Procederen tegen fosfaatrechten: wel of niet? - Foto: Ronald Hissink RundveeOpinie

‘Procederen tegen fosfaatrechten: wel of niet?’

Succesvolle procedures tegen de fosfaatrechten brengen de derogatie in gevaar.

Ik heb het onderwerp even laten liggen, maar u weet het: de staatssecretaris heeft de regeling van de fosfaatrechten bekendgemaakt. Ze worden begin 2017 toegekend, op basis van het aantal koeien op 2 juli 2015. Er is een knelgevallenregeling, maar die is beperkt. Om weer binnen de fosfaatgrenzen te komen, wordt per 1 januari 2018 een algemene korting doorgevoerd, van maximaal 8%. Althans, dat zegt de staatssecretaris, maar volgens mij krijgt hij daarmee de hoeveelheid geproduceerd fosfaat onvoldoende binnen de gestelde grenzen. En er komt een beetje compensatie voor biologische en grondgebonden bedrijven.

Grote aantallen juridische procedures in het verschiet

Vrijwel onmiddellijk gaven juristen aan dat de wet inbreuk maakt op het eigendom en niet houdbaar is. Grote aantallen juridische procedures liggen in het verschiet, volgens hen. En als er maar genoeg procedures door boeren gewonnen worden, ligt de wet op de mestvaalt, blijven we ver boven het fosfaatplafond, en dat is het einde van de derogatie. Tel uit je winst, als bedrijf en als sector.

‘Ik ben geen jurist, maar het toekennen van fosfaatrechten lijkt me geen ontneming van eigendom’

Laten we hopen dat de juristen ongelijk hebben, en dat het ministerie een houdbare wet heeft gemaakt. Ik ben geen jurist, maar het toekennen van fosfaatrechten lijkt me geen ontneming van eigendom. Als de wet wel lek is, mag je dus verwachten dat veel boeren hun recht gaan halen, en daarmee de sector benadelen. En zichzelf ook, als de derogatie eraan gaat. En daarmee zitten we weer in de spagaat van collectief belang en individueel belang.

‘We zitten weer in de spagaat van collectief belang en individueel belang’

Degene die een juridische procedure begint, houdt geen rekening met het feit dat anderen dat ook doen, en dat daardoor de gezamenlijke uitkomst negatief kan zijn. Maar als je niet procedeert en de derogatie blijft ondanks het gedrag van de anderen toch bestaan, ben jij slechter af dan de anderen die wel procedeerden. Een prisoner’s dilemma heet zoiets.

Deel procedures valt in categorie ‘krokodillentranen’

Nu moet ik zeggen dat een deel van de te voeren procedures vallen in de categorie ‘krokodillentranen’. Veel snelle groeiers hadden redelijkerwijs in 2013 en 2014 al kunnen weten dat het fosfaatplafond overschreden zou worden, en dat de minister met een begrenzing zou moeten komen. Als ze zeggen dat niet te weten, dan hebben ze mijn wekelijkse columns niet gelezen: ik waarschuw al vanaf maart 2013!

Om nog iets te redden heeft FrieslandCampina aangekondigd melk uit de markt te nemen voor 10 cent per kilo. Nu is dat waarschijnlijk voor het zuivelconcern vooral bedrijfseconomisch aantrekkelijk, op de laatste kilo wordt het minst verdiend, of ze kost geld toe. De toelichting van de woordvoerder van FrieslandCampina was bijzonder interessant. Hij ging ervan uit dat boeren het langetermijnbelang van de sector voor ogen hielden bij hun beslissing. Dat zijn dan zeker andere boeren dan die van de procedures.

Beheer
WP Admin