‘Goede bodemzorg is eerste slachtoffer melkcrisis’

In plaats van de landbouwbodem echt te voeden met vooral organische stof, krijgt deze jaar in, jaar uit meststoffenmengsels toegediend die schadelijk zijn voor het bodemleven. Dit heeft de landbouwsector niet gezonder gemaakt.

Op 22 september 2016 werd in Turijn van het EBI (Europees Burgerinitiatief) het Europese network People 4 Soil gepresenteerd. Ik was daar als nationale coördinator van People 4 Soil Nederland bij, namens de Sustainable Food Supply Foundation.

People 4 Soil is een vrij en open netwerk van ruim 350 Europese ngo’s, onderzoeksinstituten, agrarische organisaties en milieugroeperingen. Dit netwerk is zeer bezorgd over de toenemende verslechtering van de bodem, zowel nationaal, in de EU, als op mondiaal niveau. Erosie, bodemafdekking, verlies van organische stof, verdichting, verzilting, aardverschuivingen en verontreiniging hebben negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid, voedselzekerheid, waterkwaliteit, natuurlijke ecosystemen, biodiversiteit, klimaat en economie. Het doel van dit burgerinitiatief is om vanaf nu in een jaar tijd 1.000.000 handtekeningen te verzamelen, waarvan 19.000 in Nederland.

Bodem als bedrijfsmiddel

In Turijn kreeg ik in interviews diverse vragen, onder andere van de BBC. Een daarvan was: wat is de belangrijkste bedreiging voor de bodem in Nederland?

Ik heb daarop geantwoord dat de belangrijkste bedreiging eigenlijk is dat de bodem hoofdzakelijk wordt gezien als een bedrijfsmiddel, en dat die op een te eenzijdige manier wordt gebruikt en belast. Het financieel-economische belang voert de boventoon. Landbouwvoormannen, de top van de landbouwuniversiteit Wageningen en de Topsector Agri & Food lopen daarin steeds voorop.

In plaats van de landbouwbodem echt te voeden met vooral organische stof, krijgt deze jaar in jaar uit meststoffenmengsels toegediend die schadelijk zijn voor het bodemleven, om er maar voor te zorgen dat een kleine groep mineralen in de bodem hoge opbrengsten oplevert voor afzet op de wereldmarkt.

Productie groter dan vraag

Dit heeft de landbouwsector niet gezonder gemaakt, want die produceert meer dan de vraag op de wereldmarkt. Een voorbeeld daarvan is koemelk. De Nederlandse melkveehouders staan nu al een paar jaar onder grote financiële druk, vanwege te lage melkprijzen. Ze krijgen de kosten van hun recente investeringen na opheffing van het melkquotum te weinig vergoed. De goede zorg voor de bodem is hiervan misschien wel het eerste slachtoffer.

Omschakelen

Steeds meer melkveehouders zouden wel willen omschakelen naar biologische landbouw, maar kunnen dat niet omdat het gangbare verhaal te veel uit de hand is gelopen. Ze zitten in de klem. De schuld ligt ook bij het beleid dat op onderdelen zwalkend te noemen is. Boeren kunnen zich best aanpassen, als het beleid maar adequaat en consistent is. Daarvoor is ook werk aan de winkel voor de bodem. Want die hebben wij in bruikleen van de komende generaties.

Vandaar mijn wens om de campagne People 4 Soil samen met heel veel burgers, bedrijven en organisaties tot een succes te maken. Doet u mee?