Mosterdgas (5)

Wat had de Duitse overheid de omwonenden allemaal beloofd over de eventuele sanering van het Espagit-terrein?

Er zijn heel wat beloften geweest door de Duitse overheid, over de eventuele sanering van het Espagit-terrein. Eerst werd gezegd dat niets aan de hand was, maar toen werd opeens een Red Alert  afgegeven en werd de sanering van Espagit uitgeroepen tot de duurste saneringsactie in de geschiedenis van de Eifel.  Maar begin 1996 bleek door de hereniging met Oost-Duitsland de staatskas leeg  te zijn en er was een hoge werkloosheid. Logisch dat men besliste om het saneringssplan te herzien. Er was geen goedkopere manier voorhanden om de vervuilde Espagit-aarde te saneren. De kosten bleven stijgen.

Er werd dringend gewaarschuwd om de vergiftigde bovenste laag aarde niet te reinigen. Als niet tegelijkertijd de zwaar vergiftigde aarde zou worden verwijderd, zou  het grondwater worden vervuild. Een tijdelijke opslag voor de aarde was er toen niet. Duidelijk een hachelijke situatie voor de overheid.

De Deksel Erop-oplossing

Via een persbericht van het ministerie van Binnenlandse Zaken, in Mainz, werd bekendgemaakt dat besloten was tot een goedkopere oplossing, de ‘Deckel-drauf-Lösung’ (de Deksel-Erop-oplossing), oftewel een oppervlakte-afdichting. De overheid vond dat een ecologisch verantwoorde en economisch haalbare oplossing. Dit afdekken van de verontreinigde locatie, samen met een plan ter observatie voor de komende decennia, zou slechts half zo duur zijn als de goedkoopste optie voor sanering. De overheid liet weten dat de sanering versneld zou gebeuren. De resterende verontreinigde omgeving zou oppervlakkig gescand worden op munitie en dat zou dan worden geruimd. Daarna zou het hele gebied bedekt worden met verzinkt gaas en daarop zou een laag lava van 50 centimeter komen. Oppervlakte- en bodemwater zou worden verzameld en als het nodig was gezuiverd, op zo’n wijze dat aan de milieu-eisen zou worden voldaan. Totale kosten werden berekend op zo’n 28 miljoen Duitse Mark (omgerekend €15.438.942).  De kosten die zo bespaard kunnen worden, lagen tussen de 25 en, afhankelijk wat men zou vinden, 70 miljoen Duitse Mark.

Tijdbom in de bodem

Maar op deze wijze zou de tijdbom verder tikken. De chemische verontreiniging zou in de bodem blijven, grote hoeveelheden munitie die ook gifgas bevatten, zouden onder de aarde verder roesten. Een leuke erfenis voor toekomstige generaties.

Een journalist die hiervan op de hoogte was, heeft een Petitie opgesteld tegen de ‘Deckel-drauf-Lösung’, die door bijna de hele bevolking van de omliggende dorpen is ondertekend.  Maar ook het veto van de gemeenteraad voor dit plan werd door de overheid niet geaccepteerd.

Roodgekleurd water

Ondertussen waren de voorbereidingen voor het afdichten in volle gang. De bovenste laag werd, tot bij de boerderij van de ernaast wonende boer, ontdaan van munitie. Het hele grondstuk werd omgegraven op zoek naar springstof, die daar in grote hoeveelheden werd gevonden. Omdat het in de winter in de Eifel vaak hard regent, werd deze aarde vervolgens afgedekt met afdekzeil.

En ja hoor, getuigen meldden roodgekleurd water in de herfst. Bij hevige regen stroomde roodachtig gekleurd water uit het fabrieksterrein door de weilanden en uiteindelijk in de beken. De rode vlekken die achterbleven, zijn een typische aanwijzing van besmetting met TNT.

Kranten schreven erover: “Het is niet ongewoon dat risicofactoren bestaande uit doorzichtige financiële overwegingen door latere generaties worden geërfd. De huidige politici kunnen rustig achteroverleunen; als over dertig tot vijftig jaar de bommen zijn doorgeroest, zal geen van de verantwoordelijken van nu meer op het matje worden geroepen”

District Trier ontkende grondwatervervuiling

Het district Trier moest, volgens de Perswet, wel antwoorden. Dit verkondigde dat in geen van de negen monsters die door districtsmedewerkers in die regenperiode waren genomen, TNT werd aangetroffen. Zelfs het roodgekleurde water werd niet aangetroffen, werd beweerd.  De desbetreffende kranten werd beschuldigd van onverantwoordelijke verslaggeving.

Een van de verslaggevers schafte zich een TNT-sneltest van Merck aan, die hij bij een volgende zware regenbui, waarbij het water vanaf het Espagit-terrein over de provinciale weg liep, uitprobeerde. Uit die test bleek dat hoge TNT-waarden in het water aanwezig waren. Meteen werd de Kriminalpolizei (recherche) gewaarschuwd, die snel kwamen en monsters namen van zowel het water dat over de weg liep als van het water dat uit een oude drainagepijp, afkomstig van Espagit, stroomde.

De volgende dag nam de  door de Kriminalpolizei onder druk gezette overheid monsters van het water, die in een gespecialiseerd laboratorium werden geanalyseerd. Dit sprak de eerdere ontkenning van verontreiniging door het district Trier tegen, een pijnlijk fiasco voor de overheid.

Overheid bleef draaien over vervuiling

Toch werd met kerst 1998 het persbericht uitgegeven dat geen TNT in het water was gevonden. “Het instituut Fresenius heeft voor de ‘som van explosieven en verbindingen’ waarden tot 25 microgram geïdentificeerd”, werd gemeld. Dus geen gevaar voor de volksgezondheid.

De waarden die echter in de monsters van de journalist werden gemeten, waren 190 microgram TNT. Maar de absolute piekwaarde, namelijk bij de analyse van het water dat rood schuimend uit de drainagepijp van de oude fabriek stroomde, was 520 microgram.

Politieke storm

Toch zorgde het persbericht voor een politieke wervelwind. De politieke partij Die Grünen eiste de bekendmaking van de definitieve uitslagen van de analyse: “Aan de leugens, het verzwijgen en in de doofpot stoppen van gegevens over Espagit moet een einde komen. Als een verslaggever met een eenvoudige test bewijzen kan dat TNT in het oppervlaktewater zit, dan word het jarenlange niet-handelen van de autoriteiten een politieke kwestie. Om verder gevaar te vermijden, moet de totale herontwikkeling van het terrein worden aangepakt!”

Kortom, wordt vervolgd …