische haken en ogen. Bij sectorafspraken komt al snel de mededingingswetgeving om de hoek en ook de staatssteunregels maken een oplossing lastig. Op basis van vrijwilligheid kan de vuist niet worden gemaakt, is al eerder gebleken.

Met man en macht wordt in de sector gezocht naar een oplossing. Die lijkt voorlopig nog niet gevonden. Het zou Van Dam sieren als hij daarin wat meer initiatief neemt dan alleen de bal bij de sector neerleggen.

Beheer
WP Admin