Gas geven?!

De onverwachte plus op FrieslandCampina’s prijs vergroot de spagaat waarin boeren zitten.

FrieslandCampina verhoogde afgelopen week haar voorschotprijs met liefst €1,75 naar krap €42. Driekwart van de melkveehouders krijgt zo een enorme stimulans om nóg meer boven het quotum te melken.

Niks mis mee, zo’n topprijs, en een prijsstijging ondanks een nog nooit zo grote melkaanvoer als dit voorjaar. Maar is dit houdbaar? Want dat hardere melken komt vooral door meer dieren. Daar komt wel een groot probleem, met de mestwet.

Nu mag iedereen nog uitbreiden in dieren. Er zijn twee begrenzingen. De Nederlandse veehouderij mag maximaal 173 miljoen kilo fosfaat produceren (derogatie-eisen). Ook moet elke veehouder die meer mest produceert dan op eigen land te plaatsen is, een deel van het overschot laten verwerken. Dat mag hij zelf doen of via een Vervangende Verwerkings Overeenkomst (VVO).

Daarbij hebben overheid en bedrijfsleven in een con-venant vastgelegd dat de maximale mestproductie van de rundveehouderij 85 miljoen kilo fosfaat mag zijn. Let wel, een convenant heeft in een rechtszaak geen enkele waarde.

Of de (melk)veehouderij dit jaar het fosfaatplafond van 173 of 85 miljoen kilo overschrijdt, blijkt eind 2015. Dan is ook pas helder hoeveel boeren niet aan hun verwerkingsplicht hebben voldaan. Voor de overtreders voor de rechter staan, passeren nog eens twee jaren. Gezien de nieuwheid van de regels en de te verwachten hectiek rond VVO’s eind dit jaar – veehouders duiken er, zoals altijd, pas een week voor de deadline in – is een beroep op overmacht kansrijk. Gevolg: een minieme boete ergens in ’18.

Ondernemers zetten de mogelijke boete af tegen de kans op meer rechten, als die onverhoopt komen. Daarom gaan stallen bomvol en denken velen: ‘na mij de zondvloed’. Wie in het verleden zo handelde, is altijd beloond. Maar het is funest voor de sector: het mestoverschot groeit en die verfoeide dierrechten komen alleen maar dichterbij.